جنگلزدایی در اندونزی
جنگلزدایی در اندونزی دربرگیرندهٔ خسارتهای بلند مدت به جنگلها و پوشش گیاهی در سطح بسیاری از مناطق این کشور است؛ این پدیده تأثیرات محیط زیستی و اجتماعی عظیمی داشتهاست. اندونزی میزبان جنگلهایی با بیشترین تنوع زیستی در جهان است و در زمینهٔ تعداد گونهها پس از برزیل و جمهوری دموکراتیک کنگو در ردهٔ سوم قرار دارد.[1]
تا پیش از آغاز سدهٔ بیستم میلادی، اندونزی هنوز کشوری با جنگلهای متراکم بود، بهطوری که ۸۴ درصد از وسعت خشکیهای این کشور را جنگلها تشکیل میدادند. جنگلزدایی در دههٔ ۱۹۷۰ شدت گرفت[1] و پس از آن نیز همواره در حال شتاب گرفتن بودهاست. وسعت پوشش جنگلی این کشور که در حوالی سال ۱۹۰۰ حدود ۱۷۰ میلیون هکتار تخمین زده شدهاست، در اواخر سدهٔ بیستم میلادی به کمتر از ۱۰۰ میلیون هکتار کاهش یافتهاست.[2] در سال ۲۰۰۸ برآورد شد که جنگلهای بارانخیز استوایی در اندونزی تا یک دههٔ آینده کاملاً از بین خواهند رفت.[3] طبق گزارشها، تا حدود ۸۰٪ از مجموع بهرهبرداری از جنگلها در اندونزی بهصورت غیرقانونی انجام میپذیرد.[4]
مناطق وسیع جنگلی در اندونزی توسط شرکتهای کاغذسازی بزرگ چند ملیتی نظیر خمیر و کاغذ آسیا پاکسازی شده،[5] و با مزارع و کشتزارها جایگزین شدهاند. جنگلها معمولاً توسط کشاورزان و صاحبان مزارع سوزانده میشوند.[6] یکی دیگر از منشاءهای جنگلزدایی صنعت درختبری است که مبتنی بر تقاضای دریافتی از چین و ژاپن است.[7]
قطع درختان و سوزاندن جنگلها جهت پاکسازی زمین برای زراعت، اندونزی را پس از چین و ایالات متحده آمریکا، به سومین کشور تولیدکنندهٔ گازهای گلخانهای تبدیل کردهاست.[8] آتشسوزی جنگلها معمولاً مخزنهای کربن با ظرفیت بالا که شامل جنگلهای بارانخیز با رشد قدیمی و جنگلهای باتلاقی میشوند را نابود میکند. در مهٔ ۲۰۱۱ دولت اندونزی جهت مبارزه با این موضوع، برای قراردادهای درختبری جدید مهلتی قانونی تعیین کرد.[9] اما با توجه به ادامهٔ روند افزایشی پدیدهٔ جنگلزدایی، مشخص شد که این اقدام در کوتاهمدت بینتیجه خواهد بود. جنگلزدایی در اندونزی تا سال ۲۰۱۲ از میزان جنگلزدایی در برزیل گذشته بوده،[10] و این کشور را به کشوری با سریعترین روند پاکسازی جنگلها در جهان بدل کردهاست.[11]
تاریخچه
مجمعالجزایر اندونزی که متشکل از حدود ۱۷٬۰۰۰ جزیره است، محل استقرار برخی از جنگلهایی با بیشترین تنوع زیستی در جهان است. در سال ۱۹۰۰ ۸۴٪ از مجموع وسعت خشکیهای اندونزی پوشیده از جنگلها بودهاست.[2] مزارع و کشتزارهای درختی شخصی کوچک تا سال ۱۹۵۰ همچنان مناطق کوچکی را پوشش میدادند. پوشش جنگلی در آن زمان معادل ۱۴۵ میلیون هکتار جنگل اولیه و ۱۴ میلیون هکتار دیگر متشکل از جنگلهای ثانویه و جنگلهای آبگیر بودهاست.[2]
اندونزی در اوایل دههٔ ۱۹۷۰ همزمان با توسعهٔ صنعت فراوری چوب این کشور، از این منبع ارزشمند در راستای منافع اقتصادی خود استفاده کرد. ظرفیت تولید در صنعت کاغذ و خمیرکاغذ از اواخر دههٔ ۱۹۸۰ تا سال ۲۰۰۰ رشدی نزدیک به ۷۰۰٪ را تجربه کرد، و این موضوع اندونزی را به نهمین کشور بزرگ تولیدکنندهٔ خمیر کاغذ، و یازدهمین تولیدکنندهٔ کاغذ در جهان بدل کرد.[1]
