برش در ناحیه پرینه
اپیزیوتومی (به انگلیسی: Episiotomy) برش جراحی در ناحیه پرینه یعنی در منطقه عضلانی بین واژن و مقعد می‌باشد. این برش برای بازکردن دهانه رحم هنگام زایمان طبیعی و خروج نوزاد توسط پزشک زنان یا ماما انجام می‌شود. این برش درجه‌بندی دارد و شدت آن در خانم‌های مختلف متفاوت است و برخی خانم‌ها به آن نیازی ندارند.[1]
انواع اپیزیوتومی
دو نوع متداول اپیزوتومی وجود دارد که با نام‌های اپیزوتومی میانی و اپیزوتومی طرفین شناخته می‌شوند. هر دو نوع روش مزایا و معایب مختلفی دارند.
روش اپیزوتومی میانی (midline): برش در وسط دهانه واژن، بصورت مستقیم به سمت مقعد ایجاد می‌شود. از مزایای اپیزوتومی میانی می‌توان به ترمیم آسان و بهبودی سریع تر این برش اشاره کرد. همچنین میزان خونریزی در این روش کمتر است. با این حال در این نوع اپیزوتومی تا مدت‌ها مقاربت دردناک است و این نوع جراحت می‌تواند منجر به مشکلات طولانی مدت از جمله بی‌اختیاری مدفوع شود.
اپیزوتومی میانی طرفی (mediolateral): برش از وسط دهانه واژن شروع می‌شود و با زاویه ۴۵ درجه به سمت باسن گسترش می‌یابد. در این روش خطر پارگی عضلات مقعد بسیار کمتر است. اما نسبت به اپیزوتومی میانی، خونریزی بیشتر، درد شدیدتر و ترمیم سخت‌تر بافت‌های آسیب دیده وجود دارد.[2]
درجه‌بندی برش‌ها
اپیزوتومی‌ها بر اساس میزان طول برش و عمق درجه‌بندی می‌شوند که به صورت زیر می‌باشند:
اپیزوتومی درجه اول: پارگی کوچکی است که فقط در لایه بیرونی واژن برش انجام می‌شود و بافت‌ها و عضلات زیرین آسیب نمی‌بینند.
اپیزوتومی درجه دوم: در این برش علاوه بر لایه بیرونی، عضلات واژن نیز بریده می‌شود و عمیق‌تر است اما اسفنکتر مقعد درگیر نمی‌شود.
اپیزوتومی درجه سوم: این پارگی شامل لایه بیرونی واژن، بافت‌های زیرین و بخشی از اسفنکتر مقعد است.
اپیزوتومی درجه چهارم: شدیدترین نوع اپیزوتومی است که شامل پارگی در بافت واژن و عضلات زیرین آن، اسفنکتر مقعد و کانال مقعد می‌باشد. این نوع اپیزوتومی در زایمان‌های سخت انجام می‌شود و هرچه درجه و شدت اپیزوتومی بیشتر باشد احتمال بروز عفونت، درد و سایر مشکلات بعد از زایمان افزایش می‌یابد.[3]
فرایند بهبودی
برای ترمیم برش‌های اپیزوتومی از بخیه‌های جذبی استفاده می‌شود و نیازی به کشیدن بخیه نیست. برای تسکین درد، پزشک پماد و داروهای مسکن تجویز می‌کند. در موارد درد شدید، تب و داشتن ترشحات عفونی در این ناحیه حتماً به پزشک مراجعه کنید.[4]
اپیزوتومی و رابطه جنسی
برقراری رابطه جنسی چهار تا شش هفته بعد از زایمان در صورت قطع شدن خونریزی امکانپذیر است.[5] در نتایج یک مطالعه مشخص شد خانم‌هایی که اپیزوتومی انجام دادند تا مدت‌ها بعد از زایمان حدود ۱۲ الی ۱۸ ماه ممکن است مقاربت جنسی دردناک بدون ترشحات روان‌کننده داشته باشند اما مشکلی در ارگاسم یا تحریکات جنسی ندارند.[6]
منابع
- Carroli, Guillermo; Mignini, Luciano (2009-01-21). "Episiotomy for vaginal birth". The Cochrane database of systematic reviews (1): CD000081. doi:10.1002/14651858.CD000081.pub2. ISSN 1469-493X. PMC 4175536. PMID 19160176.
- «UpToDate». www.uptodate.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۶.
- Jiang, Hong; Qian, Xu; Carroli, Guillermo; Garner, Paul (02 08, 2017). "Selective versus routine use of episiotomy for vaginal birth". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2: CD000081. doi:10.1002/14651858.CD000081.pub3. ISSN 1469-493X. PMC 5449575. PMID 28176333. Check date values in:
|date=(help) - «UpToDate». www.uptodate.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۶.
- «نزدیکی بعد از زایمان طبیعی، چه زمان و چگونه؟». سلامت بانوان اوما. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۶.
- Ejegård, Hanna; Ryding, Elsa Lena; Sjögren, Berit (2008). "Sexuality after Delivery with Episiotomy: A Long-Term Follow-Up". Gynecologic and Obstetric Investigation (به english). 66 (1): 1–7. doi:10.1159/000113464. ISSN 0378-7346. PMID 18204265.