وارونگی (هواشناسی)

نمودار ارتفاع-دما در شرایط اتمسفریک عادی (منحنی سیاه). وقتی لایه ۶–۸ کیلومتری به صورت آدیاباتیک پایین می‌آید (منحنی A-B)، در فاصله ۱ تا ۲ کیلومتری زمین وارونگی دما اتفاق می‌افتد. (منحنی C-D)

عوامل زیر موجب می‌شود که هنگام شب تشعشع (از زمین) شدید شده و سطح زمین به سرعت حرارت خود را از دست دهد و خیلی زود سرد شود و وارونگی دما پدید آید.

• وجود هوای سرد و خشک که باعث جذب تشعشع جزئی حرارت زمین می‌گردد.
• آسمان صاف و بدون ابر که عمل تشعشع را سرعت می‌بخشد.
• هوای آرام و بدون باد که باعث عدم تداخل هوای سرد و گرم شود.

نمایی از شهر شانگهای در زمستان، که پس از وارونگی دما دچار آلودگی شدید هوا شده‌است.

طبق آماری که در طول ۵ سال از ایستگاه مهرآباد تهران گرفته شده‌است، بیشترین میزان ارتفاع وارونگی دما در فصل پاییز ۴۱۹ متر، در فصل زمستان ۴۰۴ متر، در بهار ۳۵۴ متر و در تابستان ۳۸۴ متر بوده‌است. همچنین میانگین مدت زمان وارونگی دما ۲۳۹ روز بوده‌است که در بهار، ۵۷ روز، در تابستان ۶۱/۲ روز، در پاییز ۵۸ روز و در زمستان ۶۱/۲ روز بوده‌است.[1] هوای شهر مشهد بیش از ۲۷۰ روز در سال در حالت وارونگی قرار دارد.[2]

• دانشنامه رشد
• پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور
• ویکی‌پدیای انگلیسی

• دانشنامه رشد
• وارونگی هوا؛ باری برکوه مشکلات
• چه عواملی باعث آلودگی بیشتر هوا می‌شود

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ وارونگی (هواشناسی) موجود است.

• هوا
• هواشناسی