فهرست شهرهای جدید ایران

شهر جدید (نوین شهر) شهری است که از ابتدا ساخت آن برنامه‌ریزی شده و معمولاً در زمین‌هایی ساخته شده که پیشتر بدون استفاده بودند.[1] در ایران امروزی بیش از ۲۰ شهر جدید ساخته شده یا در حال ساخت می‌باشند که اکثراً اطراف کلان‌شهرها مانند تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز و کرج قرار گرفته‌اند. آمار نشان می‌دهد در پی جهش قیمت مسکن در کلانشهرها و افزایش امکانات در نوین شهرها، تقاضای سکونت در شهرهای جدید اطراف آنها به میزان دو برابر میانگین ۲۳ ساله افزایش یافته‌است. شرکت مادر تخصصی عمران شهرهای جدید مسئول ایجاد شهرهای جدید (نوین شهرها) در ایران است.

نقشه پراکندگی شهرهای جدید (نوین شهرهای) ایران
  شهرهای نسل اول
  شهرهای نسل دوم

در حال حاضر ۱۷ شهر جدید دولتی با تخمین حدود ۴ میلیون جمعیت در ۴۰ هزار هکتار زمین دولتی (مطابق طرح‌های مصوب) در حال ایجاد هستند و در این شهرها ۸۰۰ هزار نفر سکنی گزیده‌اند و پیش‌بینی می‌شود جمعیت آن‌ها تا ۵ سال آینده به بیش از ۲٫۵ میلیون نفر برسد. ۱۳ شهر جدید دیگر نیز در حال ساخت یا در مرحله مطالعات هستند. هم‌اکنون پرند پرجمعیت‌ترین شهر جدید کشور است و پس از آن، شهرهای اندیشه و صدرا، پردیس و گلبهار در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

تاریخچه

تجربه ساخت شهرهای جدید(نوین شهرها) در بسیاری از کشورها در قرن بیستم و بیست و یکم وجود دارد. برخی از این نوین شهرها شهرت جهانی دارند مانند آنکارا در ترکیه، واشنگتن در آمریکا، دهلی نو در هندوستان، کانبرا در استرالیا، ابوظبی در امارات، برازیلیا در برزیل و ... طرح احداث شهرهای جدید (نوین شهرها) در اسفند ۱۳۶۴ در دوران ریاست جمهوری آیت‌الله سید علی خامنه‌ای و در دولت میرحسین موسوی به تصویب هیئت وزیران رسید و به منظور سیاست‌گذاری، مدیریت و راهبری جهت تحقق اهداف، شرکت مادر تخصصی عمران شهرهای جدید در خرداد سال ۱۳۶۸ تشکیل گردید. سپس شرکت‌های وابسته برای پیگیری طراحی، احداث و مدیریت هر شهر جدید تأسیس شد.[2] در دولت نهم در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد و وزارت محمد سعیدی کیا، با مطرح شدن مسکن مهر، بیشترین فعالیت این شرکت به این حوزه معطوف شد تا جایی که بسیاری از مطالعات و طرح‌های قبلی به منظور ایجاد مسکن مهر و شعار مسکن ارزان برای مستضعفین، کنار گذاشته شد و انبوه‌سازی که خود ارزش اصلی گردیده بود، کیفیت و هزینه را در حاشیه قرار داد. طبق اظهارات محمد سعیدی کیا به موجب این طرح می‌بایست یک میلیون و پانصد هزار واحد مسکونی برای قشر کم درآمد و ضعیف جامعه احداث شده و به مردم واگذار شود.[3][4] در دولت یازدهم و در دورهٔ ریاست جمهوری حسن روحانی و وزارت عباس آخوندی، وزیر مخالفت‌های بسیاری با طرح مسکن مهر کرد، ولی با تمام مخالفت‌ها بیان کرد به تعهدات پیشین در مسکن مهر پایبند است. طرح اقدام ملی مسکن نیز در نوین شهرها در حال اجرا می باشد. [5]

