اسکار وایلد
اسکار فینگل اُ. فِلاهرتی ویلز وایلد (به انگلیسی: Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde) (۱۶ اکتبر ۱۸۵۴ - ۳۰ نوامبر ۱۹۰۰) که به نام هنری اسکار وایلد شناخته میشود شاعر، داستاننویس، نمایشنامهنویس و نویسنده داستانهای کوتاه ایرلندی بود.
اسکار وایلد Oscar Wilde | |
---|---|
نام اصلی | اسکار فینگل اُ. فِلاهرتی ویلز وایلد |
زاده | ۱۶ اکتبر ۱۸۵۴ دوبلین، ایرلند |
درگذشته | ۳۰ نوامبر ۱۹۰۰ (۴۶ سال) پاریس، فرانسه مننژیت حاد پس از عفونت گوش |
آرامگاه | گورستان پر-لاشز |
پیشه | نویسنده، شاعر، نمایشنامهنویس |
ملیت | ایرلندی |
دانشگاه | کالج ترینیتی کالج مگدالن، آکسفورد |
در زمان حکومت | عصر ویکتوریایی |
کتابها | روح کانترویل (۱۸۸۸) تصویر دوریان گری (۱۸۹۱) اهمیت جدی بودن (۱۸۹۵) |
همسر(ها) | کنستانس للوید (۱۸۹۸–۱۸۸۴) |
فرزند(ان) | دو فرزند پسر |
امضا | |
صفحه در وبگاه IMDb |
زندگی
اسکار وایلد در ۱۸۵۴ میلادی در شهر دوبلین ایرلند متولد شد. پدرش سِر ویلیام وایلد مردی فرهنگدوست بود و به پیشه چشمپزشکی اشتغال داشت. او بعدها به مقام چشم پزشک مخصوص ملکه نیز نائل شد. همچنین ویلیام یکی از عتیقهشناسان برجسته ایرلند بود. مادرش جین وایلد با نام مستعار اسپرانزا[1] شاعر سرشناسی و مترجم آثار الکساندر دوما و آلفونس دو لامارتین بود.[2] برادر اسکار «ویلیام وایلد» در ۱۸۵۳ به دنیا آمد و در سال ۱۸۹۹ در لندن درگذشت. اسکار وایلد تحصیلات ابتدایی را در دهکده اینسکیلن واقع در شمال ایرلند دنبال کرد و در کالجهای ترینیتی و مگدالن آکسفورد به تحصیل پرداخت. وی در سال ۱۸۸۴ با کنستانس لوید ازدواج کرد. این دو در سالهای ۱۸۸۵ و ۱۸۸۶ صاحب دو فرزند پسر شدند. وایلد مجموعه داستان شاهزاده خوشبخت و دیگر قصهها را برای دو پسرش نوشت.
تفکر زیبایی شناسانه
اسکار وایلد بسیار تحت تاثیر جنبش زیبایی پرستی بود که استادان خود او در دانشگاه آکسفورد یعنی والتر پاتر و جان راسکین از پایه گذارانش محسوب میشدند. وایلد در رمان مشهور خود یعنی "تصویر دوریان گری" به تعریف اتوس های جنبش زیبایی شناسی اواخر قرن نوزدهم می پردازد. او با تفکیک مفاهیم شناختی مبتنی بر معنا و اخلاقیات، از عمل زیبایی شناسانه تولید هنری، لذت حسی و بازشناسی زیبایی، تعاریف کانت و کنراد فیدلر را به یادمان می آورد.[3] ماکس بیربوهم درباره او می گوید:
- "خیلی زود به خاطر آوردن اینکه زیبایی حتی قبل از سال 1880 هم وجود داشته، دشوار شد ... مطمئناً نخستین کسی که توانست اینچنین آرام و موقرانه به سوی این موضوع گام بردارد، آقای اسکار وایلد بوده است."[4]
گرایش جنسی و محاکمه
وی در سال ۱۸۹۵ با شکایت جان داگلاس - دوک نهم کویینزبری و پدر لرد آلفرد داگلاس (بوزی) طی دادگاهی متهم به همجنسگرایی و دو سال زندان شد. این مسئله در بدنامی و طرد شدن از جامعه و مرگ زودرس او دخیل بود. در سال ۲۰۱۴ مرلین هلند تنها نوه اسکار وایلد محاکمه او را در تئاتری بر اساس متن دستنویس مباحثات دادگاه روی صحنه برد.[5][6]
جزئیات آثار
مضمون بیشتر داستانهای شاهزاده خوشبخت اثبات انسان بود از طریق عشق ورزیدن به دیگران و رسیدن به زیبایی درونی است. اسکار وایلد داستان «بلبل و گل سرخ» را به تأثیر از اساطیر ایرانی و مخصوصاً اشعار حافظ نوشتهاست. بلبل با خون دل و نثار کردن جان شیرینش گل سرخ را برای دانشجوی عاشق به دست میآورد و دانشجو به راحتی گل سرخی را که به بهای جان بلبل به دست آمده در خیابان میاندازد. در حقیقت دانشجو و دختر هیچکدام معنی واقعی عشق را نمیفهمند. عاشق واقعی خود بلبل است.
