پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران
پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) که از سال ۱۳۸۸ به این نام خوانده می‌شود، بر پایة گاه‌شمار و همچنین نخستین سند در این زمینه، در یکم مهرماه سال ۱۳۴۷ با نام «مرکز اسناد ایران» تأسیس شد. مأموریت بنیادین ایرانداک بر پایة اساسنامه و برنامة استراتژیک آن، پژوهش، مدیریت دانش، آموزش، همکاری‌های پژوهشی و اطلاع‌رسانی، و پشتیبانی از سیاست‌گذاری علم و فناوری است که در سازمانی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و زیر نظر هیئت امناء با نام نمادین «گنج دانش» و شعار «به ازگنج دانش به گیتی کجاست» انجام می‌شود. پژوهش در ایرانداک را استادان و پژوهشگرانی در سه پژوهشکده به انجام می‌رسانند. دستاورد این مأموریت، افزون بر گسترش مرزهای دانش و حل مسائل خرد و کلان ملی و سازمانی؛ به شکل گزارش، کتاب، مقالة نشریه، مقالة همایش، سخنرانی و میزگرد نیز ارائه می‌شوند. انتشار پژوهش‌نامة مدیریت و پردازش اطلاعات نیز بخشی از کار پژوهش در ایرانداک است که شروع آن به سال ۱۳۵۱ بازمی‌گردد. بسیاری از خدمات پژوهشی ایرانداک نیز از سال ۱۳۵۰ به این سو، به جامعة علمی کشور عرضه می‌شوند. دستاوردهای مدیریت دانش و اطلاعات علمی و فنی کشور در سامانه‌ها و پایگاه‌های اطلاعات ارائه می‌شوند. در این میان، پایگاه اطلاعات گنج با صدها هزار رکورد؛ از بزرگ‌ترین، دیرین‌ترین، و پربازدیدترین پایگاه اطلاعات علمی و فنی کشور است. اطلاعات پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و پیشنهادیه آنها که در ایرانداک به ثبت می‌رسند، بی‌همتاست. تولید ارزش افزوده و اطلاعات پشتیبان و همچنین تحلیل اطلاعات، بخشی دیگر از مدیریت دانش است و سامانه‌های پیشینة پژوهش، همانندجو، دروازه اطلاعات علمی ایران، اصطلاح‌نامه، راهنمای پژوهش و پژوهشگران، پرسشنامه ساز پرسا و نمای مقاله‌های ایرانیان در جهان نمونه‌هایی از آنها هستند. ایرانداک از سال 1361 دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت بسیاری را ارائه می‌کند و از سال ۱۳۹۰ نیز در سه رشتة مدیریت فناوری اطلاعات، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، و مهندسی فناوری اطلاعات دانشجوی دکترا پذیرفته است که رساله‌های خود را در زمینه‌های گوناگون پژوهشی انجام می‌دهند. از سال ۱۳۴۸ همکاری‌های اطلاع‌رسانی در کشور با اجرای طرح امانت میان کتابخانه‌ها در ایرانداک آغاز گردید. این طرح هم‌اکنون به نام امین خوانده می‌شود. از سال ۱۳۷۴ نیز طرحی با نام غدیر (عضویت فراگیر کتابخانه‌ها) در این زمینه به انجام می‌رسد. فراهم‌آوری منابع علمی خارجی برای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها نیز از سال ۱۳۸۷ در شورای تأمین منابع علمی در ایرانداک دنبال می‌شود. ایرانداک با نهادهای جهانی اطلاع‌رسانی مانند «ایفلا» و «ترم‌نت» نیز همکاری دارد. سامانه عرضه و تقاضای پژوهش هم پیوندی است که ایرانداک برای پشتیبانی از همکاری‌های پژوهشی ساخته است. سیاست‌گذاری در زمینة علم و فناوری در کشور به اطلاعاتی نیاز دارد که فراهم‌آوری بخشی از آن را این پژوهشگاه در سامانة ملی اطلاعات تحقیقاتی (سمات ملی) و بخشی را نیز در داشبورد مدیران انجام می‌دهد. دبیرخانة کمیسیون مدیریت اطلاعات علم و فناوری نیز که در قلمرو وزارت عتف، سیاست‌گذاری می‌کند در اینجاست. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران نمایندة ایران در شبکة اطلاع‌رسانی آسیا و اقیانوسیه: «اپین» نیز هست از سوی برنامة اطلاعات برای همه یونسکو هدایت می‌شود.
| نام مستعار | ایرانداک (IranDoc) |
|---|---|
| نوع | دولتی |
| بنیانگذاری شده | 1347[1] |
| وابستگی | وزارت علوم، تحقیقات و فناوری |
| رئیس | دکتر سیروس علیدوستی |
| موقعیت | تهران، ایران  |
| وبگاه |
دربارهٔ پژوهشگاه
«پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران» (ایرانداک) که از سال ۱۳۸۸ به این نام خوانده می‌شود، بر پایة گاه‌شمار و همچنین نخستین سند در این زمینه، در یکم مهرماه سال ۱۳۴۷ با نام «مرکز اسناد ایران» تأسیس شد. مأموریت بنیادین ایرانداک بر پایة اساسنامه و برنامة استراتژیک آن، پژوهش، مدیریت دانش، آموزش، همکاری‌های پژوهشی و اطلاع‌رسانی، و پشتیبانی از سیاست‌گذاری علم و فناوری است که در سازمانی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و زیر نظر هیئت امناء با نام نمادین «گنج دانش» و شعار «به ازگنج دانش به گیتی کجاست» انجام می‌شود.
