عرب (ریشه‌شناسی)

واژهٔ «عرب» یا «عربی» به چند معنی گوناگون ولی با آوایی یکسان در متون باستانی و کلاسیک دیده شده‌است که الزاماً ریشه یا مبدأی یکسان نمی‌دارند. ریشه‌شناسی واژه بی‌شک در پیوند با «مکانی با نام عرب» یا «سرزمین عرب» بوده‌است.

گرونیباوم (.Grunebaum, G. E) در کتابش به نام اسلام کلاسیک (Classical Islam) گفته‌است که ترجمهٔ تقریبی آن «رهرو» یا «کوچ‌گر» می‌باشد.[1] ویلدورانت در کتاب «تاریخ تمدن» آورده‌است که «عرب» به معنی «خشک و بایر» می‌باشد.[2]

ریشه‌شناسی سامی

هرگونه کاوش تاریخیِ زبان‌شناسی، از جمله ریشه‌شناسی واژهٔ «عرب» به‌ناچار باید بر پایهٔ گمانه‌زنی -دانایی یا سیاسی- باشد چراکه هیچ فرهنگ ریشه‌شناختی کاملی برای عربی یا زبان‌های سامی وجود ندارد. افزون بر این به دلیل کمبود بنیادی دانش یا کنجکاوی راستین، هیچ تبیین دستورزبانیِ مقایسه‌ایِ تاریخی‌ای از زبان‌های سامی هرگز نمودار نشده‌است.

ریشهٔ واژه در زبان‌های سامی معانی گوناگونی دارد که شامل «غرب/غروب»، «بیابان»، «آمیختن»، «بازرگان» و «غراب» است و همهٔ این‌ها که به درجات گوناگونی نسبت به منشاء واژه مرتبط می‌باشند، دریافتنی هستند. همچنین ممکن است که شکل مقلوب از «ع-ب-ر» به معنای پیمودن یا حرکت به اطراف باشد که بنابراین منتسب به «چادرنشینان» می‌باشد.

این چندگانگی معانی تا اندازه‌ای ناشی از یکی‌شدن «غ» نیاسامی (سامی بدوی) با «ع» در برخی زبان‌هاست. در عبری واژهٔ «عَرَوْ» (ʿarav) نیز ریشهٔ سه‌صامتی است، که ریشهٔ واژهٔ به کار رفته برای غرب یعنی «مَعرَوْ» (maʿarav) و غروب که «مَعریوْ» یا «عِرِوْ» (maʿariv, ʿerev) می‌باشد. هم‌ریشهٔ مستقیم عربی این واژه، به جای آن که «عرب» باشد، «غرب» (به معنای خاور/غرب) است. اما در زبان اوگاریتی، که «غ» سامی بدوی را حفظ کرده‌است، این ریشه با «ع» دیده شده‌است که بر پیچیدگی ماجرا می‌افزاید.

پانویس
  1. Grunebaum, G. E. von (1970). Classical Islam: A History 600 A.D. - ۱۲۵۸ A.D.. Aldine Publishing Company. ISBN 202-15016-X, p. ۱۶
  2. Durant, Will; The Age of Faith: A History of Medieval Civilization -- Christian, Islamic, and Judaic -- from Constantine to Dante: A.D. 325-1300; The Story of Civilization, volume IV; Simon and Schuster;1950; Age of Faith, p. ۱۵۵

منابع
  • مع‍جم اسم‍اءالع‍رب/الاشراف مح‍مدبن الزبی‍ر؛ اله‍ی‍ئ‍ه الع‍لم‍یه الس‍عی‍د مح‍مد بدوی ...[و دیگ‍ران]؛ بی‍روت: جامع‍ه الس‍لطان قابوس، ۱۴ق. = ۱۹م. = - ۱۳.
  • ویکی‌پدیای انگلیسی
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.