مارکی دو ساد

مارکی آلفونز فرانسوا دُ ساد (به فرانسوی: Donatien Alphonse François marquis de Sade) (زاده: ۱۲ ژوئن ۱۷۴۰؛ درگذشته: ۲ دسامبر ۱۸۱۴ در پاریس) نویسنده و فیلسوف فرانسوی بود.

مارکی دو ساد
چهره‌نگاشته‌ای از مارکی دوساد توسط شارل آمده فیلیپ ون لو (حدود سال ۱۷۶۰).
نام در زمان تولدDonatien Alphonse François de Sade
زادهٔ۲ ژوئن ۱۷۴۰
پاریس، پادشاهی فرانسه
درگذشت۲ دسامبر ۱۸۱۴ (۷۴ سال)
Charenton، ول-دو-مرن، بازگشت بوربون‌ها به سلطنت فرانسه
کارهای برجسته۱۲۰ روز در سودوم (۱۷۸۹)
ژوستین (رمان) (۱۷۹۱)
Philosophy in the Bedroom (1795)
Juliette (1799)
همسر(ها)Renée-Pélagie Cordier de Launay (ا. ۱۷۶۳–۱۸۱۰); her death
فرزندانLouis Marie (1767–1809)
Claude Armand (1769–1847)
Madeleine Laure (1771–?)
والدینJean Baptiste François Joseph de Sade and Marie Eléonore de Maillé de Carman
دورهعصر روشنگری
حیطهفلسفه غرب
مکتبLibertine
علایق اصلی
پورنوگرافی، تن‌کامگی، سیاست
ایده‌های چشمگیر
سادومازوخیسم
چهره‌نگاشته‌ای از مارکی دوساد در هنگامی که در باستیل زندانی بود.

زندگی‌نامه

مارکی فرانسوا در خانواده‌ای اشرافی به دنیا آمد. در ۱۴ سالگی وارد مدرسه ارتشی شد که فرزندان خانواده‌های اشراف در آن ثبت‌نام می‌کردند. در ۱۷ سالگی در جنگ علیه پروس شرکت کرد. در سال ۱۷۶۳ درجه سروان گرفت. او با بازیگران تئاتر رابطه داشت و پدرش برای پایان دادن به این قضیه او را وادار به ازدواج کرد. ساد فرازونشیب‌های زیادی را گذراند. چندین بار به اتهام لواط به زندان رفت و دو بار از اعدام با گیوتین نجات یافت. او در حالی که ۳۰ سال از زندگی‌اش را در زندان گذرانده بود در ۲ دسامبر سال ۱۸۱۴ در سن ۷۴ سالگی درگذشت.

ساد کتاب‌های زیادی نوشت که رمان ژوستین از آثار معروف اوست. کلمه سادیسم از نام این نویسنده گرفته شده‌است. در حقیقت فلسفه ساد داشتن روابط آزاد جنسی و میل به آزار جنسی است. این دیدگاه در زمان او در فرانسه بسیار مورد انتقاد واقع شد. رمان‌های ساد پیرامون مطالبی مانند سکس و خشونت و تجاوز و مرده‌گرایی نوشته شده‌است.[1] امروزه از سادیسم به عنوان یک خصیصه شخصیتی یاد می‌شود. سادیسم علاوه بر میل به آزار جنسی، میل به آزار جسمی و روانی دیگران نیز تعریف می‌شود. در مورد بیماری، اختلال یا خصیصه دانستن این ناهنجاری رفتاری نظرات موافق و مخالفی وجود دارد و همچنان مورد بحث فیلسوفان و روانشناسان است.

سخن گفتن دربارهٔ ساد نیاز به پژوهش بیشتر دارد تا این که بگوییم او زنا را بر پاک‌دامنی ترجیح می‌داد. برای رسیدن به این منظور باید به سدهٔ هجدهم برگردیم. در آن زمان بازگشت به طبیعت و گریز از قراردادهای اجتماعی گونه‌ای نحلهٔ فلسفی بود که در ژان ژاک روسو به گونه‌ای ملایم و در مارکی دو ساد به گونه‌ای افراطی نمود یافت. ساد برای درهم شکستن مذهب به عفت و پاک‌دامنی یورش می‌آورد که تجلی آن را در کتاب فلسفه در اتاق خواب که در سال ۱۷۹۵ نوشته شد آشکارا می‌بینیم. او با عشق به ستیز برمی‌خیزد تا هرگونه وابستگی و میثاق را درهم شکسته باشد و میل جنسی را فراتر از عشق می‌داند.

فیلم قلم‌های پر (Quills) زندگینامه مارکی دوساد را به تصویر کشیده‌است.

کتاب‌شناسی

  • رمان ژوستین
  • رمان ژولیت
  • فلسفه در اتاق خواب
  • نمایش‌نامهٔ مکالمهٔ کشیش و مرد محتضر
  • ۱۲۰ روز در سودوم
  • عاشقانه‌های زندان
  • Eugnie de Franval
  • The Count Oxtiern
  • Contes et fabliaux

در ایران

در ایران نمایش‌نامه مارا-ساد چندین بار اجرا شده‌است. بهرام بیضایی با اقتباس از این نمایش‌نامه آرش ساد را به زبان فارسی نوشته‌است. این نمایش به کارگردانی محمد رحمانیان به اجرا درآمده‌است.[2]

جستارهای وابسته

منابع

  1. «مارکی دوساد؛ عاقلترین دیوانهٔ پاریسی». نصور. ۲ خرداد ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۲۸ بهمن ۱۳۹۶.
  2. «نمایش آرش ساد». تیوال. ۲۳ بهمن ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۹ بهمن ۱۳۹۶.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مارکی دو ساد موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به مارکی دو ساد در ویکی‌گفتاورد موجود است.
  • مصطفوی، خشایار (۱۳۹۴). سکس، آنارشیست، شقاوت در تئاتر آقای فرناندو آرابال. پست اسکریپت.
  • Les infortunes de la vertu- Sade-La Flèche- Paris-2002

پیوند به بیرون

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.