نسبت ابعادی
نسبت بعد یا نرخ بعدِ (به انگلیسی: Aspect Ratio )یک شکل هندسی نسبت اندازه های آن در ابعاد مختلف است. به عنوان مثال، نرخ بعد یک مستطیل نسبت اندازه عرض (بلندترین بعد) آن به اندازه ارتفاع (کوچکترین بعد) آن است وقتی به صورت افقی قرار گرفته باشد. نرخ بعد معمولا به صورت دو عدد صحیح نمایش داده می شود که با علامت دونقطه جدا شده اند (x:y)، گاهی هم ممکن است به صورت کسری یا اعشاری نشان داده شود. x و y نمایانگر اندازه حقیقی طول و عرض نیستند بلکه نسبت اندازه آن دو را نشان می دهند. به عنوان مثال، 8:5، 16:10، 1.6:1، 8⁄5 و 1.6 همگی نمایانگر یک نسبت هستند. در شکل هایی با بیش از دو بعد مثل مکعب مستطیل، نرخ بعد را می توان نسبت بزرگترین بعد به کوچکترین بعد تعریف کرد.
نرخ بعد اشکال ساده
مستطیل ها
مقاله اصلی: نسبت تصویر
در مستطیل ها نرخ بعد به نسبت عرض به طول مستطیل گفته می شود. مثلا برای یک مربع این نسبت کوچکترین مقدار را دارد و برابر 1:1 است.
مثال:
- 4:3 = 1.3 : نرخ بعد بیشتر مانیتور های کامپیوتر در قرن بیستم
- 3:2 = 1.5 : نرخ بعد آیفون ها (تا آیفون 5)
بیضی
در بیضی ها نرخ بعد نسبت اندازه محور بزرگ به محور کوچک است. مثلا بیضی با نرخ بعد 1:1 یک دایره است.
نرخ بعد اشکال کلی
در هندسه، تعریف های متناسب متعددی برای نرخ بعد در فضای فشرده وجود دارد:
- DWAR نسبت قطر به عرض
- CVAR