جوز بویا

درخت جوز بویا یا جوز هندی(در منابع طب سنتی جوز بوا) (نام علمی: Myristica fragrans) درختی از جنس درختان همیشه‌سبز است. جوز بویا بومی جزیره‌های ناحیه ملوک (جزایر ادویه) در اندونزی بوده؛ اما امروزه در بعضی مناطق گرم و مرطوب جهان مانند هندوستان، برزیل، سِریلانکا و جزایر آنتیل کاشته می شود. از دانه‌ای که درون میوهٔ آن قرار دارد، به‌عنوان ادویه و طعم‌دهندهٔ غذا استفاده می‌شود. به این دانه، جوز هندی یا جوز بویا می‌گویند.

جوز بویا
آرایه‌شناسی
فرمانرو:	گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده):	گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):	مگنولیان
راسته:	مگنولی
تیره:	Myristicaceae
سرده:	Myristica
گونه:	M. fragrans
نام علمی
Myristica fragrans Houtt.

ارتفاع درخت جوز بویا معمولا بین ۵ تا ۱۵ متر است؛ البته گاهی بلندی آن به بیست متر هم می‌رسد. دارای برگ‌های براق، بیضی‌شکل و نوک تیز بدون گوشوارک است.[1] درازای برگها در حدود ۱۰ سانتی‌متر و روی آن‌ها سبز تیره و پشتشان سبز کم‌رنگ است.

جوزبویا درختی دو پایه است. گلهای نر و گلهای ماده آن هریک روی یک پایه درخت می‌رویند. گلهای نر به رنگ زرد و به صورت مجتمع در گروههای دو تا سه تایی است که به شکل خوشه‌ای می شکفند. گلهای ماده نیز مجتمع و زردرنگ هستند و یک مادگی یک بَرچه‌ای دارند. برچه قسمتی از مادگی است که درون آن تخمک قرار دارد.[2]

میوه این درخت به قطر حدود ۵ سانتی‌متر و شبیه زردآلوست و رنگ آن لیمویی تا قهوه‌ای روشن است. میوه پس از رسیدن ترک می‌خورد و درون آن هسته‌ای با پوسته سخت و زبر به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز دیده می شود. پوسته هسته که بسباسه یا ماسی نامیده می شود، توری شکل است و شیارهایی نسبتاً عمیق دارد. مغز هسته جوزبویا یا تخم‌مرغی شکل است و سطحی چین خورده دارد و معطر و شکننده است.