قانون اساسی ترکیه
قانون اساسی ترکیه (به ترکی استانبولی: Türkiye Cumhuriyeti Anayasası) عالی‌ترین متن قانونی در کشور ترکیه است[1].
این قانون پس از کودتای ارتش ترکیه در ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۲ توسط مجلس مؤسسان تدوین و در شورای امنیت ملی تأیید شد و در انتها در همه‌پرسی به تصویب مردم این کشور رسید.
حزب حاکم عدالت و توسعه به همراه حزب حرکت ملی می‌کوشند تا اصلاحات مورد نظر خود را با محوریت تبدیل نظام پارلمانی به ریاستی در قانون اساسی به همه‌پرسی بگذارند. این همه‌پرسی قرار است در میانه‌های ۲۰۱۷ برگزار شود.
اصول
در مقدمه قانون اساسی ترکیه اصولی که در پرتو آن‌ها این قانون تدوین یافته و برای تفسیر آن شایسته «احترامی در خور وفاداری مطلق» است، در جملاتی کلی معرفی شده‌اند؛
- ناسیونالیسم مورد نظر آتاتورک که «رهبر ابدی، قهرمان بی‌همتا و مؤسس جمهوری ترکیه» نامیده شده و اصلاحات و اصول انجام شده توسط او.[2]
- تلاش برای «سعادت و خوشبختی مادی و معنوی مردم ترکیه[3] و تضمین دستیابی به سطح تمدن امروزین به عنوان عضوی کامل و قابل احترام از خانواده بزرگ ملت‌های جهان».
- منشأ مردمی مشروعیت حکومت و انتقال حاکمیت از سوی ملت به ارگان‌های مشخص شده در قانون اساسی[4] مانند؛
- ماده ۷. از سوی ملت ترک قدرت قانون‌گذاری به مجلس اعلای ملی ترکیه واگذار شده‌است. این قدرت قابل انتقال نیست.
- ماده ۸. از سوی ملت ترک قدرت قضائی به دادگاه‌های مستقل واگذار شده‌است.
- لزوم جدایی دین از سیاست[2]
- ترکی زبان رسمی کشور است، پرچم ترکیه متشکل است از هلال ماه و ستاره سفید بر زمینه قرمز. سرود ملی «مارش استقلال» نام دارد و پایتخت کشور آنکارا است.[5]
- لزوم رضایت اشخاص برای انجام آزمایش‌های علمی و پزشکی.[6]
قوانین
بر اساس قانون اساسی ترکیه، توهین به شخصیت آتاتورک جرم محسوب می‌شود.[7]
بر اساس قانون اساسی ترکیه، رئیس‌جمهور باید بالای ۴۰ سال، دارای مدرک عالی دانشگاهی با گذراندن دوره‌ٔ تحصیلی دست‌کم ۴ ساله باشد.[8]
جستارهای وابسته
پانویس
- اصل یازدهم قانون اساسی ترکیه
- و در ماده ۲
- و نیز ماده ۵
- و در ماده ۶
- ماده ۳
- ماده ۱۷
- نمایش مستندی بحث‌برانگیز درباره آتاتورک، بی‌بی‌سی فارسی
- جنجال بر سر «مدرک تقلبی» لیسانس اردوغان، دویچه وله فارسی
منابع
- متن فارسی قانون اساسی ترکیه در:
- سید جلال‌الدین مدنی (۱۳۷۹)، «ضمیمه چهارم «قانون اساسی ترکیه»»، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: پایدار، شابک ۹۶۴-۶۹۰۱-۱۰-۷
پیوند به بیرون
- The current constitution from the prime minister's press office.
- The current constitution from the University of Bern.
- The current constitution from the Turkish Grand National Assembly.
قانون اساسی آسیا | ||
|---|---|---|
| کشورهای مستقل | جمهوری آذربایجان • اردن • ارمنستان • ازبکستان • اسرائیل • افغانستان • امارات متحده عربی • اندونزی • ایران • بحرین • برونئی • بنگلادش • بوتان • پاکستان • تاجیکستان • تایلند • ترکمنستان • ترکیه • تیمور شرقی • چین • روسیه • ژاپن • سری‌لانکا • سنگاپور • سوریه • عراق • عربستان سعودی • عمان • فیلیپین • قبرس • قرقیزستان • قزاقستان • قطر • کامبوج • کره جنوبی • کره شمالی • کویت • گرجستان • لائوس • لبنان • مالدیو • مالزی • مصر • مغولستان • میانمار • نپال • ویتنام • هند • یمن | .svg.png.webp) |
| دولت‌های با رسمیت محدود | آبخاز • اوستیای جنوبی • تایوان • فلسطین • جمهوری ترک قبرس شمالی • قره‌باغ | |
| قلمروهای وابسته و سرزمینهای دیگر | جزیره کریسمس • جزایر کوکوس • ماکائو • هنگ کنگ | |
قانون اساسی کشورهای اروپایی | ||
|---|---|---|
| کشورهای مستقل |
| .svg.png.webp) |
| واحدهای سیاسی کم‌رسمیت |
| |
| متعلقات و دیگر قلمروها |
| |
| نهاد مرتبط | اتحادیه اروپا | |
 موضوعات ترکیه | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
