گجیل

گجیل یکی از محله‌های تاریخی و کهن شهر تبریز است. این محله در بین چهار محلهٔ راسته‌کوچه، کوچه‌باغ، میارمیار و ویجویه واقع شده‌است. گورستان تاریخی گجیل که به «گورستان عرفا» معروف بود، در دوران پهلوی تخریب شد و در محل آن، باغ گلستان (نخستین پارک شهر تبریز) احداث گردید. این گورستان به همراه گورستان‌های سرخاب (شعرا) و چرنداب (وزرا) از جملهٔ مشهورترین گورستان‌های شهر تبریز بوده‌است.[1]

توسعه درب گجیل در ۲۱ آذر ۱۳۰۸
نقشه محلات تبریز در دوران مشروطه، سال ۱۹۰۸، قبرستان گجیل (در نقشه گجل) در سمت راست قره‌آغاج و کوچه باغها مشخص شده است.

گجیل در لغت به معنای محل پرازدحام و شلوغ است. این محله از قدیم به‌عنوان استراحت‌گاه کاروانیان و محل فروش میوه و محصولات کشاورزی شهرها و روستاهای پیرامون تبریز شناخته می‌شده‌است. درب تاریخی گجیل که برج‌ها و تاق‌های بلندی داشته و یکی از درب‌های نه‌گانهٔ تاریخی شهر تبریز محسوب می‌شده، در سال ۱۳۳۸ خورشیدی و در جریان احداث خیابان فلسطین (ملل متحد) توسط شهرداری وقت تخریب گردید[1]

در دوران پهلوی، شهربانی براساس طرحی سعی در متمرکزکردن مشاغل ناهنجار اجتماعی و به تبع آن اراذل و اوباش در این محله برآمد و نتیجهٔ آن تبدیل گجیل به یک منطقهٔ نامطلوب و ناخوشایند شهری شد. در سال ۱۳۴۵ خورشیدی، پایانهٔ مسافربری شهر تبریز در ضلع شرقی این محله احداث گردید و همین امر باعث شلوغی و رفت و آمد مسافران در این منطقه گردید.[1]

کمال خجندی در وصف این محله می‌گوید:[2]

تبریز مرا راحت جان خواهد بودپیوسته مرا ورد زبان خواهد بود
تا درنکشم آب چرنداب و گجیلسرخاب ز چشم من روان خواهد بود

منابع
  1. «گزارشی از روند اجرای طرح گجیل تبریز». خبرگزاری شهریار. دریافت‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۰۹.
  2. «چرنداب». لغت‌نامهٔ دهخدا. دریافت‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۰۹.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.