گویش شهمیرزادی

گویش شهمیرزادی[3] یا شامرزایی[4] گویشی از زبان‌های کاسپین[5] می‌باشد[6][7] که در نواحی شمالی استان سمنان علی‌الخصوص بخش شهمیرزاد در شهرستان مهدیشهر استان سمنان گویش می‌شود.[8][9][10][11] گویش شهمیرزادی با زبان سمنانی که در شهرستان سمنان گویش می‌شود متفاوت است و با گویش‌هایی مانند گویش‌های شمال دامغان و شمیرانات که در امتداد البرز گویش می‌شود نزدیکی دارد.[12][13] شهر شهمیرزاد (به صورت محلی شامرزا) در امتداد دامنه‌های جنوبی رشته کوه البرز، در ۱۵ مایلی شمال سمنان، در ۳۵٫۸ درجه از عرض جغرافیایی شمال، ۵۳٫۳ درجه طول شرقی و ۲٬۰۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا قرار دارد.[14] ولادیمیر ایوانف گویش شهمیرزادی را یکی از گویش‌های زبان مازندرانی می‌داند.[15]

گویش شهمیرزادی
شهمیرزادی، شامرزایی، مازندرانی، طبری
زبان بومی درایران
استان سمنان
منطقهبخش شهمیرزاد
شمار گویشوران
۴۵٬۰۰۰[1][2]  (۲۰۰۸)
گویش‌ها
رودبار
پیش نسا
الفبای فارسی
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹Either:
mzn  زبان مازندرانی
srz  شهمیرزادی
مناطقی که گویشوران مازندرانی دارد.

گویش شهمیرزادی بیش از ۴۵ هزار نفر گویشور دارد که حدود ۱۵ هزار نفر از آنها سکنه دائمی شهمیرزاد هستند و بقیه شهمیرزادی‌ها در تابستان از تهران، مازندران و مشهد به شهمیرزاد می‌آیند.[16]

طبقه‌بندی

طبق کتاب راهنمای زبان های ایرانی، گویشی از زبان مازندرانی در شهمیرزاد رایج است [17]. آرتور کریستین سن شهمیرزادی را شبیه به مازندرانی می داند. شباهت های بین شهمیرزادی و مازندرانی توسط شماری از پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته است. آنان به این نکته اشاره داشتند که شهمیرزاد ارتباط نزدیک با مازندران داشته زیرا بسیاری از سکنه متولد آنجا هستند و قبلا متعلق به مازندران بود و مردم شهمیرزاد زبان مازندرانی را تا ۹۰ درصد درک می کنند درحالیکه ایشان زبان های منطقه سمنان را تنها تا ۴۰ درصد درک می کنند[18][19][20].گرنوت ویندفور شهمیرزادی را به همراه گویش های افتری و سرخه ای-لاسکردی با زبان مازندرانی مرتبط می داند[21]. برخی دیگر نیز زبان مردمان مناطق شهمیرزاد و سنگسر و افتر و پرور و اطراف آن را از جنس زبان مازندرانی می دانند[22].به باور حبیب برجیان نیز گویش شهمیرزاد از جنس مازندرانی است[23].آرزو نجفیان استاد دانشگاه و پژوهشگر زبان شناس، گویش شهمیرزادی را گویشی از زبان مازندرانی می داند[24]. در مورد این که شهمیرزادی گونه ای از زبان مازندرانی است یا این که به حد کافی از آن دور است که به عنوان زبانی مجزا زیر خانواده زبان‌های کاسپین طبقه‌بندی شود اختلاف نظر وجود دارد. دانشورانی چون ورا راستورگوئوا و ادلمن آن را گونه ای متمایز از مازندرانی دانسته‌اند؛ اتنولوگ آن را زیرگروهی از زبان‌های کاسپین مجزا از هم گیلکی و هم مازندرانی طبقه‌بندی می‌کند. گلوتولوگ زبان‌های کاسپین را به دو شاخه گیلکی-رودباری و مازندرانی-شهمیرزادی تقسیم می‌کند و کد shah1253 را به شهمیرزادی تخصیص می‌دهد[25]. دانلد استیلو که از بانیان تیپولوژی زبان‌های ایرانی است بر این باور است که ویژگی‌های کافی وجود دارد که بشود طبقه‌بندی مجزا برای شهمیرزادی درون خانواده کاسپین را توجیه کرد. علاوه بر این در مطالعه اخیری از گوناگونی‌های زبانی مازندرانی که ده ویژگی دستوری را در بر می‌گرفت شهمیرزادی فقط در یک ویژگی (زمان ماضی غیر تام) از مازندرانی متفاوت بود.[26]

