مؤسسه اطلاعات علمی
مؤسسهٔ اطلاعات علمی یا ISI (به انگلیسی: Institute for Scientific Information) مؤسسه‌ای با تمرکز بر علم‌سنجی و انتشارات علمی است که در سال ۱۹۶۰ توسط یوجین گارفیلد تأسیس شد. این مؤسسه توسط مؤسسهٔ علمی تامسون در سال ۱۹۹۲ خریداری و به‌عنوان Thomson ISI شناخته شد و اکنون نیز با نام Thomson Scientific شناخته می‌شود. مؤسسه اطلاعات علمی بخشی از شرکت Thomson Reuters است.
مؤسسهٔ ISI خدمات مربوط به پایگاه‌های دادهٔ فهرست کتاب‌ها و مقالات را ارائه می‌دهد. به‌طور اختصاصی این خدمات نمایه‌سازی مقالات، ارجاع‌ها و تحلیل آن‌ها است که توسط خود گارفیلد (موسس) پایه‌گذاری شده‌است. این خدمات شامل نگهداری داده‌های ارجاع (citation)های مقالات هزاران نشریهٔ دانشگاهی است. این خدمات از طریق سرویس پایگاه دادهٔ ISI's Web of Knowledge در دسترس است. این پایگاه داده به پژوهشگران این امکان را می‌دهد که بدانند کدام مقاله‌ها بیشتر مورد ارجاع قرار گرفته و چه مقالاتی از این مقاله مطلبی را نقل‌قول کرده‌اند.
بررسی اعتبار مجلات
آی‌اِس‌آی، سالانه گزارشی را تحت عنوان گزارش استنادی مجلات علمی که با سرواژه جِی‌سی‌آر (به انگلیسی: Journal Citation Reports) معروف است ارائه می‌کند که در آن، مجلات نمایه‌شده در بانک اطلاعاتی خود را بر اساس شاخصی با عنوان ضریب تأثیرگذاری رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر ضریب تأثیرگذاری یکی از شاخص‌های اصلی برای اعتبار علمی مجلات علمی محسوب می‌شود. مرجع رسمی بررسی اعتبار مجلات، وبگاه تامسون رویترز[1] است. با داشتن یکی از اطلاعات زیر می‌توان اعتبار مجلات را بررسی نمود:
در صورتی که مجله مورد نظر در سایت تامسون رویترز نمایه شده باشد، جزئیات آن قابل مشاهده خواهد بود.[2]
انتخاب دانشمندان برتر جهان
پایگاه استنادی طلایه داران علم تامسون رویترز (ISI-ESI) به ارائه فهرستی از دانشمندان برتر دنیا می‌پردازد که هر دو ماه یکبار براساس آخرین تحولات در شبکه علم بین‌الملل روزآمد می‌شود. مرجعیت علمی مبنای گزینش دانشمندان برتر در پایگاه طلایه داران علم است.[3]
انتخاب فهرست یک‌درصد دانشمندان برتر جهان (Highly Cited Researchers) با بررسی بیش از یازده هزار مجله علمی و در ۲۱ حوزه موضوعی علوم و علوم اجتماعی صورت می‌گیرد و داده‌های مورد استفاده در تحلیل و انتخاب پژوهشگران یک درصد برتر از سامانه شاخص‌های اساسی علم (ESI-ای اس آی) و وب علوم (WOS-وب آو ساینس) استخراج می‌شود. این داده‌ها یک دوره زمانی ده ساله را در بر می‌گیرند.[4]
حوزه‌های علمی
- علوم کشاورزی
- زیست‌شناسی و بیوشیمی
- شیمی
- پزشکی بالینی
- علوم رایانه
- محیط زیست و اکولوژی
- اقتصاد و تجارت
- مهندسی
- زمین‌شناسی
- ایمنی‌شناسی
- علم مواد
- ریاضیات
- میکروب‌شناسی
- ژنتیک و زیست‌شناسی مولکولی
- علوم اعصاب
- داروشناسی
- فیزیک
- جانورشناسی و گیاه‌شناسی
- روانشناسی و روانپزشکی
- علوم اجتماعی
- هوا و فضا[5]
تاثیرگیری در ایران
ای اس آی شاخص اصلی امتیازدهی اعضای هیئت علمی، مقالات، پایان‌نامه‌ها و… در ایران است.
