ایدا لاولیس

آگوستا اِیدا کینگ، کنتس لاولِیس (به انگلیسی: Augusta Ada King, Countess of Lovelace) (۱۸۱۵-۱۸۵۲) متولد با نام آگوستا اِیدا بایرون (به انگلیسی: Augusta Ada Byron) ریاضی‌دان، نویسنده و نخستین برنامه‌ساز رایانه بود.

ایْدا لاولیس اِیدا (آدا) بایرون
زادهٔ	۱۰ دسامبر ۱۸۱۵ لندن، انگلستان
درگذشت	۲۷ نوامبر ۱۸۵۲ (۳۶ سال) Marylebone، لندن، انگلستان
ملیت	انگلیسی
دیگر نام‌ها	آگوستا ایدا کینگ
پیشه	ریاضیات، علوم رایانه
شناخته‌شده برای	نویسنده نخستین برنامه رایانه
عنوان	کنتس لاولیس
والدین	لرد بایرون، اَن ایزابلا نوئل

وی بیشتر برای همکاریش با چارلز ببیج در زمینه رایانه همه منظوره به نام «موتور تحلیلی» مشهور است. یادداشت‌های او دربارهٔ این ماشین شامل آنچه به عنوان اولین الگوریتم شناخته می‌شوند است که قرار بود توسط یک ماشین استفاده شوند؛ به همین دلیل، او غالباً به عنوان اولین برنامه ساز رایانه شناخته شده‌است.[1]

لاولیس در ۱۰ دسامبر ۱۸۱۵ به عنوان تنها فرزند قانونی لرد جورج بایرون و اَن ایزابلا نوئل زاده شد. بقیه فرزندان لرد بایرون خارج از چهارچوب ازدواج و از زنان دیگر متولد شده بودند. بایرون یک ماه پس از تولد اِیدا از نوئل جدا شد و چهار ماه بعد برای همیشه انگلستان را ترک کرد و سرانجام به دلیل یک بیماری در جنگ استقلال یونان درگذشت. آن هنگام اِیدا هشت سال داشت. مادر اِیدا از لرد بایرن که به شعر علاقه‌مند بود کینه دار ماند و علاقه اِیدا را برای ریاضیات و منطق را تشویق کرد و سعی کرد مانع پرورش آنچه او دیوانگی پدرش می‌پنداشت شد ولی علی‌رغم این موضوع اِیدا علاقه‌مند پدرش در شعر باقی ماند.

اِیدا روش خود را «علوم شاعرانه» توصیف می‌کرد و خودش را به عنوان یک تحلیلگر و دانشمند علوم ماوراء طبیعی معرفی کرده‌است. علاقه و استعداد او در ریاضیات باعث یک رابطهٔ کاری و دوستانه با چارلز ببیج، ریاضیدان بریتانیایی، شد که عمدتاً در زمینهٔ طراحی‌های ببیج برای ماشین تحلیلی صرف شد. بین ۱۸۴۲ و ۱۸۴۳ اِیدا مقالهٔ مهندس ارتشی ایتالیایی، لوییجی منابریا را که در مورد این ماشین بود ترجمه کرد و به همراه یادداشت‌ها و افزوده‌های خود به نام «یادداشت‌ها» تکمیل کرد.

این یادداشت‌ها شامل آنچه یک عده به عنوان اولین برنامه رایانه می‌شناسند بود که یک الگوریتم که برای پردازش توسط یک رایانه طراحی شده بود. یادداشت‌های اِیدا در تاریخ رایانه‌ها بسیار مهم است. وی ایده قابلیت استفاده رایانه‌ها را برای کارهایی غیر محاسبات را هم گسترش داد که ببیج هم در این مورد تأکید زیادی کرده‌است. طرز فکر اِیدا که به گفته خودش «علوم شاعرانه» بود باعث شد که او از خودش در مورد رایانه تحلیلی سؤال‌هایی بپرسد که قابلیت استفاده مشترک از رایانه‌ها را به چالش می‌کشید.