نرخ جنگلزدایی در اندونزی همچنان به روند افزایشی خود ادامه میدهد. در گزارش دولتی محیط زیست سال ۲۰۰۹ که توسط سوسیلو بامبانگ یودهویونو، رئیسجمهور وقت اندونزی منتشر شد، آشکار شد که تعداد کانونهای آتشسوزی از رقم ۱۹٬۱۹۲ در سال ۲۰۰۸، به میزان ۳۲٬۴۱۶ کانون در سال ۲۰۰۹ رسیدهاست. وزارت محیط زیست، این افزایش را به اجرای ضعیف قانون و فقدان نظارت از سوی مقامات منطقهای نسبت داد، و پاکسازی خشکیها را دلیل اصلی این آتشسوزیها دانست.[12]
بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰، ۲۰٪ (۲۴ میلیون هکتار) از مناطق جنگلی در اندونزی از دست رفت و تا سال ۲۰۱۰ نیز تنها ۵۲٪ (۹۴ میلیون هکتار) از زمینهای این کشور را جنگلها پوشانده بودهاند.[13] با وجود اعمال ضربالاجل برای قراردادهای درختبری جدید در سال ۲۰۱۰، نرخ جنگلزدایی به سیر صعودی خود ادامه داد و با رسیدن به میزان ۸۴۰٬۰۰۰ هکتار در سال ۲۰۱۲، از نرخ جنگلزدایی در برزیل پیشی گرفت.[14]
مناطق تحت تأثیر
بیشترین خطر متوجه جنگلهای استوایی کمارتفاع اندونزی است که از نظر منابع چوب و تنوع زیستی غنیترین جنگلها هستند. تا سال ۲۰۰۰ این جنگلها در جزیرهٔ سولاوسی تقریباً بهطور کامل پاکسازی شده بودهاند، و پیشبینی شدهبود که تا چند سال بعد در سوماترا و کالیمانتان نیز نابود خواهند شد.[2]
در سوماترا بواسطهٔ امتیازهای اعطا شده از سوی حکومت مرکزی به شرکتهای تولید روغن پالم برای پاکسازی جنگلها، دهها هزار کیلومتر مربع از جنگلها نبود شدهاند.[15] از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۴ مناطقی وسیع پوشیده از جنگلها در کالیمانتان به دلیل آتشسوزی غیرقابل کنترل سوختند و به انتشار آلودگی اتمسفری در سراسر جنوب شرقی آسیا منجر شدند.[16]
درختبری
در یک تحقیق مشترک بین بریتانیا و اندونزی در سال ۱۹۹۸ دربارهٔ صنعت چوب در اندونزی، اشاره شدهاست که حدود ۴۰٪ از خروجی این صنعت غیرقانونی است و ارزش مازادی برابر با ۳۶۵ میلیون دلار دارد.[17] در ارزیابیهای جدیدتر که به مقایسهٔ برداشتهای قانونی با مصرف شناختهشدهٔ داخلی بعلاوهٔ صادرات پرداختهاند نیز اشاره شدهاست ۸۸٪ از درختبری در این کشور نیز بهنوعی غیرقانونی است.[18] مالزی گذرگاه کلیدی برای خروج محصولات چوبی غیرقانونی از اندونزی است.[19]
درختبری
برآورد میشود که حدوداً ۷۳٪ از درختبریها در اندونزی غیرقانونی است.[20]
شرکتهای خصوصی که تحت تأثیر منافع مالی حاصل از تقاضا در بازارهای داخلی و منطقهای برای چوب به قطع درختان میپردازند، مقصر اصلی در بروز پدیدهٔ جنگلزدایی هستند. این شرکتهای کشاورزی-صنعتی غالباً به آییننامههای قانونی پایبند نیستند و بهطور نامناسبی از شیوههای جنگلزدایی مؤثر بر هزینه و ناکارآمد از نظر زیست محیطی مانند سوزاندن جنگلها جهت پاکسازی خشکیها برای مقاصد کشاورزی استفاده میکنند. در قانون جنگلداری مصوب سال ۱۹۹۹ اشاره شدهاست که شرکتها ملزم هستند که جهت تأیید قانونی فعالیتهای جنگلزدایی خود، از مقامات منطقهٔ مربوط پروانهٔ آیپیکی، که مجوزی برای برداشت چوب است را دریافت کنند.