جیمز هوپ مولتن

مولتن اعتقاد داشت که گات‌ها بدون شک سخنان به‌جامانده از خود زرتشت، بانی و مؤسس دین یکتاپرستی ایران باستان، است. قسمت‌های دیگر اوستا که از نظر محتوا با گات‌ها متفاوت‌اند، بعد از مرگ زرتشت و در طی قرون متمادی به اوستا اضافه شده‌اند. مولتن تأکید داشت که برای شناخت آئین زرتشت فقط و فقط باید به گات‌ها توجه کرد و از روی آن قضاوت کرد. مغها بعد از تغییر دین و زرتشتی شدن بسیار از عقاید کهن خود را به آئین زرتشت افزودند. مولتن همچنین عقیده داشت که امشاسپندان در آئین زرتشت از صفات اهورامزدا هستند نه آنکه وجود خارجی داشته‌باشند. آئین زرتشت بر پایهٔ یکتاپرستی است و اهورامزدا خدای یگانه و قادر متعال است اما بعداً مطالعه‌کنندگان به اشتباه این آئین را آئین دوگانه‌پرستی دانستند. این اشتباه از آنجا ناشی شد که دو قوهٔ اشا و دروج را دو عامل اصلی پنداشتند. مولتن زرتشت را از افترای دوگانه‌پرستی مبری می‌دانست.[1]

• لارنس، براون (۱۳۴۵)، مجلهٔ بررسی‌های تاریخی، شمارهٔ ۵ و ۶، ترجمهٔ آبادانی، فرهاد، تهران