دانشنامه تبرستان و مازندران ذیل گویش شهمیرزادی چنین نقل نموده است، گونه زبانی شهمیرزادی لهجه ای از زبان مازندرانی است که با لهجه های غرب مازندران(تنکابن) قرابت و شباهت‌هایی دارد.[27] گویش مردم ده‌صوفیان از روستاهای مجاور شهمیرزاد نیز مشابه گویش شهمیرزادی است.[28]

دستور زبان

ضمیر

در مازندرانی ضمیر سه حالت دارد: فاعلی، مفعولی و ملکی.[29]

ضمیر۱ مفرد۲ مفرد۳ مفرد۱ جمع۲ جمع۳ جمع
فاعلی، ساری[30]menteveemâšemâvešun
مفعولی، ساریmereterevereemârešemârevešunre
ملکی، ساریmeteveneamešemevešune
فاعلی، کلاردشت[31][32]mentoun/onamâšomâušon
مفعولی، کلاردشتmenetereune/vereamârešomâreušone
ملکی، کلاردشتmeteune/veamešemeušone
فاعلی، شهمیرزاد[33]moto/tuü/oh-amašamâošan
مفعولی، شهمیرزادmar-atar-a/terür-ahamirašamiraošanra
ملکی، شهمیرزادmeto/teehamišamiošene
ملکی، تنکابنیmitiviamišimiušane
فاعلی، تنکابنیmotoviamâšomâušân
مفعولی، تنکابنیmereterevereamerešemereušâne

شناسه

در زبان فارسی دو دسته شناسه داریم: گذشته و حال. اما در زبان طبری سه دسته شناسه داریم: گذشته، حال ساده و حال التزامی.[34](نمونه زیر بر اساس گویش شهمیرزاد تنظیم شده‌است)[35]

۱. گذشته:

  • بن ماضی ساده: ba-xord = خورد
  • بن ماضی استمراری: mo_xord = می‌خورد
گذشته۱ مفرد۲ مفرد۳ مفرد۱ جمع۲ جمع۳ جمع
شناسهemaiaemieniena

۲. حال ساده:

  • بن مضارع اخباری: xor = می‌خورد
حال ساده۱ مفرد۲ مفرد۳ مفرد۱ جمع۲ جمع۳ جمع
شناسهemmaenienaemmiennienna

۳. حال التزامی:

  • بن مضارع التزامی: -ba-xor = بخور
حال التزامی۱ مفرد۲ مفرد۳ مفرد۱ جمع۲ جمع۳ جمع
شناسهamiaiminan

صرف فعل

جدول زیر فعل خوردن (baxordan) بر اساس گویش شهمیرزادی[36]در زمان‌های مختلف صرف می‌شود. برای منفی کردن این فعل در زمان‌های: گذشته ساده، گذشته کامل، گذشته التزامی، گذشته کامل، گذشته کامل التزامی، حال التزامی n جایگزین b در ابتدای فعل می‌شود و در زمان‌های: حال ساده، گذشته استمراری، حال در حال انجام و گذشته در حال انجام ne در ابتدای فعل اصلی می‌آید.[37]

زمان/شخص۱ مفرد۲ مفرد۳ مفرد۱ جمع۲ جمع۳ جمع
گذشته سادهbaxordemabaxordibaxordabaxordemibaxordenibaxordena
گذشته کاملbaxorde-bemabaxorde-bibaxorde-biabaxorde-bemibaxorde-benibaxorde-bena
گذشته التزامیbaxorde-bambaxorde-bibaxorde-bobaxorde-bimbaxorde-binbaxorde-ben
گذشته التزامی کاملbaxorde-bi-bambaxorde-bi-bibaxorde-bi-bobaxorde-bi-bimBaxorde-bi-binbaxorde-bi-ben
گذشته استمراریmoxordemamoxordimoxordamoxordemimoxordenimoxordena
گذشته در حال انجامdavema-moxordemadavi-moxordidava-moxordadavemi_moxordemidaveni moxordenidavena moxordena
حال ساده/آیندهxoremmaxorenixorenaxoremmixorennixorenna
حال در حال انجامdarma-xoremmadari-xorenidara-xorenadarmi-xoremmidarni xorennidarna xorenna
حال التزامیbaxorambaxoribaxorabaxorimbaxorinbaxoran
آینده نوع اولvana baxoramvana baxorivana baxoravana baxorimvana baxorinvana baxoran
آینده نوع دومxâmma baxoramxâni baxorixâna baxoraxâmmi baxorimxânni baxorinxânna baxoran

