حد (منطق)

به حدی که مشتمل بر همه ذاتیاتِ چیزی که در پی تعرف آن هستیم باشد، حد تام می‌گویند.[2] حد تام بوسیلهٔ جنس قریب و فصل قریب است[1] مثلاً در تعریف جسم می‌گوییم «جوهر ذو ابعاد ثلاثة» که «جوهر» جنس قریب و «ذو ابعاد ثلاثة» فصل قریب آن است.[2]حد تام تمام ماهیت و حقیقت چیزی را بیان می‌کند بنابراین، ذاتیات را دربردارد و به همین دلیل، کاملترین و بهترین نوع تعریف است.[4]

به حدی که مشتمل بر همه ذاتیات نباشد، حد ناقص می‌گویند.[2] حد ناقص بوسیلهٔ فصل قریب وجنس بعید است.[1] مثلاً در تعریف انسان بگوییم «جسم ناطق» یا «جنس نامی ناطق».[2] که در اینجا جسم جنس بعید و ناطق فصل قریب است. یا در تعریف ساعت بگوییم «جسم زمان نما».