الن تری هنرپیشه سرشناس تئاتر، پس از انتشار شاهزاده خوشبخت در نامهای به وایلد نوشت: اسکار عزیز، داستانهایت واقعاً زیبا هستند و من به خاطر آنها از صمیم قلب از تو سپاسگزارم. من از داستان «بلبل و گل سرخ» بیش از داستانهای دیگر خوشم آمد. امیدوارم روزی یکی از داستانهای این مجموعه را برای آدمهای خوب بخوانم؛ شاید هم برای آدمهای بد بخوانم و آنها را خوب کنم.
مرگ
اسکار وایلد در سال ۱۹۰۰ در عین گمنامی در شهر پاریس دیده از جهان فروبست. امروزه همه کتابهایش را میخوانند و از آنها لذت میبرند؛ ولی در زمان حیات وی این گونه نبود. مردم دهه ۱۸۸۰ کتاب تصویر دوریان گری را پر از ایدههای شیطانی میدانستند. اسکار وایلد جایی نوشته بود: «کتابها محتوای خوب یا بد ندارند؛ آنها یا خوب نوشته شدهاند یا بد.»
وی از بیماری مننژیت رنج میبرد. وی در بستر مرگ به جیمز مکنیل ویسلر، نقاش کتاب تصویر دوریان گری میگوید: «تنها آرزویم این است که حرفم را میفهمیدند.» و ویسلر جواب میدهد: «آنها خواهند فهمید اسکار! آنها خواهند فهمید…»[7]
در کتاب «حیاط خلوت نویسندگان» آمده:
«دو پزشک پاریسی که به بستر اسکار وایلد، در محل اقامت محقر او، خوانده شده بودند، به هم گفتند: «مثل اینکه باید از دستمزدمان چشمپوشی کنیم.»
وایلد شنید و جواب داد: گمانم سطح مرگم بالاتر از سطح زندگیم باشد.