چاپ مقالات ISI در ایران
مقالات ISI نقش بسیار مهمی در فعالیت‌های علمی پژوهشگران داخل کشور ایفا می‌کند. در ایران بالاترین امتیاز به پژوهشگری تعلق می‌گیرد که بتواند مقاله خود را در مجله ISI چاپ نماید. طبق بخش نامه وزارت علوم نتیجه فعالیت‌های پژوهشی که به صورت مقاله‌های علمی چاپ می‌شوند بر اساس WOS (یا JCR) بودن یا ISI Listed بودن یا ISC بودن دارای امتیازات جداگانه هستند. به عنوان مثال اگر هزینه طرح پژوهشی از ۵ میلیون تومان بیشتر شود، مجری طرح باید دو مقاله مستخرج از طرح را در یک مجله WOS (یا JCR) چاپ نماید. اگر از ۱۰ میلیون تومان بیشتر شد ۳ مقاله و اگر موفق به چاپ مقاله نشد جریمه می‌شود.
دانشگاه‌های مختلف امتیازات خاصی را برای چاپ مقاله مستخرج از پایان‌نامه در نظر گرفته‌اند. همچنین دانشجویان خارج از کشور برای به تأیید رساندن مدرک خود در وزارت علوم باید یک مقاله مستخرج از رساله دکتری در مجلات WOS چاپ نمایند (مراجعه شود به آخرین بخشنامه در سایت وزارت علوم).
دانشگاه‌های مختلف امتیازات خاصی را برای چاپ مقاله مستخرج از پایان‌نامه در نظر گرفته‌اند. همچنین دانشجویان خارج از کشور برای به تأیید رساندن مدرک خود در وزارت علوم باید یک مقاله مستخرج از رساله دکتری در مجلات WOS چاپ نمایند (مراجعه شود به آخرین بخشنامه در سایت وزارت علوم). مقالات ISI نقش بسیار مهمی در فعالیت‌های علمی پژوهشگران داخل کشور ایفا می‌کند.[6]
در ایران دسترسی به مقالات isi به دلیل تحریم‌های علمی وجود ندارد. در این میان سایت‌هایی وجود دارند که دسترسی به این مقالات را برای محققین ایرانی فراهم کرده‌اند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبان‌ها برای چاپ مقاله انجام می‌شود، اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی‌توانند عناوین و منابع بکار رفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده‌ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان است که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.[7]
تقسیم‌بندی امتیاز بین نویسندگان در مقاله
امتیازدهی برای اعضای هیئت علمی دانشگاه و اساتید متفاوت از افرادی است که قصد شرکت در مصاحبه دکتری را دارند. در مصاحبه دکتری بیشتر بر تعداد مقالات تأکید می‌شود.
تعداد کم و محدودی از دانشگاه‌ها به جایگاه فرد در مقاله توجه دارند اما در امتیازبندی اعضای هیئت علمی یا انتخاب دانشجوی نمونه و مواردی مانند آن، ترتیب نفرات در بخش نویسندگان مقاله نقشی اساسی دارد.
جستارهای وابسته
- کلاریویت آنالیتیکس
- ای اس آی
- وب آو ساینس
- تامسون رویترز
منابع
- وبگاه تامسون رویترز
- آموزش بررسی اعتبار مجلات ISI
- «با طلایه داران علم آشنا شوید». خبرگزاری مهر.
- «About Essential Science Indicators». وبگاه رسمی ای اس آی.
- «Institute for Scientific Information». ویکی‌پدیای انگلیسی.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۹ مارس ۲۰۱۵.
- مقاله ISI
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Institute for Scientific Information». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ می ۲۰۰۸.