[21] با توجه به سهلانگاری در اجرای قوانین و آئیننامههای قانونی نفوذپذیر در کشورهای بزرگ در حال توسعه نظیر اندونزی به تضعیف و بیاثر شدن تلاشها برای حفاظت از جنگلها و پوشش گیاهی منجر میشوند، بسیاری از این شرکتها میتوانستند با دور زدند این خط قرمزها اقدام به فعالیتهای غیرقانونی درختبری، سود و بازدهی خود را افزایش دهند.[22]
در چشمانداز اجتماعی، کشاورزان ساکن در مناطق روستایی با توان مالی در مقیاس کم که از امکانات تحصیلی پائینی بهرهمند هستند، جهت پشتیبانی از فعالیتهای کشاورزی خود از شیوهٔ ابتدایی بریدن و سوزاندن درختان استفاده میکنند. این تکنیک بدوی کشاورزی شامل بریدن درختان جنگلی پیش از آغاز فصل خشک، و متعاقباً سوزاندن این درختها در فصل خشک پیش رو جهت حمایت از فعالیتهای آنها مبنی بر کشت محصولات میشود. این عمل زراعتی تا زمانی که آن منطقه از مواد مغذی خالی شود و دیگر برای پشتیبانی از محصولات کشاورزی کفایت نکند، بهصورت مکرر بر روی همان نقطه از خشکی اعمال میشود. این کشاورزان پس از این به سراغ یک نقطهٔ دیگر از خشکی رفته و بیوقفه تکنیک برش و سوزاندن خود را اجرا میکنند.[23]
از نگاه سیاسی، اقدامات دولت اندونزی در زمینهٔ مهار کردن جنگلزدایی بهطور گستردهای مورد انتقاد بودهاست. فساد در میان مقامات رسمی منطقهای اندونزی باعث بهوجود آمدن بدبینی نسبت به سختگیریهای دولتی به فعالیتهای غیرقانونی در زمینهٔ قطع درختان شدهاست. تبرئه شدن مالک یک کارخانهٔ چوببری بهنام آدلین لیس در سال ۲۰۰۸، که به قطع غیرقانونی درختان متهم شدهبود، نظر عموم را به خود جلب کرد و موجی از انتقادها را متوجه تشکیلات سیاسی کشور اندونزی کرد.[24]
با توجه به اینکه مهاجرت ساکنان مناطق روستایی به مناطق شهری به ناگزیر شدن گسترش شهرها منجر شدهاست، حکومت اندونزی با توسعهٔ پایدار شهرها سعی دارد تا پدیدهٔ جنگلزدایی را مدیریت کند.[25] فقدان پاسخگویی نسبیت به ارتباط پروژههای فراکوچی تقبل شده از سوی دولت اندونزی با جنگلزدایی، نشانگر کمبود شواهدی مبنی بر در نظر گرفتهشدن استفادهٔ معقول از منابع جنگلی در پروژههای توسعه شهری دولت است. این موضوع، اعتبار دولت اندونزی در مدیریت کارآمد و مسئولانهٔ پروژههای توسعهٔ شهری و اقدامات مرتبط با حفاظت از جنگلها را مورد شک قرار دادهاست.[26]
اقدامات حفاظتی
اقدامات برای مهار گرمایش جهانی شامل طراحی مقیاسهایی جهت پایش روند پیشروی پدیدهٔ جنگلزدایی در اندونزی، و تشویق حکومتهای ملی و منطقهای به متوقف کردن این روند بودهاست. اصطلاح اصلی برای اشاره به برنامههایی از این دست، کاهش آلایندههای حاصل از جنگلزدایی و فرسایش جنگل (REDD) است. سامانههای جدیدی جهت پایش جنگلزدایی در حال به کار بسته شدن در اندونزی هستند. یکی از این سیستمها، پلتفرم پایش جنگل برای اقدام متعلق به مرکز توسعهٔ جهانی که در حال حاضر دادههای آن نمایشدهندهٔ جنگلزدایی در سراسر اندونزی بوده و بهصورت ماهانه بروزرسانی میشوند.[27]
