بیسپکترال
اندکس بیسپکترال (به انگلیسی: Bispectral index) یا شاخص دوطیفی[1] و به اختصار بیس یکی از انواع فناوری پزشکی برای اندازهگیری عمق بیهوشی در یک فرد است و جایگزین سیستم گِدِل(Guedel system) شدهاست. شاخص دوطیفی در بیهوشی عمومی به هوشبر کمک میکند تا میزان عامل بیهوشی را با دقت بیشتری از بیمار تا بیمار دیگر تعیین کند.[2][3] این تکنیک آمار بههوش آمدن در طول جراحی را به شدت پایین آوردهاست.[4] الگوریتم روش اندازهگیری هوشیاری در بیمار در این سیستم به صورت اسرار شرکتی بوده و قابل کپیبرداری نیست.
تاریخچه
شاخص دوطیفی توسط آسپکت مدیکال سیستم در سال ۱۹۹۴ ابداع شد[5] و بر مبنای آنالیز الگوریتمی نوار مغزی بیمار در طول جراحی عمل میکند. همراهی این سیستم با یک پایش همزمان همچون ماهیچهنگاری برقی (الکترومیوگرافی) به هوشبر امکان تجویز عامل بیهوشی در دوز دقیق را اعطا میکند. سازمان غذا و داروی امریکا در سال ۲۰۰۳ آنرا در زمره سامانههای برتر هوشبری اعلام نمود.[6]
محاسبهٔ بیس
شاخص دوطیفی بر پایه آمار و مجموعه پارامترهای برداشته شده در الکتروانسفالوگرافی و آزمایشهای مختلف از جمله میزان متابولیک قند خون (گلوکوز) در طول جراحی عمل میکند. مجموعهای سنگین از زیرپارامترهای نوار مغزی همراه دامنه آماری زمان-بسامد و طیف آماری آرایش یافته، پایه و اساس محاسبه آنرا تشکیل میدهد.
واحد تعیین اندکس در مانیتور بیس، عددی بدون ابعاد و قدر مطلق بازه طبیعی بین عدد صفر (برابر با خلسه و سکوت در الکتروانسفالوگرام) و عدد ۱۰۰ (برابر با هوشیاری و بیداری کامل) میباشد. طبق شاخص کارخانه سازنده، شاخص دوطیفی بین ۴۰ تا ۶۰ نمایشگر یک بیهوشی کامل برای عمل جراحی است و عمق و روند بیهوشی بیمار را به آنستزیست یا هوشبر نمایش میدهد.
ماهیت اصلی اشاخص دوطیفی و هسته عملیاتی آن، تبدیل نمودارها و منحنیهای تفسیری و پیچیده در الکتروانسفالوگرام ثبت شده از فعالیت قشر مغز، به یک عدد مطلق (بازه صفر تا صد) و در نتیجه محاسبه بینقص و دقیق میزان بیهوشی بوده که مرهون سرعت بالای پردازندههای رایانهای جدید است.
منابع
- ارباب پور, رجب; گنجی فرد, محمود; طبیعی, شهناز; سعادتجو, سید علیرضا (2015-08-15). "تأثیر استفاده از مانیتورینگ شاخص دوطیفی (Bispectral index (BIS)) بر ریکاوری و عوارض بعد از عمل در بیماران تحت عمل جراحی سزارین". مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. 22 (2): 94–103.
- PubMed:Applications of bispectral index monitoring in the pediatric intensive care unit.
- H.L. Kaul and Neerja Bharti (2002). "Monitoring depth of anaesthesia" (PDF). Indian J Anaesth. 46 (4): 323–332. Retrieved 3 August 2010.
- PubMed:Reduction in the incidence of awareness using BIS monitoring
- Sigl JC, Chamoun NG. (1994) "An introduction to bispectral analysis for the electroencephalogram." Journal of Clinical Monitoring. 1994 Nov;10(6):392-404.
- http://investor.covidien.com/phoenix.zhtml?c=207592&p=irol-newsArticle&ID=1352467&highlight=%5Bپیوند+مرده%5D