فهرست

شهرهای جدید نسل نخست

رتبهنام شهرشهر مادراستانجمعیت ۱۳۹۵جمعیت ۱۳۹۸رتبه در استان
بر اساس آمار سال ۱۳۹۵[6]
تغییر
۱ پرندتهرانتهران۹۷٬۴۶۴۱۵۹٬۳۵۰۱۳!D0004541890961 +۶۳٫۵۰%
۲ اندیشهتهرانتهران۱۱۶٬۰۶۲۱۳۱٬۳۹۴۱۱!D0020241823835 +۱۳٫۲۱%
۳ صدراشیرازفارس۹۱٬۸۶۳۱۲۲٬۲۲۶۶!D0011070735748 +۳۳٫۰۵%
۴ فولادشهراصفهاناصفهان۸۸٬۴۲۶۱۲۱٬۳۲۲۷!D0009888149742 +۳۷٫۲۰%
۵ پردیستهرانتهران۷۳٬۳۶۳۱۱۴٬۲۴۹۱۶!D0005846320151 +۵۵٫۷۳%
۶ بهارستاناصفهاناصفهان۷۹٬۰۲۳۱۰۶٬۴۳۳۸!D0010588310390 +۳۴٫۶۹%
۷ سهندتبریزآذربایجان شرقی۸۲٬۴۹۴۹۳٬۲۸۵۷!D0020340131100 +۱۳٫۰۸%
۸ گلبهارمشهدخراسان رضوی۳۶٬۸۷۷۵۳٬۵۰۴۱۳!D0007965601704 +۴۵٫۰۹%
۹ هشتگردکرجالبرز۴۲٬۱۴۷۴۹٬۴۱۷۱۰!D0017574072159 +۱۷٫۲۵%
۱۰ عالی‌شهربوشهربوشهر۲۳٬۱۷۸۳۱٬۰۷۴۸!D0010768472507 +۳۴٫۰۷%
۱۱ مهاجراناراکمرکزی۱۵٬۳۴۶۲۱٬۹۴۴۱۰!D0008440882809 +۴۲٫۹۹%
۱۲ مجلسیاصفهاناصفهان۹٬۳۶۳۱۱٬۰۲۸۲۳!D0017269406285 +۱۷٫۷۸%
۱۳ بینالودمشهدخراسان رضوی۵٬۶۳۵۶٬۰۶۳۵۰!D0025776292308 +۷٫۶۰%
۱۴ شیرین‌شهراهوازخوزستان۳۹۵۴۴۵!D0020668627594 +۱۲٫۶۶%
۱۵ علویبندرعباسهرمزگان۱۷۴۳۸۸!B9997930792841 +۱۲۲٫۹۹%
۱۶ رامیناهوازخوزستان۴۸۳۱۱!B9982990469787 +۵۴۷٫۹۲%
۱۷ رامشارهامونسیستان و بلوچستان۶۲۲۴۵!B9989176482322 +۲۹۵٫۱۶%

شهرهای جدید نسل نوین

عمده شهرهای جدید موجود در کشور عمدتاً بر پایه اقتصاد خدمات محلی و نیز در ارتباط با مناطق صنعتی مجاور شکل گرفته‌اند. با این حال به نظر می‌رسد همچنان پهنه‌های دیگر ایران، دارای استعداد فراوان در ایجاد شهرهای جدید با کارکردهای اقتصادی دیگری همچون کشاورزی، آموزشی و تحقیقاتی، فناوری‌های نو، بازرگانی، جهانگردی، گردشگری و … باشد، به گونه ای که امکان اسکان پایدار از یک سو و حفظ اراضی ارزشمند طبیعی با رعایت الزامات آمایش سرزمین از سویی دیگر فراهم شود. در این زمینه ایجاد شهرهای جدید کوچک، می‌تواند سبب مهار رشد فزاینده شهرک‌های قارچ گونه و نیز سکونتگاه‌های غیررسمی شود. این ایده نیازمند مکان‌یابی نسل دوم شهرهای جدید در کشور است.

ردیفنام شهرشهر مادراستان
۱ خوارزمیتهرانسمنان
۲ لتیانتهرانتهران
۳ ایوانکیتهرانسمنان
۴ شهریارتبریزآذربایجان شرقی
۵ حوراهمدانهمدان
۶ امیرکبیراراکمرکزی
۷ زاگرسسنندجکردستان
۸ تیسکنارکسیستان و بلوچستان
۹ تابناکلامردفارس
۱۰ سیرافعسلویهبوشهر
۱۱ پارسعسلویهبوشهر
۱۲ کوشکپارسیانهرمزگان
۱۳ مکرانجاسکهرمزگان

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع

  1. Nilsson, Leonard; Gil, Jorge (2019), D'Acci, Luca, ed., "The Signature of Organic Urban Growth", The Mathematics of Urban Morphology, Modeling and Simulation in Science, Engineering and Technology, Springer International Publishing, pp. 93–121, doi:10.1007/978-3-030-12381-9_5, ISBN 978-3-030-12381-9
  2. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۷.
  3. http://dolat.ir/detail/176477
  4. http://www.asriran.com/fa/news/30531/یک-میلیون-و-۵۰۰-هزار-خانوار-فاقد-مسکن
  5. http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13920801000561
  6. «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وبگاه رسمی وزارت کشور ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳۱ شهریور ۱۳۹۱.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.