تکرار (آرایه ادبی)

تکرار از آرایه‌های ادبی است که به معنی دوباره یا چندباره آوردن واژه‌ای است، به گونه‌ای که بتواند بر موسیقی درونی بیفزاید و تأثیر سخن را بیشتر سازد.[1] تکرار بیشتر در اشعار مولوی دیده می‌شود، پس از پروین اعتصامی بیشترین میزان تکرار در اشعار حافظ و سعدی است.

  • ‌ مثال
دنیا همه هیچ و اهل دنیا همه هیچای هیچ برای هیچ بر هیچ مپیچ
  • ‌ مثال
هم نظری، هم خبری، هم قمران را قمریهم شکر اندر شکر اندر شکر اندر شکری
  • ‌ مثال
هبدیدم حسن را سرمست می‌گفتبلایم من، بلایم من، بلایم
  • ‌ مثال
ای جان جان جان ما، ما نامدیم از بهر نانبرجه، گدارویی مکن، در بزم سلطان ساقیا


تصدیر نوعی از تکرار است، که در آن واژه‌ای در آغاز و پایان بیتی دوباره آورده می‌شود.

  • ‌ مثال
آدمی در عالم خاکی نمی‌آید به دست عالمی دیگر بباید ساخت وز نو آدمی
  • ‌ مثال
بماناد این گل اندر دست رامینگو با او جام می ‌بر دست رامین
  • ‌ مثال
چنین حال و چنین مال و چنین جایگدلاویز و دل‌افروز و دلارای
  • ‌ مثال
نه موبد بیند از من شادکامیگنه من بینم ز موبد نیکنامی
  • ‌ مثال
ای ذبیح الله ز قربانگاه عشقبر مگرد و جان بده در راه عشق
  • ‌ مثال
نفس نفس اگر از باد نشنوم بویشزمان زمان چو گل از غم کنم گریبان چاک


برخی تطریز را نیز نوعی از تکرار دانسته‌اند. در اصطلاح معانی یکی از انواع اطناب است.[2]

پانویس

منابع

  • شریفی، محمد (۱۳۸۷). محمدرضا جعفری، ویراستار. فرهنگ ادبیات فارسی. تهران: فرهنگ نشر نو و انتشارات معین. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۴۴۳-۴۱-۸.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.