ماه‌های کردی

ماه‌های کردی مطابق با گاهشماری میلادی و گاه‌شماری خورشیدی یا در گاهشماری کردی و کردی سلطانی در میان کردزبانان.

ماه‌های میلادی

ماه‌های میلادی در میان کُردزبانان (به‌ویژه سورانی) با عناوین سُریانی ـ عربیِ آنها شناخته می‌شوند و مطابق با روزشمار تقویم میلادی از قرار زیرند:[1]

ترتیبنام انگلیسینام کردی
هم‌عنوان با سریانی
روز
۱Januaryکانوونی دووه‌م۳۱
۲Februaryشوبات۲۸ یا ۲۹
۳Marchئازار۳۱
۴Aprilنیسان۳۰
۵Mayئایار۳۱
۶Juneحوزه‌یران۳۰
۷Julyته‌مموز۳۱
۸Augustئاب۳۱
۹Septemberئه‌یلوول۳۰
۱۰Octoberتشرینی یه‌که‌م۳۱
۱۱Novemberتشرینی دووه‌م۳۰
۱۲Decemberکانوونی یه‌که‌م۳۱
ماه‌های سال در کردی سورانی نام‌های گوناگونی دارند؛ اما شناخته‌ترینِ آن میان آنان به ترتیب زیر است:
  1. ریبه‌ندان (rêbendan)
  2. ره‌شه‌می (reşemî)
  3. ئادار (adar)
  4. ئاوریل (avrêl)
  5. گولان (gulan)
  6. پوشپه‌ر (pûşper)
  7. تیرمه (tîrmeh)
  8. گه‌لاویژ (gelawêj)
  9. ره‌زبه‌ر (rezber) || گه‌لارێزان (gelarêzan)
  10. کوچر (kewçêr)
  11. سرماوه‌ز (sermawez)
  12. به‌فرانبار (berfanbar)
  • در میان کردهای شمال، که به زبان کرمانجی تکلم می‌کنند و اغلب تقویم میلادی از ان بهره می‌برند، ماه‌های کردی کرمانجی در میلادی به‌ترتیب سال میلادی:
  1. چله (çile)
  2. سبات (sibat)
  3. ئادار (adar)
  4. نیسان (nîsan)
  5. گولان (gulan)
  6. حه‌زیران (hezîran)
  7. تیرمه (tîrmeh)
  8. ته‌باخ (tebax)
  9. ایلون (îlon)
  10. جوتمه (cotmeh)
  11. مژدار (mijdar)
  12. کانون (kanûn)

ماه‌های خورشیدی

  • ماه‌های خورشیدی در سورانی:
  1. خاکه‌لێوه Xakelêwe
  2. گوڵان Gulan
  3. جۆزه‌ردان Cozerdan
  4. پوشپه‌ر Pûşper
  5. گه‌لاوێژ Gelawêj
  6. خه‌رمانان Xermanan
  7. ره‌زبه‌ر Rezber
  8. گه‌ڵارێزان Gellarêzan
  9. سه‌رماوه‌ز Sermawez
  10. به‌فرانبار Befranbar
  11. رێبه‌ندان Rêbendan
  12. ره‌شه‌مێ Reşemê
  • ماه های خورشیدی در کلهری (کرمانشاهی || کرمانشاهیان)
  1. جیژنان (فروردین)
  2. گولان (اردیبهشت)
  3. زه‌ردان (خرداد)
  4. په‌رپه‌ر (تیر)
  5. گه‌لاویژ (مرداد)
  6. نوخشان (شهریور)
  7. به‌ران (مهر)
  8. خه‌زان (آبان)
  9. ساران (آذر)
  10. بفران (دی)
  11. به‌ندان (بهمن)
  12. رمشان (اسفند)

ماه‌های خورشیدی در گویش‌های مختلف کردی

اسامی ماه‌های سال خورشیدی به چند گویش اصلی کردی:

فارسیکرمانجکه‌لهوریسورانیهه‌ورامیله‌کی
فروردیننیسانجه‌ژنان (جه‌شنان)خاکه‌لێوهنه‌ورۆزپه‌نجه
اردیبهشتگولانگولانگوڵانپاژه‌ره‌ژمیریان
خردادحه زیرانزه‌ردانجۆزه‌ردانچێڵکڕگاکور
تیرتیرمهپه‌ر په‌رپووشپه‌ڕکۆپڕئاگرانی
مردادته باخگ‌لاویژگه‌لاوێژگه‌لاوێژمردار
شهریورئیلوننوخشانخه‌رمانانئاوه‌وه‌رهماله‌ژیر
مهرجوتمهبه‌رانره‌زبه‌رترازیێماله ژیر دوماینه
آبانمژدارخه‌زانخه‌زه‌ڵوه‌رگه‌ڵاخه‌زانتۊلته‌کن
آذرکانوونسارانسه‌رماوه‌زکه‌ڵه‌هه‌رزمانگ سیه
دیچلهبه‌فرانبه‌فرانبارئارگانورووژ
بهمنسباتبه‌ندانرێبه‌ندانرابڕانخاکه لیه
اسفندئادارره‌مشانره‌شه‌مێسیاوکاممانگ لیه

جستارهای وابسته

  • گاهشماری کردی
  • گاهشماری کردی گرمسیری سلطانی
  • گاهشماری ایران
  • گاهشماری هجری خورشیدی
  • گاهشماری میلادی

منابع

  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۳.
  • ویکی‌پدیای کردی، نسخه ۱ نوامبر ۲۰۰۶.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.