فعل منفی

۱. حالت اول: جدول زیر فعل خوردن (baxordan) بر اساس گویش شهمیرزادی منفی شده‌است. در تمام افعال na قبل از ستاک فعل می‌آید به استثنا زمان گذشته استمراری و گذشته در حال انجام که حرف منفی ساز na بین حرف ma (علامت استمرار) و ستاک فعل قرار می‌گیرد.[38]

زمانفعل مثبتفعل منفی
گذشته سادهbaxordemana-xordema
گذشته کاملbaxorda-bemana-xorda-bema
گذشته التزامیbaxorda-bimna-xorda-bim
گذشته التزامی کاملbaxorda-bi-bimna-xorda-bi-bin
گذشته استمراریmoxordemama-na-xordema
گذشته در حال انجامdavema moxordemadavema ma-na-xordema
حال ساده/آیندهxoremana-xorema
حال در حال انجامdarma xoremadarma na-xorema
حال التزامیbaxoremnaxorem
آینده نوع اولvana baxoremna-vana baxorem
آینده نوع دومxâme baxoremna-xâme baxorem

۲. حالت دوم: جدول زیر فعل ریختن (dapâtan) بر اساس گویش شهمیرزادی منفی شده‌است. در افعالی که هجای da در آغازشان به کار رفته‌است در تمام زمان‌ها حرف na بین da و ستاک فعل قرار می‌گیرد.[39]

زمانفعل مثبتفعل منفی
گذشته سادهda-pâtada-na-pâta

۳. حالت سوم: فعل بودن اگر بصورت معین نباشد با هجای da می‌آید و در حالت منفی حرف منفی ساز na بین حرف da و ستاک فعل قرار می‌گیرد.[40]

فارسی معیارگویش شهمیرزادی
خانه بودxona da-vea
خانه نبودxona da-na-vea
خانه هستxona da-ra
خانه نیستxona da-ni-a

نشانه جمع

  • در گویش شهمیرزاد از نشانه‌های [un] برای جمع استفاده می‌شود.[41]
چشم‌هاčaš un
زن‌هاzan un
درخت‌هاdâr un
  • در گویش شهمیرزاد با افزودن [â] به آخر اسم می‌توان آن را به اسم جمع تبدیل کرد.
کفش‌هاkuš â
  • در گویش شهمیرزاد با افزودن [hâ] به آخر اسم می‌توان آن را به اسم جمع تبدیل کرد.
سیب‌هاsiu
مرغ‌هاkarg
  • در گویش شهمیرزاد با افزودن [hama] به آخر اسم می‌توان آن را به اسم جمع تبدیل کرد.
انگورهاangir hama

ضمایر پرسشی

ضمایر پرسشی به در گویش شهمیرزادی.[42]

فارسی معیارشهمیرزاد
چه کسی/کیki/ke
کجاkoja
چه/چیčači
چراčukâ
چطور/چگونهčati
کدامkan

صفت ملکی

صفت ملکی در گویش شهمیرزاد.[43]

ضمیر۱ مفرد۲ مفرد۳ مفرد۱ جمع۲ جمع۳ جمع
ملکی، شهمیرزادmeteeame/hamišame/šamiošone
دخترمme detar
صورتشe dim
کفشتte kuš

حرف اضافه

حروف اضافه در گویش شهمیرزادی.[44]

فارسی معیارشهمیرزادیگویش ساری
درونdela/damindele
رویdim/sardim/sar
برای/راra/a/rre/e
برایvra/vera/evvesse/se
ازjenje
در/رویsar/dimsar/dim/dam
زیرbeni/jirben/jer
دنبالdemâldemâl
کنارpali/varpali/var
با/به وسیلهhamrâ/vari/bâhamrâ/je/jâ/bâ
مانندvârivâri
فارسی معیارشهمیرزادی
زن برای من بچه می‌آوردzan me-vra kota urana
برای کتاب جلد بخرketab-ev jald baxer
من خود را داخل آینه دیدمmo xoštan-e ayne dela badima
من در مسجد بودmo masjed-e damin davema
از کجا می‌آییkoja jen ani
من روی دیوار تکیه دادمmo divar-e dim tekye hadâma
او در را با کلید باز کردu dare-re kali-vari va hakerda
سر تو مانند سر من کچل شدte sar me sare vâri kal bavea
اون موش را ببینun miš-ra hišin
مرد را گفتmard-a bogota
خوابم می‌گیردma-r xu girna

واژگان

شماری از واژه‌های شهمیرزادی و مقایسه آن با گویش ساروی و فارسی:[45]

