پژوهشگاه رویان

پژوهشگاه رویان به عنوان یک مرکز جراحی محدود با هدف ارائهٔ خدمات درمانی به زوج‌های نابارور و پژوهش و آموزش در زمینهٔ علوم باروری و ناباروری توسط سعید کاظمی آشتیانی و گروهی از پژوهشگران و همکارانش در جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران در ۸ خرداد ۱۳۷۰ تأسیس شد.[1] پژوهشگاه رویان در سال‌های ۱۳۷۷ و ۱۳۸۷ به ترتیب مجوز مراکز تحقیقات علوم سلولی و مرکز تحقیقات پزشکی تولید مثل را از شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت کرد و در آبان ماه ۱۳۸۸ شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ارتقای آن از پژوهشکده به پژوهشگاه رویان موافقت کرد.

در حال حاضر این پژوهشگاه شامل سه پژوهشکده، دو مرکز درمانی و چندین شرکت دانش‌بنیان است که در حوزه‌های گوناگونی تمرکز کرده‌اند. پژوهشکدهٔ پزشکی تولیدمثل،[2] و پژوهشکدهٔ سلول‌های بنیادی.[3] در تهران و پژوهشکده زیست‌فناوری رویان در اصفهان واقع شده‌است.[4]

این پژوهشگاه فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی و نیز درمانی خود را در قالب سه پژوهشکده و دو مرکز خدمات تخصصی (مرکز درمان ناباروری و مرکز سلول درمانی) انجام می‌دهد.

«پژوهشکدهٔ زیست‌شناسی و فناوری سلول‌های بنیادی رویان» در زمینهٔ طب پیوند با شناخت مبانی پایهٔ زیست‌شناسی سلول‌های بنیادی، توسعهٔ تحقیقات ترجمانی سلول‌های بنیادی روی حیوانات آزمایشگاهی «با همکاری تیم دامپزشکی» و انجام کارآزمایی‌های بالینی فعالیت دارد. این پژوهشکده شامل گروه‌های پژوهشی سلول‌های بنیادی و زیست‌شناسی تکوینی، فناوری نانو و زیست مواد، زیست پزشکی ترمیمی و سلول درمانی، زیست‌شناسی سامانه‌های مولکولی است.

«پژوهشکدهٔ زیست‌شناسی و پزشکی تولید مثل رویان» در زمینهٔ افزایش میزان باروری، سلامت جنین و بهبود سلامت جامعه از طریق تحقیق و درمان ناباروری در حوزه‌های مختلف تولید مثل فعالیت دارد. این پژوهشکده شامل گروه‌های پژوهشی ژنتیک تولید مثل، جنین‌شناسی، اپیدمیولوژی و سلامت باروری، اندوکرینولوژی و ناباروری زنان، آندرولوژی، تصویربرداری تولید مثل است.

«پژوهشکدهٔ زیست فناوری» بر تولید دام و محصولات وابستهٔ مرتبط با زیست فناوری در شهر اصفهان فعالیت دارد. پژوهشکده شامل گروه‌های پژوهشی مهندسی ژنتیک، زیست‌شناسی سلول جنسی و گروه زیست‌فناوری جانوری است.

در پژوهشگاه رویان جمعاً ۸۴ محقق با مدرک پی‌اچ‌دی، تعداد ۴۳ محقق با مدرک دکترای پزشکی، ۱۵۱ نفر با مدرک کارشناسی ارشد و ۳۲ نفر با مدرک کارشناسی در بخش‌های گوناگون پژوهشی مشغول به کار هستند.

• فارغ‌التحصیلی ۲۱۵ دانشجوی PhD که پایان‌نامهٔ خود را در رویان گذرانده‌اند.
• فارغ‌التحصیلی ۶۵۵ دانشجوی کارشناسی ارشد که پایان‌نامهٔ خود را در رویان گذرانده‌اند.
• ۶۱ مورد ثبت اختراع
• اعطای ۱۵ جایزه از سوی جشنوارهٔ بین‌المللی پزشکی رازی و نظایر آن به پژوهشگاه
• اعطای ۱۹ جایزه در سطح بین‌المللی به محققان پژوهشگاه از جمله:
• حسین بهاروند، برندهٔ جایزهٔ یونسکو در سال ۲۰۱۴
• حسین بهاروند، برندهٔ جایزهٔ فرهنگستان علوم جهان TWAS در سال ۲۰۱۹
• حسین بهاروند، برندهٔ رتبهٔ اول پژوهش‌های بنیادی در سی‌ودومین جشنوارهٔ بین‌المللی خوارزمی

