اینستکس

ابزار حمایت از مبادلات تجاری(به انگلیسی: Instrument in Support of Trade Exchanges) با کوتاه ‌نوشت اینستکس (INSTEX) با سرنام ساحات،[1] یک ابزار ویژهٔ مالی است که در ژانویه ۲۰۱۹ توسط کشور های فرانسه، آلمان و بریتانیا برای تسهیل تجارت غیر دلاری با ایران ایجاد شد. مَقر اینستکس در پاریس و ریاست آن بر عهدهٔ پر فیشرِ آلمانی، از مدیران پیشین کومرتس‌ بانک است.[2] در تاریخ هفتم تیرماه ۱۳۹۸ با اعلام سید عباس عراقچی سازوکار مالی اینستکس عملیاتی شد.

ابزار حمایت از مبادلات تجاری
نوعSociété par actions simplifiée
صنعتشرکت تسویه وجوه
بنا نهاده۳۱ ژانویه ۲۰۱۹ (۲۰۱۹-۰۱-۳۱)
دفتر مرکزیپاریس، فرانسه
افراد کلیدی
  • پر فیشر
  • (مدیر عامل اجرایی)
  • سر سیمون مک‌دونالد
  • (رئیس هیئت نظارت)
  • میگوئل برگر
  • (عضو هیئت نظارت)
  • موریس گوردو-مونتان
  • (عضو هیئت نظارت)
مالکفرانسه
آلمان
بریتانیا

سازوکار

ابزار حمایت از مبادلات تجاری، شرکت‌های اروپایی را مقدور می‌سازد که با ایران به تجارت بپردازند؛ بدون این که در معرض خطر قانون تحریم آمریکا قرار گیرند.[3] به منظور اجرایی کردن این موضوع در روز پنج‌شنبه ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹، شرکتی با سرمایه ۳ هزار یورو در پاریس تأسیس و به ثبت رسید.[4] سازوکار این ابزار ویژه مالی به این شکل است که تهاتر بین صادرکنندگان و واردکنندگان یک کشور واحد اروپایی بدون ارتباط مستقیم مالی با ایران انجام می‌شود.[5]

نقدها

در ایران، مخالفان دولت، معتقدند که این راهکار تحت هیچ شرایطی اجرایی نخواهد شد، چون اروپا حتی زمانی که آمریکا هنوز از برجام خارج نشده بود، در راه اجرای آن سنگ‌اندازی کرد. بعضی از آنها اینستکس را یک دام برای تهران می‌دانند و استدلال می‌کنند این بهانه‌ای برای «نفوذ به اطلاعات مالی و بانکی ایران» و تأثیرگذاری بر «سیاست‌گذاری‌های خارجی و داخلی» بویژه برنامه‌های موشکی ایران است.

احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی در کانال تلگرام خود نوشته که «درد جامعه گرفتار رشد فزاینده تورم، بیکاری، گرانی ناشی از بی‌کفایتی مدیران داخلی و تحریم‌های بی‌سابقه است، با سازوکار اروپایی چاره نمی‌شود، بلکه این کشور نیازمند تصمیم‌های استراتژیک است.»

محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی معتقد است که با این سازو کار، «امکان گسترده‌ای» برای ایران به وجود نیامده و تنها هدف این است که شرکت‌هایی که با ایران کار می‌کنند دچار آسیب نشوند.[6]

آغاز به کار

در ۳۱ مارس ۲۰۲۰ دولت آلمان اعلام کرد که نخستین تراکنش خود را از طریق اینستکس برای رساندن کمک‌های پزشکی به بیماران بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ انجام داده‌است.[7]

پانویس
  1. «آشنایی با اینستکس (ساحات)». همشهری آنلاین. ۱۲ بهمن ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۱۹. تاریخ وارد شده در عدم تطابق|سال= / |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  2. «آشنایی با اینستکس (ساحات)». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۴.
  3. فردا، رادیو (۲۰۱۹-۰۱-۳۱). «ثبت رسمی سازوکار اروپا برای تجارت با ایران؛ اجرای «اینس‌تکس» به آینده موکول شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۴.
  4. Euronews (2019-02-01). "کانال مالی ایران و اروپا با ثبت شرکتی با سرمایه ۳ هزار یورو در فرانسه راه اندازی شد". euronews (به لاتین). Retrieved 2019-02-04.
  5. «تلاش اروپایی‌ها برای توضیح اینس‌تکس به ایرانیان - 04.02.2019». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۴.
  6. امیرشاهی، فرنوش (۲ فوریه ۲۰۱۹). «اینستکس؛ ساز و کاری مالی یا سیاسی؟». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۳ فوریه ۲۰۱۹.
  7. «آلمان از اولین مبادله تجاری اروپا با ایران از طریق اینستکس خبر داد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۲ فروردین ۱۳۹۹.

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.