منوچهر صهبایی

منوچهر صهبایی در تهران متولد شد. او در هنرستان عالی موسیقی (کنسرواتوار تهران) زیر نظر آنتون کادلتس (ابوا) حسین ناصحی تهرانی (آهنگسازی) و شفیقه صدقی (پیانو) آموزش دید.

وی همزمان با گذراندن دوره عالی کنسرواتوار تهران، چندین سال به عنوان تکنواز ابوا با ارکستر سمفونیک تهران همکاری داشت.

در سال ۱۳۵۴ به منظور ادامه فعالیت‌های هنری خود و تحصیل در زمینه رهبری ارکستر و موزیکولوژی عازم اروپا شد و در آنجا ابتدا زیر نظر هاینز هولیگر برای دوره عالی نوازندگی ابوا و سپس در فرایبورگ (آلمان)؛ پی یر پی یرلو (Pierre Pierlot) در پاریس (فرانسه)؛ میلان هوروات (Milan Horvath)، در سالزبورگ (اتریش)؛ فرانکو فرارا (Franco Ferrara) در سی ینا (ایتالیا) و سرجیو چلیبیداکه در مونیخ (آلمان) به تحصیل پرداخت.

وی پایان‌نامه دکتری موسیقی‌شناسی خود را در ۱۹۹۵ با عنوان "تحقیق بر طرح‌های پارتیتور پرستش بهار " اثر ایگور استراوینسکی، Le Sacre du Printemps d'lgor Stravinsky. Genése d'une partition a travers L'étude de ses esquisses نوشت.

همچنین در سال در سال ۱۹۹۹ پایان‌نامه‌ای با عنوان " موسیقی چند صدایی ایران (۱۲۴۷–۱۳۷۷): "La musique polyphonique persane 1868-1998" به دانشگاه استراسبورگ ارائه داد و به دریافت دکترا نایل آمد.

منوچهر صهبایی در سال‌های آخر اقامت خود در ایران در دهه پنجاه خورشیدی، استاد کنسرواتوار تهران، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و مدرسه رادیو و تلویزیون ملی ایران بود. همچنین کنسرت‌های متعددی را با ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر مجلسی رادیو و تلویزیون ملی ایران اجرا کرد.

در کنار این فعالیت‌ها، وی در سال‌های آخر اقامت خود در ایران با همکاری تالار رودکی، انجمن فیلارمونیک تهران، ژونس موزیکال ایران و تلویزیون ملی، کنسرت‌هایی را در تهران و دیگر شهرهااجرا نمود.

منوچهر صهبایی در سال ۱۹۷۶ میلادی در مسابقه ویرتوزیته در فرانسه شرکت کرد و جایزه نخست آن را به خود اختصاص داد. وی از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹ میلادی در مدرسه موسیقی شهر افن بورگ در آلمان تدریس نمود. در سال ۱۹۷۹ به عضویت ارکستر سمفونیک شهر سن گالن در سوییس درآمد و دوازده سال به عنوان نوازنده ابوا و رهبر میهمان با آن ارکستر همکاری داشت. در همان سال از طرف کنسرواتوار شهر فلدکیرش در اتریش برای تدریس دعوت شد. صهبایی چهارده سال نیز رهبری ارکستر مجلسی شهر آمریس ویل در سوییس را به عهده داشت. منوچهر صهبایی در سال ۱۹۸۷ در مسابقه رهبری ارکستر در بلژیک شرکت کرد و مقام نخست و مدال طلای این مسابقه را از طرف وزارت فرهنگ آن کشور دریافت نمود. در سال‌های ۱۹۸۹ و ۱۹۸۷ برای اجرای کنسرت و تدریس در کلاسهای تابستانی (master class) به کشورهای ژاپن، هنگ کنگ، تایوان و سنگاپور دعوت شد و از طرف دانشگاه تایپه(Taipeh) به دریافت بالاترین لوح هنری کشور تایوان نایل شد.

در سال ۱۳۹۶ فیم مستندی از فعالیتهای وی به نام چهار فصل به کارگردانی فرزاد فره وشی ساخته شد که به تشکیل ارکستر مجلسی ایران و مشکلات برگزاری کنسرت پرداخته است.