• چاپ مقالات قابل توجه با تعداد رجوع قابل ملاحظه
• موفقیت در چرخه از تولید علم تا کاربرد آن نظیر پیوند سلول‌های بنیادی به بیماران سکتهٔ قلبی، آسیب‌های قرنیه، ایسکمی اندام‌های تحتانی، ویتیلیگو و بهبود این بیماران و ارائهٔ خدمات در بعضی از این حوزه‌ها
• تولید بزهای تراریخت مولد فاکتور انعقادی ۹
• بلوغ تخمک دام‌های اهلی (بز، گوسفند و گاو) در محیط آزمایشگاهی، انجام لقاح آزمایشگاهی، انجماد جنین‌ها به دنبال آن انتقال به مادران رضایی و تولید حیوانات سالم
• ارائهٔ خدمات درمان ناباروری به مردم کشورمان با بیش از ۵۰۰ سیکل درمانی روش‌های پیشرفتهٔ درمان ناباروری ART
• ارائهٔ خدمات تشخیص‌های ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی به مردم کشور

• باروری آزمایشگاهی در انسان
• شبیه‌سازی تولیدمثلی در حیوانات اهلی
• انجماد سلول جنسی و جنین انسان
• مهندسی بافت
• تولید پروتئین‌های نوترکیب
• تولید و جداسازی انواع سلول‌های بنیادی جنینی بزرگسالان و بندناف
• تولید بزهای تراریخت
• تولید جنین‌های دامی
• طب پیوند با استفاده از سلول درمانی
• بانک‌های خصوصی و عمومی سلول‌های بنیادی بند ناف (بانک هیبریدی)
• بانک سلول‌های بنیادی جنینی و پرتوان القایی
• بانک تخمدان و بیضهٔ انسانی
• بانک DNA
• بانک سلول و بافت حیوانی
• بانک بافت تولید مثلی مردان و زنان

• پژوهشگاه در سطح کشور بیش از ۵۶۲ مورد طرح مشترک داشته‌است. از این تعداد ۲۲۸ طرح پایان یافته‌است.
• پژوهشگاه در سطح بین‌المللی بیش از ۴۲ مورد طرح مشترک داشته‌است. از این تعداد ۲۰ طرح پایان یافته‌است.

• برگزاری بیست دوره کنگرهٔ بین‌المللی پزشکی تولیدمثل رویان
• برگزاری پانزده دوره کنگرهٔ بین‌المللی سلول‌های بنیادی رویان
• برگزاری صدها کارگاه داخل کشوری و بین‌المللی در زمینهٔ فعالیت‌های علمی پژوهشگاه
• چاپ دو نشریهٔ ISI از سوی پژوهشگاه به نام‌های «Cell Journal» و نشریهٔ بین‌المللی باروری و ناباروری «International Journal of Fertility and Sterility».

پژوهشگاه رویان در زمینهٔ خدمات درمان ناباروری، سلول‌های بنیادی و زیست‌فناوری نیز تاکنون موفقیت‌های زیادی را به نام خود ثبت کرده‌است. از جمله:

