حداکثر حرارتی پالئوسن-ائوسن
۵۵ و نیم میلیون سال پیش به دنبال پدیده‌ای که با نام حداکثر حرارتی پالئوسن-ائوسن (انگلیسی: Paleocene–Eocene Thermal Maximum) یا پی‌ای‌تی‌ام (PETM) شناخته می‌شود، میانگین دمای جهانی ۵ تا ۸ درجه از امروز گرمتر شد و جنگل‌های بارانی تقریباً تمام زمین را فراگرفتند.[1]
این حادثه آب و هوایی کوتاه‌مدت اثرات شدیدی بر زیست‌بوم‌های جهانی بویژه نانوپلانکتون‌های آهکی داشته‌است. طی پی‌ای‌تی‌ام که تخمیناً بیش از ۲۰ هزار سال طول نکشیده مقادیر بسیار زیادی کربن وارد جو شد. تمامی دوران گرمی که بر اثر پی‌ای‌تی‌ام به‌وجود آمد حدود ۲۰۰ هزار سال طول کشید.[2]
حداکثر حرارتی پالئوسن-ائوسن که به‌دلیل آزادسازی ناگهانی کربن از سیستم اقیانوس-اتمسفر در نتیجه کاهش pH، کم‌شدن عمق موازنه کربنات (CCD) و انحلال سنگ‌های آهکی رخ داده، بر دسترسی کربن برای فتوسنتز و آهکی شدن کوکولیتوفورها تأثیرگذار بوده‌است. هم‌چنین گرچه اسیدی‌شدن اقیانوس (به علت بالارفتن CO2 اتمسفری) بر فیزیولوژی موجودات اقیانوسی آهک‌ساز مهم تأثیرگذار بوده لیکن نژادها و گونه‌های مختلف کوکولیتوفورها پاسخ‌های آهک‌سازی متفاوتی نسبت‌به آن نشان داده‌اند که در فراوانی و تنوع جوامع نانوفسیلی منعکس است. نرخ پائین‌تر آزادسازی کربن در طول پی‌ای‌تی‌ام در مقایسه با امروز، اسیدی‌شدن شدیدتری را در اقیانوس‌های امروزی محتمل می‌سازد.[3]
طی سالهای اخیر پی‌ای‌تی‌ام مورد توجه دانشمندان بسیاری قرار گرفته، چرا که این بهترین نکته‌ای است که می‌توان از مقایسه آن طی زمان‌های گذشته به تأثیرات گرمای هوای جهانی امروز پی برد.
منابع
- http://www.bbc.com/persian/science-41916371
- McInherney, F.A..; Wing, S. (2011). "A perturbation of carbon cycle, climate, and biosphere with implications for the future". Annual Review of Earth and Planetary Sciences. 39: 489–516. Bibcode:2011AREPS..39..489M. doi:10.1146/annurev-earth-040610-133431.
- http://envs.sbu.ac.ir/article/view/6732
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Paleocene–Eocene Thermal Maximum». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۷.