اخشید

اِخشید از لقب‌های شاهزادگان ایرانی سغد و درهٔ فرغانه در منطقهٔ فرارود در دوران پیش از اسلام و دورهٔ اولیهٔ اسلامی بود.

واژهٔ اِخشید واژه‌ای سغدی و شکل اصلی آن خشیذ (xšyδ, xšēδ) است. برخی زبان‌شناسان آن را از ریشهٔ ایرانی باستان خشائتا (khshaeta) به معنی «تابان و درخشان» دانسته و برخی دیگر نیز آن را از ایرانی باستان خشایثیا (khshāyathiya) به معنی شاه دانسته‌اند. واژهٔ شاه نیز از خشایثیا ریشه گرفته است.

اخشیدیان که دودمانی از فرمانروایان فرغانه بودند که در میان سال‌های ۳۲۳-۳۵۸ قمری/۹۳۵-۹۶۹ میلادی به تفاریق بر مصر و شام فرمان راندند.[1] نام خود را از این لقب گرفته‌اند.