در ۲۶ مهٔ ۲۰۱۰ اندونزی مرامنامهای را برای تعیین یک ضربالاجل دو ساله برای قراردادهای جدید درختبری با کشور نروژ به امضا رساند. این توافق بخشی از معاملهای بود که بر پایهٔ آن در صورتی که این کشور به تعهدات خود عمل کند، مبلغی تا سقف یک میلیارد دلار را دریافت خواهد کرد. انتظار میرفت که این توافق موانعی بر سر راه صنعت تولید روغن نخل قرار داده و برنامههای احداث یک شهرک کشاورزی عظیم در استان پاپوآ را به تعویق انداخته یا باعث کند شدن آن شود.[28] منابع مالی در ابتدا برای نهایی کردن استراتژی اندونزی در رابطه با گرمایش و جنگلها، ساخت و نهادینه کردن گنجایش کافی جهت پایش، گزارش و تأیید روند کاهش آلایندهها، و به جریان انداختن سیاستهای توانبخش و اصلاحات سازمانی صرف خواهند شد.[29] کشور نروژ قصد دارد تا در راهاندازی سامانهای جهت کمک به کاهش فساد اداری و در نتیجه اجرای این توافقنامه به اندونزی کمک کند.[30][31] ضربالاجل قانونی دو ساله برای درختبری در اندونزی در ۲۰ مهٔ ۲۰۱۱ به اجرا درآمد[9] و پس از آن نیز در سال ۲۰۱۳ برای دو سال دیگر تمدید شد.[32]
منابع
- "Background information on Indonesia, deforestation and illegal logging". ABC Four Corners. Archived from the original on 16 January 2016. Retrieved 26 November 2019.
- "Matthews, Emilly (ed.): The State of Forests Indonesia" (PDF). Bogor. 2002. Retrieved 26 November 2019.
- "China is black hole of Asia's deforestation". Asia News. 24 March 2008. Retrieved 2019-11-26.
- "Riskanalys av glas, järn, betong och gips". Archived from the original on 13 May 2012. Retrieved 26 November 2019.(سوئدی)
- "Indonesia without trees? - Record breaking logging of last rainforests". foei.org. Friends of the Earth International. Archived from the original on 8 December 2015. Retrieved 26 November 2019.
- "Slash and burn". Encyclopedia of Earth. Retrieved 2019-11-26.
- "Japan depletes Borneo's rainforests; China remains largest log importer". News.mongabay.com. Archived from the original on 29 May 2012. Retrieved 26 November 2019.
- Higgins, Andrew (19 November 2009). "A climate threat, rising from the soil". Washingtonpost.com. Archived from the original on 27 September 2016. Retrieved 26 November 2019.
- "Indonesia's forest moratorium: A stepping stone to better forest governance? – Working Paper 76" (PDF). CIFOR. 2011. Retrieved 2019-11-26.
- Bachelard, Michael (30 June 2014). "World's worst illegal logging in Indonesia". The Sydney Morning Herald. Archived from the original on 24 October 2019. Retrieved 2019-11-26.
- "Deforestation in Indonesia Is Double the Government's Official Rate". Scientific American. 30 June 2014. Archived from the original on 24 October 2019. Retrieved 2019-11-26.