• تولد نخستین کودک حاصل از روش باروری آزمایشگاهی IVF در تهران (۱۳۷۱)
• تولد نخستین کودک حاصل از روش میکرواینجکشن ICSI در کشور (۱۳۷۳)
• تولد نخستین کودک حاصل از جنین منجمد کشور (۱۳۷۵)
• پیوستن ایران به جمع معدود کشورهای تولیدکنندهٔ سلول‌های بنیادی جنینی انسان (۱۳۸۲)
• تولد نخستین کودک حاصل از روش تشخیص ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی جنین (PGD) در ایران (۱۳۸۲)
• استفاده از سلول‌های بنیادی برای ترمیم ضایعات قلبی ناشی از سکته برای نخستین بار در کشور (۱۳۸۳)
• تأسیس نخستین بانک خصوصی سلول‌های بنیادی خون بند ناف نوزادان (۱۳۸۳)
• استفاده از سلول‌های بنیادی برای ترمیم ضایعات قرینهٔ چشم برای نخستین بار در کشور (۱۳۸۴)
• تولد نخستین حیوان شبیه‌سازی شدهٔ خاورمیانه (رویانا) (۱۳۸۵)
• پیوند سلول‌های بنیادی برای ترمیم ضایعات استخوانی (۱۳۸۶)
• تولید سلول‌های بنیادی پرتوان القایی انسانی موسوم به آی.پی. اس (۱۳۸۷)
• استفاده از سلول‌درمانی برای بهبود و درمان بیماران ویتیلیگو برای نخستین بار در کشور (۱۳۸۶)
• تأسیس نخستین بانک عمومی سلول‌های بنیادی خون بند ناف (۱۳۸۷)
• تولد دو گوساله و سه بزغالهٔ شبیه‌سازی شده (۱۳۸۸)
• تولد نخستین بزغالهٔ تراریختهٔ حاوی ژن تولیدکنندهٔ فاکتور ۹ انعقادی خون انسان (۱۳۸۸)
• تولد نخستین بزغالهٔ تراریختهٔ حاوی ژن Tissue Plasminogen Activator(tPA) انسانی (۱۳۸۹)
• دستیابی به تکنیک تشخیص پیش از لانه‌گزینی بیماری‌های تک‌ژنی (۱۳۹۱)
• موفقیت محققان رویان در سلول‌درمانی کودکان فلج مغزی و عارضهٔ انگشتان به هم چسبیده (۱۳۹۲)
• موفقیت در درمان عارضهٔ کندگی غضروف با کشت و پیوند سلول‌های بنیادی (۱۳۹۲)
• موفقیت در تولید سلول‌های شبکهٔ چشم از سلول‌های بنیادی (۱۳۹۳)
• راه‌اندازی نخستین مزرعهٔ تولید فناورانه بز شیری در کشور (۱۳۹۳)
• راه‌اندازی نخستین بانک تخمدان انسانی در کشور (۱۳۹۴)
• تولید ماهی‌های آزمایشگاهی مدل بیماری‌ها به وسیلهٔ دستکاری ژنتیکی (۱۳۹۶)
• افتتاح مرکز توسعهٔ فناوری محصولات پیشرفتهٔ سلولی رویان (۱۳۹۷)
• افتتاح نخستین کارخانهٔ تولید انبوه فرآورده‌های سلولی منطقه با همکاری شرکت دارویی برکت (۱۳۹۷)
• انجام نخستین پیوند بافت تخمدان انسانی در بیمار مبتلا به سرطان در کشور ۱۳۹۶ و در پژوهشگاه رویان (۱۳۹۸)
• تأسیس بانک بافت تخمدان انسانی (۱۳۹۶)

• رویانا دومین گوسفند همانندسازی‌شده در ایران
• حنا نخستین بز همانندسازی‌شده در ایران
• بنیانا نخستین گوساله همانندسازی‌شده در ایران
• تامینا دومین گوساله همانندسازی‌شده در ایران
• بووانا نخستین گوسالهٔ حاصل از انتقال جنین‌های لقاح آزمایشگاهی در ایران

برند پژوهشگاه رویان در سال ۱۳۹۲ در دهمین جشنوارهٔ ملی قهرمانان صنعت ایران به عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر ایران شناخته شد.[5]

پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی و انجمن اطلاع‌رسانی دیابت گابریک تفاهم نامه همکاری امضاء کردند.[6]

تصویری از محیط و پرسنل نخستین کارخانهٔ تولید سلول انسانی غرب آسیا در کارخانهٔ سل تک فارمد.[7] شرکت سل تک فارمد در بهمن سال ۱۳۹۲ به عنوان نخستین شرکت دانش‌بنیان در حوزهٔ تولید صنعتی محصولات و فرآورده‌های سلولی تأسیس شد.[8][9]

در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷ با حضور سید حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت و اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور نخستین کارخانهٔ تولید سلول‌های بنیادین در غرب آسیا (سل تک فارمد) افتتاح شد.[8][10][11] این کارخانه زیرمجموعهٔ گروه دارویی برکت و پژوهشگاه رویان است و در حوزهٔ سلول‌های بنیادی، پزشکی بازساختی و طب ترمیم فعالیت دارد.[8][10][12] شرکت سل تک فارمد در ۳۰ بهمن ۱۳۹۲ برای تأمین نیاز کشور به سلول درمانی، تأسیس شد[8][11] و بنیانگذاران آن پژوهشگاه رویان و گروه دارویی برکت هستند.[12][13] خط تولید محصولاتی مانند منیوسل برای درمان حملهٔ قلبی، ریکالرسل برای درمان ویتیلیگو، رنیودرم سل به منظور درمان پیری پوست، اسکار و آکنه، لوپوس سل برای درمان پیری پوست، مزستروسل با هدف درمان آرتروز و دستروسل برای درمان GVHD در این شرکت وجود دارد.[8][14][15][16] این شرکت در ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ از برنامهٔ خود برای تولید ۱۴ سلول انسانی خبرداد لازم است ذکر شود مرکز سل تراپی این مرکز نیز در ۶ آبان‌ماه ۹۷ به بهره‌برداری رسید.

سبد محصولات دارویی شرکت سل تک فارمد به شرح جدول زیر است:

• شرکت سل تک فارمد

• وبگاه رسمی