میرزا ابراهیم اصفهانی

میرزا ابراهیم فرزند میرزا شاه حسین اصفهانی «وکیل نفس نفیس همایون» شاه اسماعیل یکم است. مهمترین اثر او واژه‌نامه‌ای فارسی مشهور به فرهنگ میرزا ابراهیم است که تألیف آن را به سال ۹۸۶ قمری/۹۵۷ خورشیدی به پایان برده است. وی خوشنویسی چیره‌دست نیز بوده است.[1]

میرزا ابراهیم مردی سخاوتمند، صاحب همّت، قلندر روش و درویش‌منش بوده است. آنچه دست مکنتش بدان می‌رسید، در طبق اخلاص می نهاده و خانه‌اش محلّ رفت‌وآمد ظرفا، شعرا و مردم اهل بوده است. گاهی بزرگانه در کمال تنعّم می گذرانیده و گاهی ایّام هفته را به نان جوی قناعت می کرده و در همه حال شکرگزار بوده است، بسیار شوخ طبع و اهل صحبت و نزد همه عزیز بوده است. در شعر فهمی و تتبع لغات فرس دعوی انفراد می کرده و کتابش (فرهنگ میرزا ابراهیم) در زمان حیاتش در عراق [عجم] شایع بوده است.[2]

میرزاابراهیم در سال ۹۸۹ قمری درگذشته است چنان‌که در خلاصةالاشعار آمده است: «از جمله افادات طبع آن جناب رساله‌ای است که در لغت فرس و غیر آن تألیف نموده و اکثر لغات متداوله که در اشعار قدما و فصحا دیده می‌شود در آن جا درج فرموده و معانی آن را بعضی به تتبّع تمام و برخی را به تصرّف طبع و قرینه مقام، معانی مناسب پیدا کرده و به عبارت فارسی مترجم ساخته، وفاتش در شهور سنه تسع و ثمانین و تسعمائه دست داد.»[3]