گویش شهمیرزادیگویش سارویفارسی
pesarrikâ/peserپسر
detarkijâ/deterدختر
kotakote/vačeبچه
čitekâčindekâجوجه
bâmšibâmešiگربه
molijemelijeمورچه
haštpaban/kârtenعنکبوت
abrmiâابر
čâkačukeرودخانه
pormašt/perپر
naštlačerکثیف
šenohasnoشنا
dârtanbazâenدنیا آوردن

جستارهای وابسته

منابع

  1. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ (جدول جمعیت و خانوار)». مرکز آمار ایران. دریافت‌شده در ۵ مه ۲۰۱۳.
  2. فرجامی، هادی؛ ذوالفقاری، سهیل (۱۳۸۹). «جزیرهٔ هزار لهجه، زبان‌ها و گویش‌های شهرستان سمنان» (PDF): ۱۶۰۶.
  3. BORJIAN, HABIB (2004). "Mazandaran: Language and People (The State of Research)". Yerevan State University: 295. doi:10.1163/1573384043076045.
  4. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 361.
  5. جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
  6. https://glottolog.org/resource/languoid/id/shah1253
  7. BORJIAN, HABIB (2010). "Rev. : Etymological Dictionary of the Iranian Verb". Journal of the Royal Asiatic Society: 2.
  8. اشمیت، رودیگر (١٣٨٢). راهنمای زبان‌های ایرانی. به کوشش ترجمه زیر نظر حسن رضایی باغ بیدی. تهران: انتشارات ققنوس. ص. صفحه ۴۹۰ جلد دوم. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۸۸-۰. گویش‌های مازندرانی در بین رشته کوه‌های البرز و کرانه‌های جنوب شرقی دریای خزر مورد استفاده قرار می‌گیرند: ساری، بابل، آمل، تنکابن، شاهی، چالوس، همچنین در چندین روستای رشته کوه‌های البرز مانند ولاترو در شمال تهران و شهمیرزاد در سی کیلومتری شمال سمنان. گویش مازندرانی یکی از معدود گویش‌هایی است که از سنت ادبی کهن برخوردار است (طبری، گرگانی، دیوان امیر پازواری)
  9. «در نواحی شمالی شهرستان مهدیشهر مناطقی چون شهمیرزاد و روستاهای این بخش مانند (فولاد محله، چاشم و …)، به دلیل مجاورت به استان مازندران با اندک تغییری به لهجه مازندرانی سخن می‌گویند». سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان سمنان.
  10. «پیشینه تاریخی سمنان (زبان در استان سمنان)». وبسایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.
  11. «معرفی استان سمنان (زبان در استان سمنان)». وبسایت استانداری سمنان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۹.
  12. https://www.academia.edu/Documents/in/Caspian_language_grouphttps://www.academia.edu/Documents/in/Caspian_language_group
  13. https://www.academia.edu/Documents/in/Caspian_language_group
  14. https://www.questia.com/library/journal/1G1-597634823/the-caspian-language-of-sahmirzad
  15. Ivanov, Vladimir (2015). "Socio-and ethnolinguistic features of Gilaki and Mazanderani". Moscow State University: 1.
  16. فرجامی، هادی؛ ذوالفقاری، سهیل (۱۳۸۹). «جزیرهٔ هزار لهجه، زبان‌ها و گویش‌های شهرستان سمنان» (PDF): ۱۶۰۶.
  17. اشمیت، رودیگر (١٣٨٢). راهنمای زبان‌های ایرانی. به کوشش ترجمه زیر نظر حسن رضایی باغ بیدی. تهران: انتشارات ققنوس. ص. صفحه ۴۹۰ جلد دوم. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۸۸-۰. گویش‌های مازندرانی در بین رشته کوه‌های البرز و کرانه‌های جنوب شرقی دریای خزر مورد استفاده قرار می‌گیرند: ساری، بابل، آمل، تنکابن، شاهی، چالوس، همچنین در چندین روستای رشته کوه‌های البرز مانند ولاترو در شمال تهران و شهمیرزاد در سی کیلومتری شمال سمنان. گویش مازندرانی یکی از معدود گویش‌هایی است که از سنت ادبی کهن برخوردار است (طبری، گرگانی، دیوان امیر پازواری)
  18. 2.2. Classification of Languages and Dialects in Previous ResearchThe Ethnologue1classifies Semnani (smy, 21099 speakers), Lasgerdi (lsa), Sangisari (sgr) and Sorkhei (sqo) as Semnani languages and designates the following lineage to this group: Semnani Northwestern Western Iranian Indo-Iranian Indo-European. Shahmirzadi is classified together with Gilaki and Mazandarani in the Caspian group2. Shahmirzadi: Christensen has three groups: 1) Semnani, 2) Sangesari and Sorkhei-Lazgerdi (which he regards to be similar to dialects between Kashan and Esfahan) and 3) Shamirzadi, similar to Mazandarani. The similarity between Shahmirzadi and Mazandarani has also been recognized by Hemmati3(1386 AH: 90) and Qasemi Shahmirzadi (1379 AH: 24), who points out that Shahmirzad has