- Simamora, Adianto (11 June 2010). "More hotspots detected despite pledge to reduce forest fires". The Jakarta Post. Archived from the original on 12 June 2010. Retrieved 26 November 2019.
- "Global Forest Resources Assessment 2010 – Trends in Extent of Forest 1990–2010". Food and Agriculture Organization of the United Nations, Media Centre. 30 November 2011. Archived from the original on 28 July 2019. Retrieved 26 November 2019.
- John Vidal (30 June 2014). "Rate of deforestation in Indonesia overtakes Brazil, says study". The Guardian. Archived from the original on 12 October 2019. Retrieved 2019-11-26.
- "Losing land to palm oil in Kalimantan". BBC News. 3 August 2007. Archived from the original on 10 September 2019. Retrieved 2019-11-26.
- "Forest fires result from government failure in Indonesia". News.mongabay.com. Archived from the original on 13 July 2009. Retrieved 27 November 2019.
- Indonesia-UK Tropical Forestry Management Programme (1999) Illegal Logging in Indonesia. ITFMP Report No. EC/99/03
- Greenpeace (2003) Partners in Crime: A Greenpeace investigation of the links between the UK and Indonesia's timber barons. See https://web.archive.org/web/20140104192000/http://www.saveordelete.com/ بایگانیشده در ۴ ژانویه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
- Environmental Investigation Agency and Telepak (2004) Profiting from Plunder: How Malaysia Smuggles Endangered Wood.
- "indonesia trees indonesia without trees? Record breaking logging of last rainforests". Friends of the Earth.
- "Indonesia's Sinar Mas Accused of Illegal Land Clearing". The Jakarta Globe. 10 December 2009. Archived from the original on 4 February 2013. Retrieved 27 November 2019.
- "88 percent of logging illegal: ICW". The Jakarta Post. 22 June 2011. Archived from the original on 25 May 2013. Retrieved 27 November 2019.
- Tony Waters, The Persistence of Subsistence Agriculture, p. 3. Lexington Books (2007)
- "INECE Newsletter – 16th Edition". Inece.org. Archived from the original on 7 January 2008. Retrieved 27 November 2019.
- William D. Sunderlin and Ida Aju Pradnja Resosudarmo: "Rates and Causes of Deforestation in Indonesia: Towards a Resolution of the Ambiguities", in CIFOR Occasional Paper no.9, 1996
- "Tackling Political Corruption to Combat Illegal Logging - Project paper" (PDF). Transparency International. 2011. Archived from the original (PDF) on 7 March 2016.
- "Center for Global Development: Forest Monitoring for Action". Retrieved 27 November 2019.
- Tom Allard (May 28, 2010). "Norway to pay for Indonesian logging moratorium". SMH. Archived from the original on 26 July 2016. Retrieved 27 November 2019.
- "Deforestation agreement with Indonesia". The Norway Post. Archived from the original on 8 June 2010. Retrieved 27 November 2019.
- Belford, Aubrey (27 May 2010). "Indonesia Agrees to Curb Commercial Deforestation". The New York Times. Archived from the original on 7 September 2019. Retrieved 27 November 2019.
- "Indonesia declares logging halt". Al Jazeera. 27 May 2010. Archived from the original on 7 September 2019. Retrieved 27 November 2019.
- "Indonesia Extends Logging Ban to Protect Rainforest". The Jakarta Globa. 15 May 2013. Archived from the original on 3 September 2014.
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ جنگلزدایی در اندونزی موجود است. |
- دیدهبان جنگل برای اقدام (FORMA) – نقشهٔ برخط پاکسازی جنگلها در اندونزی با بروزرسانی پیدرپی
- "خمیر و کاغذ آسیا از پایان دادن به جنگلزدایی در اندونزی خبر داد،" Climate Action (۱۲ فوریه ۲۰۱۳)
- "گرینپیس از اقدام خمیر و کاغذ آسیا مبنی بر پایان دادن به جنگلزدایی از اندونزی حمایت میکند،" RISIinfo.com (۵ فوریه ۲۰۱۳)، انتشار خبری