تابندگی
درخشندگی، تابندگی یا توان تابشی (به انگلیسی: luminosity) اندازهٔ کل روشنایی[1] جسم آسمانی است. جنس تابندگی از توان است و واحدش وات میباشد.
ضابطهها
توان تابشی و شار
شار تابشی[2]، درخشندگیِ یکای مساحت جسم است، پس میانشان این رابطه برقرار است:
که F شار تابشی و A مساحت تابنده است. نیز میتوان F را شار دریافتی (روشنایی، مقدار تابش رسیده به یکای سطح در فاصلهای معین)[1] و A را مساحت گویی که جسم سیاه در فاصلهٔ معین روشن کرده دانست. هر دو مقدار یک جواب به دست میدهد.
چون مساحت گوی از رابطهٔ S=A=4πr2 به دست میآید، این رابطه برمیآید. توجه کنید که اینجا مساحت کرهٔ روشنشده را به دست آوردیم (r)، نه جسم سیاه (R) را.
پس درخشندگی ستاره از این رابطه پیدا میشود:
که R شعاع جسم سیاه (ستاره)، σ ثابت استیون-بولتزمن و T دمایش است.
از بخش این رابطه بر رابطهٔ درخشندگی خورشید، این رابطه دست میدهد:
که دربارهٔ ستارگان رشتهٔ اصلی این رابطه برقرار است:
M جرم جسم سیاه است.
درخشندگی و فروغ (قدر)[3]
رابطهٔ فروغ ظاهری ستارگان نیز تابعی لگاریتمی است و از این معادله به دست میآید:
که در آن msun قدر ظاهری خورشید و mstar فروغ ظاهری ستاره است. L☉ درخشندگی خورشید و Lstar درخشندگی ستاره است. d نیز فاصله میباشد. حالا اگر در زمین باشیم، رابطه را میتوان اینگونه بازنوشت:
اگر فاصله را برحسب واحد نجومی[4] حساب کنیم.
اختلاف قدر مطلق[5] و درخشندگی دو درخشنده چنین است:
M فروغ مطلق است.
پانویس
- brightness
- flux dencity
- magnitude
- astronomic unit
- absolute magnitude