منوچهر صهبایی در اختتامیه سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌کوتاه تهران

منوچهر صهبایی برای معرفی و اجرای قطعات سمفونیک آهنگسازان ایرانی کوشش‌های زیادی کرده و تاکنون به همت وی آثاری از آن‌ها با ارکستر فیلارمونیک تپلیس (چک)، ارکستر سمفونیک سنت گالن (سوئیس)، ارکستر زهی پراگ (چک)، ارکستر فیلارمونیک پلوودیو (بلغارستان)، ارکستر تون کونسلر (فورآرلبرگ اتریش) و… ضبط کرده‌است؛ آثاری از: حسین دهلوی، ثمین باغچه‌بان، حسین ناصحی، محمدتقی مسعودیه، مصطفی کمال پورتراب، حشمت سنجری، مرتضی حنانه، حسین یوسف زمانی، علیرضا مشایخی و…

این آثار روی سی. دی منتشر شده‌اند.

منوچهر صهبایی از دی ماه ۱۳۸۶ تا بهار ۱۳۸۸ رهبر دائمی و مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران بود. وی همزمان با خشونت‌های گسترده پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران در سال ۱۳۸۸ در کنسرت‌های با سازماندهی سفارت‌خانه‌های جمهوری اسلامی در اروپا، ارکستر سمفونیک تهران را در سلسله برنامه‌هایی در اروپا رهبری کرد که با اعتراضات مخالفان دولت و جنبش سبز مواجه شد.[1] در این تور، در کنار آثار کلاسیک، یک سمفونی ساخته مجید انتظامی (به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران) نیز اجرا شد.

کنسرت‌های رایگان با عنوان «صلح». برنامه ارکستر در روتردام با درگیری شدید فیزیکی مخالفان جمهوری اسلامی و کارمندان سفارت ناتمام ماند. هری فان بومل، نماینده‌ی حزب سوسیال هلند، در گفتگویی با رادیو زمانه آن اجرا را «کنسرت خون» نامید و گفت: «اجرای این کنسرت ننگی برای شهر روتردام است.»[2]

در سوم بهمن ۱۳۹۸ و پیش از اجرایی که به دلیل کسالت شهرداد روحانی، رهبری آن به منوچهر صهبایی (به عنوان رهبر مهمان) سپرده شده بود، او طی سخنانی خطاب به حاضران مدعی شد «روحانی بدون هماهنگی با مسئولان بنیاد رودکی از ایران فرار کرده‌است».

این ادعای صهبایی با واکنش اعتراضی برخی تماشاگران سالن مواجه شد و او نیز در واکنش به اعتراض‌ها گفت: «مطرب باید بره دنبال جایی که مطربی‌اش رو بکنه.» این سخنان با موضع‌گیری برخی نوازندگان ارکستر نیز مواجه شد و نهایتاً نوازندگان ارکستر دو قطعه را بدون رهبر ارکستر اجرا کردند و یکی از پرحاشیه‌ترین کنسرت‌های تالار وحدت برگزار شد.[3]

- اکبرزاده، پژمان. «موسیقی‌دانان ایرانی» (بخش یکم)؛ انتشارات نوید، شیراز - تهران، ۱۳۷۹.

- جمهوری اسلامی و کنسرت‌هایی برای صلح رادیو زمانه، آمستردام، ۵ بهمن ۱۳۸۸.

- درگیری شدید در اجرای ارکستر سمفونیک تهران در هلند وبلاگ نق نق‌های پژ، ۳۰ ژانویه ۲۰۱۰.

- انتقاد کارشناسان از اجرای ارکستر سمفونیک تهران در اروپا : سمفونی «صلح و دوستی» برای اجرای اروپا مناسب نیست روزنامه اعتماد، تهران، ۲۱ دی ۱۳۸۸.

1. «سمفونی جنجالی "صلح و امید" در اروپا». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۱۰ بهمن ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
2. «جلوگیری از خشونت را باید زندگی کنیم». zamaaneh.com. رادیو زمانه. ۱۷ بهمن ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۷ اسفند ۱۳۹۸.
3. «خبرگزاری مهر».