پژوهش
پژوهش در ایرانداک را استادان و پژوهشگرانی در سه پژوهشکده به انجام می‌رسانند. دستاورد این مأموریت، افزون بر گسترش مرزهای دانش و حل مسائل خرد و کلان ملی و سازمانی؛ به شکل گزارش، کتاب، مقالة نشریه، مقالة همایش، سخنرانی و میزگرد نیز ارائه می‌شوند. انتشار پژوهش‌نامة مدیریت و پردازش اطلاعات نیز بخشی از کار پژوهش در ایرانداک است که شروع آن به سال ۱۳۵۱ بازمی‌گردد. بسیاری از خدمات پژوهشی ایرانداک نیز از سال ۱۳۵۰ به این سو، به جامعة علمی کشور عرضه می‌شوند.
مدیریت دانش
دستاوردهای مدیریت دانش و اطلاعات علمی و فنی کشور در سامانه‌ها و پایگاه‌های اطلاعات ارائه می‌شوند. در این میان، پایگاه اطلاعات گنج با صدها هزار رکورد؛ از بزرگ‌ترین، دیرین‌ترین، و پربازدیدترین پایگاه اطلاعات علمی و فنی کشور است. اطلاعات پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و پیشنهادیه آنها که در ایرانداک به ثبت می‌رسند، بی‌همتاست. تولید ارزش افزوده و اطلاعات پشتیبان و همچنین تحلیل اطلاعات، بخشی دیگر از مدیریت دانش است و سامانه‌های پیشینة پژوهش، همانندجو، دروازه اطلاعات علمی ایران، اصطلاح‌نامه، راهنمای پژوهش و پژوهشگران، پرسشنامه ساز پرسا و نمای مقاله‌های ایرانیان در جهان نمونه‌هایی از آنها هستند.
پایگاه اطلاعات علمی گنج با بیش از ۸۰۰۰۰۰ رکورد:
پایگاه اطلاعات پایان‌نامه‌های ایران (دکترا و کارشناسی ارشد).
پایگاه اطلاعات پایان‌نامه‌های دانش‌آموختگان ایرانی خارج از کشور.
پایگاه اطلاعات پیشنهادیه (پروپزال) پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی کشور.
پایگاه اطلاعات طرح‌های پژوهشی کشور.
پایگاه اطلاعات مقالات علمی و فنی نشریات ادواری فارسی.
پایگاه اطلاعات گزارش‌های دولتی ایران.
پایگاه اطلاعات مقالات سمینارها، کنگره‌ها و سمپوزیوم‌های علمی و فرهنگی ایران.
آموزش
ایرانداک از سال ۱۳۶۱ دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت بسیاری را ارائه می‌کند و از سال ۱۳۹۰ نیز در سه رشتة مدیریت فناوری اطلاعات، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، و مهندسی فناوری اطلاعات دانشجوی دکترا پذیرفته است که رساله‌های خود را در زمینه‌های گوناگون پژوهشی انجام می‌دهند.
همکاری و هماهنگی
از سال ۱۳۴۸ همکاری‌های اطلاع‌رسانی در کشور با اجرای طرح امانت میان کتابخانه‌ها در ایرانداک آغاز گردید. این طرح هم‌اکنون به نام امین خوانده می‌شود. از سال ۱۳۷۴ نیز طرحی با نام غدیر (عضویت فراگیر کتابخانه‌ها) در این زمینه به انجام می‌رسد. فراهم‌آوری منابع علمی خارجی برای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها نیز از سال ۱۳۸۷ در شورای تأمین منابع علمی در ایرانداک دنبال می‌شود. ایرانداک با نهادهای جهانی اطلاع‌رسانی مانند «ایفلا» و «ترم‌نت» نیز همکاری دارد. سامانه عرضه و تقاضای پژوهش هم پیوندی است که ایرانداک برای پشتیبانی از همکاری‌های پژوهشی ساخته است.
سیاست‌گذاری علم و فناوری
سیاست‌گذاری در زمینة علم و فناوری در کشور به اطلاعاتی نیاز دارد که فراهم‌آوری بخشی از آن را این پژوهشگاه در سامانة ملی اطلاعات تحقیقاتی (سمات ملی) و بخشی را نیز در داشبورد مدیران انجام می‌دهد. بعلاوه پژوهشگاه در سامانه مصورسازی پژوهش (مپ) برای کمک به سیاست‌گذاران و پژوهشگران به بازنمایی مکانی پژوهش‌های انجام شده در سطح کشور می‌پردازد. دبیرخانة کمیسیون مدیریت اطلاعات علم و فناوری نیز که در قلمرو وزارت عتف، سیاست‌گذاری می‌کند در پژوهشگاه قرار دارد. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران نمایندة ایران در شبکة اطلاع‌رسانی آسیا و اقیانوسیه: «اپین» نیز هست که از سوی برنامة اطلاعات برای همه یونسکو هدایت می‌شود.