و آخرین جملهاش هم (قبل از مرگ) این بود: آیا این کاغذ دیواری دارد میرود یا من»
میراث
اسکار وایلد تأثیرات زیادی روی بیشتر نمایشنامه و رماننویسان پس از خود گذاشته و همواره از او به عنوان یکی از برترین نمایشنامهنویسان تاریخ ادبیات یاد میشود. کتابهای وی توسط انتشارات زیادی و بارها تا همین امروز در حال چاپ شدن هستند. یکی از کتابهای شعر او به نام «قطعه زندان ردینگ» که پس از آزاد شدن از زندانی با همین نام به اتهام همجنسگرایی نوشت، بدل به اثر ادبی مشهوری شده و در وبگاه بارنز اند نوبل امتیاز ۴٫۵ و در وبگاه گودریدز امتیاز ۴٫۲ را به دست آوردهاست. سه اثر او به نامهای تصویر دوریان گری، اهمیت جدی بودن و روح کانترویل توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد برای یادگیران زبان انگلیسی چاپ شدهاند. همه کتابهای چاپ این مجموعه، در پایان قسمتی به نام «دربارهٔ نویسنده» دارند. در قسمت دربارهٔ نویسنده کتاب روح کانترویل به تقدیر اسکار وایلد نوشته شده: "... نمایشنامهها، روایتهای ترسناک، و داستانهای اسکار وایلد تا به امروز نیز بسیار محبوب هستند. او راوی شگفتانگیزی بود؛ چه در نوشتن، و چه در صحبت کردن؛ و در زمان خودش به دلیل سخنان هوشمندانه و کنایهدارش مشهور بود. یکی از دوستان وی، دابلیو. بی. ییتس شاعر او را <بهترین سخنران تمام عصر خود> نامیدهاست. دوستی دیگر روش وایلد را برای خلاصی از یک دندان درد شدید، این چنین توضیح دادهاست: <مطمئن باشید وی آنقدر برایش داستان و جوک تعریف میکند، تا او را به خنده بیندازد…>"[8][9][10]
آثار
شاهزاده خوشبخت و دیگر قصهها
- شاهزاده خوشبخت و دیگر قصهها
- بلبل و گل سرخ
- موشک خوب
- دوست فداکار
- پسرستاره
- غول خودخواه
- پادشاه جوان
- گربه سفید
- ماهیگیر و روحش
شعر
- راونا (۱۸۷۸)
- اشعار (۱۸۸۱)
- ابوالهول (۱۸۹۴)
- چکامه زندان ریدینگ (۱۸۹۸)
نمایشنامه
- ورا؛ یا، پوچگرایان (۱۸۸۰)
- دوشس پادووا (۱۸۸۳)
- سالومه (۱۸۹۳)
- بادبزن خانم ویندرمیر (۱۸۹۲)
- زن بیاهمیت (۱۸۹۳)
- شوهر مطلوب (۱۸۹۵)
- اهمیت جدی بودن (۱۸۹۵)
نثر
- تصویر دوریان گری (۱۸۹۱)
- شاهزاده شاد و دیگر داستانها (۱۸۸۸)
- خانه انار (۱۸۹۱)
- از اعماق(۱۹۶۰)
- روح کانترویل (۱۸۸۸)
- جنایت لرد آرتور ساویل
سینما
- فیلم غول خودخواه (۲۰۱۳) الهام گرفته از داستان به همین نام از اسکار وایلد است.
- فیلم پرنس خوشحال (۲۰۱۸) داستان زندگی اوست.
- فیلم دوریان گری (2009) براساس رمان تصویر دوریان گری (the picture of Dorian Gray) بهترین اثر اسکار وایلد.
جستارهای وابسته
منابع
- درام نویسان جهان - جلد دوم - منصور خلج - پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی
- «وایلد. اسکار». وبگاه کتابنیوز. بایگانیشده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۲ شهریور ۱۳۸۷.
- نظریه های زیبایی شناسی، مارک فاستر گیج، ترجمه احسان حنیف، تهران:فکرنو، ۱۳۹۹.
- Max Beerbohm, “1880,” Yellow Book 4 (January 1895): 275-83.
- وینست دوود-خبرنگار هنری سرویس جهانی بیبیسی (۲۶ تیر ۱۳۹۳). «نوه اسکار وایلد محاکمه او را روی صحنه برد». بیبیسی فارسی.
- آروا حیدر (۴ آبان ۱۳۹۵). «نامه اسکار وایلد از زندان؛ مشهورترین نامهای که فرستاده نشد». بیبیسی فارسی.
- وایلد، اسکار. The Picture of Dorian Gray. Oxford University Press.
- Wilde، Oscar. The Canterville Ghost. Oxford University Press, Oxford Bookworms Library, Stage 2.
- Wilde، Oscar. The Picture of Dorian Gray. Oxford University Press, Oxford Bookworms Library, Stage 3.
- Wilde، Oscar. The Importance of Being Earnest. Oxford University Press, Oxford Bookworms Library (Play Scripts).
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اسکار وایلد موجود است. |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به اسکار وایلد در ویکیگفتاورد موجود است. |