آسیاب
سنگ آسیا(سنگ زیرین): سنگی که کاربرد آن در زیر سنگ آسیاب است و روی آن سنگ آسیاب قرار میگیرد. کار برد آسیاب برای خرد کردن و آرد کردن دانه هایی مانند گندم،جو و... است.
آسیاب ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
- دستگاه آسیاب، دستگاهی برای خرد کردن مواد جامد به قطعات کوچک‌تر
- آسیاب آردساز یا آسیاب دستی که برای آرد کردن گندم و برنج و ... کاربرد داشته‌است
- آسیاب بادی، گونه‌ای آسیاب که نیروی جنبشی آن از راه باد فراهم می‌گردد
- آسیاب آبی، گونه‌ای آسیاب که نیروی جنبشی آن از راه جریان آب فراهم می‌گردد
ادبی: در اشعار از سنگ آسیا در معنای کنایی شخصی به کار میرود که سختی های زیادی را متحمل میشود.
آثار باستانی: احتمالا اکثرا این وسیله زیبا را در خانه های قدیمی، ابزار قدیمی مادر بزرگ ها و پدربزرگ ها دیده ایم. قدمت آن خیلی بالا نیست و تا 100 سال پیش هم روزانه از آن برای تولید آرد گندم و جو برای تهیه نان استفاده میشد. طرز استفاده از آن این گونه بوده که ابتدا دانه های مورد نظر را در سوراخ وسط آسیاب میریختند و سپس با بهره بردن از دستگیره چوبی نصب شده بر روی سنگ آسیاب آن را بر روی سنگ آسیا به چرخش در می آوردند تا دانه ها با قرار گرفتن میان دو سنگ آسیا و آسیاب و در اثر وزن بالای سنگ بالایی آسیباب خرد شوند و انقدر به این کار ادامه میدادند تا دانه ها آرد شوند.
انواع آن: انواع آسیاب مشتمل بر بادی، آبی، دستی( خانگی)، سنگی و... است.
آسیاب بادی: نوعی آسیاب است که برای آرد کردن دانه ها در مقدار زیاد مورد استفاده قرار میگیرد و نیروی چرخاننده دندانه های آن باد است و در مناطق صحرایی مورد استفاده قرار میگیرد....
آسیاب آبی: نوعی آسیاب که در سر راه رودخانه های دایمی قرار میگرفته تا با استفاده از نیروی حرکت آب سنگ آسیاب حرکت کند و آرد را در مقدار زیاد تولید کند....
آسیاب دستی: نوعی آسیاب کوچک که در خانه و برای تولید آرد در مقدار کم مورد استفاده قرار میگرفته. این نوع آسیاب به دلیل وزن کمتر سنگ آسیاب آن، آردی با کیفیت کمتر تولید میکرده و اکثرا در خانه قشر پایین جامعه استفاده میشده. تجار، خوانین و دیگر اقشار پر درآمد در آن عهد آرد را از آسیاب های بزرگ به صورت آماده تهیه میکردند.
آسیاب سنگی: نوعی آسیاب که در آن از انرژی حرکت حیوانات مانند الاغ، گاو، اسب و... برای حرکت دادن سنگ آسیاب استفاده میکردند. این نوع آسیاب در همه مناطق معمول بوده.