very close ties to Mazandaran because many inhabitants were born there and because it used to belong to the province of Mazandaran. He writes that people from Shahmirzad understand 90%of Mazandarani whereas they only understand 40%of the languages spoken in the region of Semnan.Hoseini in Hemmati (1386 AH: 89) investigates four small villages1on the border between Semnan and Mazandaran, thus shedding light on the transition. Sangesari: The independence of Sangesari to Shahmirzadi has been pointed out by Zukovskij (Windfuhr 1965: 4). The article Sangiseri languageascertains the independence of Sangesari from Sorkhei, Lasjerdi, Biabanaki and Aftari2. Aftari Sorkhei Lasjerdi:In his article AFTARin Encyclopaedia Iranica3 Windfuhr groups Aftari together with Sorkhei-Lasjerdi and relates all of them to Sangesari, Shahmirzadi and furthermore to Tabari/Mazandarani, Alexander KolbitschM.A., Uppsala University, SweedenMirjam KolbitschB.Sc., Uppsala University, SweedenIn cooperation with University of Uppsala, Sweden & University of Sistan and Baluchestan, Iran , “The Thousand Accents Island: Languages and Dialects in the Township of Semnan” ,
  19. Alexander Kolbitsch and Mirjam Kolbitsch. 2010. The Thousand Accents' Island: Languages and Dialects in the Township of Semnan. In The First International Conference on Iran's Desert Area Dialects, 2288-2319. Semnan: Semnan University Press., Alexander Kolbitsch and Mirjam Kolbitsch 2010 , “” glottolog,
  20. kolbitsch، Alexander. «همایش بین المللی گویش های کویری – 1389». علم نت. دریافت‌شده در ۶ فوریه ۲۰۲۱.
  21. Aftarī is closely related to Sorḵaʾī-Lāsgerdī; together with Sangesarī and Šahmīrzādī these dialects form a distinct semicircle around Semnān and are related to Ṭabarī/Māzandarānī, Gernot Ludwig Windfuhr. , “Aftari” Encyclopædia Iranica, online edition
  22. جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
  23. برجیان، حبیب (۱۳۸۸). متون طبری. تهران: آینه میراث صاحب امتیاز مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب. ص. ۱۱. شابک ۱۵۶۱-۹۴۰۰ مقدار |شابک= را بررسی کنید: length (کمک).
  24. نجفیان، آرزو؛ سراج، فرشته. «بررسی صيغگان فعل در لهجۀ جليزجندی زبان مازندرانی». وبگاه مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری. دریافت‌شده در ۱۰ مارس ۲۰۲۱.
  25. Shahmirzadi, glottolog. , “Mazandarani-Shahmirzadi” ,
  26. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 376.
  27. نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامه‌ی تبرستان و مازندران جلد پنجم. نشرنی = ۵۹.
  28. نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامه‌ی تبرستان و مازندران جلد پنجم. نشرنی = ۵۹.
  29. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 367.
  30. گویش ساری (مازندرانی)، گیتی شکری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، سال 1374، ص 75
  31. ثمره, یدالله. "تحلیل ساختاری فعل در گویش گیلکی کلاردشت" (PDF). ensani.ir.
  32. گویش کلاردشت (رودبارک)، ایران کلباسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، سال 1376، ص 44
  33. راهنمای زبانهای ایرانی، رودریگر اشمیت، انتشارات ققنوس، سال 1388، جلد دوم، ص 504
  34. https://www.thefreelibrary.com/The+Caspian+Language+of+Sahmirzad-a0597634823
  35. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 370.
  36. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 371.
  37. https://www.thefreelibrary.com/The+Caspian+Language+of+Sahmirzad-a0597634823
  38. ثریا رزاقی، فعل در گویش شهمیرزادی، ۳۸.
  39. ثریا رزاقی، فعل در گویش شهمیرزادی، ۳۸.
  40. ثریا رزاقی، فعل در گویش شهمیرزادی، ۳۰.
  41. حبیب برجیان، گویش کاسپین شهمیرزاد، ۳۶۶.
  42. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 367.
  43. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 367.
  44. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 368.
  45. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 374.

پیوند به بیرون

نسخهٔ زبان مازندرانی ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.