ویلهلم رونتگن

ویلهلم کُنراد رونتگِن (به آلمانی: Wilhelm Conrad Röntgen) فیزیکدان آلمانی، کاشف پرتو ایکس، و برندهٔ اولین جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۰۱ بود.

ویلهلم رونتگن
ویلهلم کنراد رونتگن
زادهٔ۲۷ مارس ۱۸۴۵
رمشاید، پادشاهی پروس، کنفدراسیون آلمان
درگذشت۱۰ فوریهٔ ۱۹۲۳ (۷۷ سال)
مونیخ، بایرن، آلمان
ملیتآلمانی
محل تحصیلمؤسسه فناوری فدرال زوریخ
دانشگاه زوریخ
شناخته‌شده برایکاشف پرتو ایکس
جایزه(ها)نشان رامفورد (۱۸۹۶)
مدال الیوت کرسون (۱۸۹۷)
جایزه فیزیک نوبل (۱۹۰۱)
پیشینه علمی
رشته(های) فعالیتفیزیک
اخترشناسی پرتو ایکس
محل کاردانشگاه استراسبورگ
دانشگاه هوفنهایم
دانشگاه گیسن
دانشگاه وورتسبورگ
دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ
استاد راهنماآگوست کونت
دانشجویان دکتریهرمان مارس
آبرام ایوف
ارنست واگنر
رودولف لادنبورگ
دیگر دانشجویان برجستهفرانز اس اکسنر
امضاء

زندگی‌نامه

رونتگن در ۲۷ مارس ۱۸۴۵ در شهر لنپ در آلمان متولد شد. او در هلند دیپلم گرفت و سپس به سوییس رفت و وارد مؤسسه فناوری فدرال زوریخ شد و زیر نظر پروفسور آگوست کونت به تحصیل ادامه داد. او در فیزیک دکترا گرفت و به وورتسبورگ آلمان بازگشت. پس از مدتی تدریس در دانشگاه‌های استراسبورگ و دانشگاه گیسن، استاد دانشگاه وورتسبورگ شد.

او در سال ۱۸۹۵، هنگام تکرار تجربه لنار، بسیار شگفت‌زده شد؛ رونتگن، لوله کروکس را در کاغذ سیاهی پیچیده بود، دید که پرده آغشته به یک ماده فلوئورسنت که در نزدیکی لوله قرار داشت، بی‌دلیل درخشید. او با چندین بار تکرار این تجربه، نتیجه گرفت که این درخشندگی اسرارآمیز از کاتد نمی‌آید، بلکه از صفحه آلومنیوم یا آنُد می‌آید. بدین ترتیب او پرتوی کشف کرد که معلوم نبود چیست؛ بنابراین، آن را پرتو ایکس یا پرتو ناپیدا خواند.

مطالعات و اکتشافات

تصویر دست همسر رونتگن در سال ۱۸۹۶ یکی از اولین تصاویر عکاسی شده به وسیله پرتو ایکس

مطالعات رونتگن بیشتر دربارهٔ الکتریسیته و نور و گرما بود و سرانجام او با پی‌گیری مطالعات سر ویلیام کروکس، پرتو ایکس را کشف کرد.

کشف رونتگن اولین کشف از سری کشف‌ها درباره رادیو اکتیویته بود که کشف‌های بکرل، کوری، رادرفورد، ماکس پلانک، تامسون، انیشتین و انریکو فرمی را در برمیگرفت.

پرتو X، پرتوی با طول موج بسیار کوتاه و قابلیت نفوذ بسیار زیاد است، و از بیشتر مواد می‌گذرد. فیزیکدانان برای آنالیز مواد بلوری، بسیار از این پرتو بهره برده‌اند، و در پزشکی نیز به نام‌های رادیوگرافی و رادیولوژی به‌کار می‌رود.

در هشتم نوامبر ۱۸۹۵، رونتگن، سرگرم کار روی پرتو کاتدی با لوله کروکس-هیتورف (لامپ کروکس) بود. این لوله که در آن زمان بارها از سوی فیزیکدانان استفاده می‌شد، حباب شیشه‌ای داشت که هوای آن تقریباً تخلیه شده، دو الکترود به فاصله چند سانتیمتر از هم در آن قرار داشتند. با برقراری اختلاف پتانسیل زیاد، در حدود چندین هزار ولت، بین الکترودها، پرتو کاتدی (الکترون‌ها) از کاتد (الکترود منفی) به آند (الکترود مثبت) می‌رفتند، به عبارت دیگر، به مسیر خود ادامه می‌دادند تا به دیوارهٔ شیشه لوله برخورند. رونتگن در صفحه کاغذ آغشته به کریستال‌های پلاتین، سیانور و باریم که در کنار لوله کروکس-هیتورف قرار داشت فلورسانس درخشانی دید. وی پرتوی را که بسیار پرنفوذتر از پرتو کاتدی بود، کشف کرد. سپس رونتگن مشتاقانه در چند هفته با پی‌گیری این ایده و با تجربهٔ دقیق، به بررسی ویژگی‌های این پرتو، که آن را پرتو ایکس نامید، پرداخت. کشف پرتو ایکس و کاربرد وسیع آن در تصویربرداری پزشکی، به نجات انسان‌های زیادی انجامید، به‌گونه‌ای که تصور علم پزشکی بدون تصویربرداری پرتو ایکس، سخت است.

افتخارات

رونتگن در سال ۱۸۹۶ برای کشف مهمش، پرتو ایکس، نشان رامفورد گرفت. او در سال ۱۹۰۱، اولین جایزه نوبل فیزیک نیز را دریافت کرد.

فوت

رونتگن در سال ۱۹۲۳ در اثر بیماری کارسینوما، رشد بدخیم سلول‌های اپیتلیال، درگذشت.

یادبودها

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ویلهلم رونتگن موجود است.
  • «بیوگرافی در وبگاه رسمی مؤسسه نوبل».
  • «وبگاه موزه رونتگن در آلمان».
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.