شکرستان

شکرستان با بیش از ۱۸۰ شخصیت همهٔ داستان‌های این سریال در یک شهر قدیمی و خیالی روی می‌دهد. هر قسمت داستانی مجزا دارد که مردم شکرستان بنا به نیازهای دراماتیک هر قصه، در هر قسمت نقشی متفاوت برعهده می‌گیرند و داستان را رقم می‌زنند. قصه‌ها پس از ۸ ماه تحقیق و توسعه بر اساس داستان‌ها، ضرب‌المثل‌ها و قصه‌های قدیمی و عامیانهٔ ایرانی-شرقی انتخاب و سپس با رویکردی مدرن و به روز به رشتهٔ تحریر در آمده‌اند. در این شهر قدیمی و داستانی، هیچ‌کس در جایگاه خود نیست و تلاش شده تا با تغییر شکل تصویری و دراماتیک، شیوه‌ای اتخاذ شود که کوچک و بزرگ پس از خندیدن به طنز داستان‌ها، عمیقاً به فکر فرو روند و آینهٔ رفتارهای اجتماعی و فرهنگی خود را بازنگری کنند.

شکرستان بیش از ۱۰۰ شخصیت گوناگون دارد که بنا به نیازهای داستان در هر قسمت سروکلهٔ شان پیدا می‌شود و نقش‌های متفاوتی چون تاجر، کارگر، مردم شهر، بچه‌های مدرسه، ریش سفید و.. را برعهده می‌گیرند؛ ولی چند شخصیت، محوریت بیشتری دارند:

بهلول: خردمندی که همه او را دیوانه می‌پندارند. او همیشه با بچه‌ها بازی می‌کند ولی در مواقعی که مشکلی پیش می‌آید، تنها اوست که راه حل را می‌داند و جایی که به مظلومی ستم می‌رود، از او در برابر ظالم دفاع می‌کند. او نماد خردورزی کودک درون است و شاید دوست داشتنی‌ترین شهروند شکرستان.

پادشاه و وزیر: پادشاه مانند تمام داستان‌های سنتی فردی ابله، خودرای و خوش گذران است که همیشه تیرش به خطا می‌رود و ظلم او خنثی می‌شود. وزیر مکار و حیله گر نیز تلاش در کمک رسانی به ستم پادشاه دارد که البته هیچ‌گاه به موفقیت کامل نمی‌رسد.

فرصت: مردی است پهلوانی با هیکل درشت و سیبیل بلند که به سبک لات(قلدر) های قدیمی ایران راه می رود و رفتار می کند و ادعا می کند که کسی حریفش نیست.

شعبون: یکی از نوچه های فرصت که خنگ است.

رمضون: یکی دیگر از نوچه های فرصت که نسبت به شعبون کمی باهوش تر است و معمولا تصمیم هارا بیشتر او میگیرد.

قاضی: این قاضی شهر ما حکم خودش را بر اساس پول افراد می‌دهد و غیرقابل اعتمادترین شخص در شکرستان است. البته همیشه دست اش رو می‌شود.قاضی شخصیتی است که ظاهر خواجه فرزان را دارد.این دوشخصیت هیچوقت در یک داستان مشترک حضور نداشتند.

اسکندر: اسکندر شخصیت یک بچه کوچک در شکرستان و نوه ننه قمر است که ماجراهایی برای او اتفاق می‌افتاد و همچنین عروسک او نیز به بازار وارد شده‌است.[11].

ننه قمر: ننه قمر پیرزنی است با پشت خمیده و چادر گلدار که عینکی به چشم دارد. از روی این شخصیت عروسک‌هایی نیز تولید شد که مورد استقبال مردم قرار گرفت. همچنین کشور چین اقدام به تولید عروسک‌های این شخصیت کارتونی نمود و آن‌ها را وارد بازار ایران کرد.[12][13].

بهادر: پسری خجالتی و به اصطلاح مثبت است که قدرت نه گفتن ندارد و معمولا گول میخورد و به حرف همه گوش میدهد.

یعغوب: دوست صمد پسر خواجه فرزان که لهجه ای شبیه لهجه ی روستایی دارد.

براز سیب فروش: براز یک سیب فروش است که لهجه ی خاصی دارد. او گاهی اوقات برای فروش سیب هایش پیش خواجه فرزان و خواجه اقبال می رود.

چهل دزد: چند دزد شکرستان که در یک غار زندگی می کنند و کار آنها دزدی و غارت اموال مردم است.

خواجه فرزان: فردی است که همواره به پول اندوزی فکر می کند و خسیس است. این شخصیت جزء شخصیت های محبوب در این سریال است.
خواجه الماس: خواجه الماس هم مانند خواجه فرزان فردی خسیس است که از هر راهی به فکر پول در آوردن است خواجه فرزان و خواجه الماس از بچگی با هم دشمنی داشتند.
برزو: پسر کوچک خواجه فرزان است، اما نقش او در این مجموعه فقط نقش پسر خواجه فرزان نیست و در نقش های مختلف حضور می یابد.
صمد: پسر بزرگ خواجه فرزان که چاق و تنبل است شخصتی دوست داشتنی دارد و معمولا دنبال یک هدف بزرگ است.

شکرستان نخستین بار در نوروز سال ۱۳۸۷ توسط شبکهٔ ۲ سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد. در ابتدا قرار بود این مجموعه برای ۹۰ قسمت ۱۵ دقیقه‌ای تولید شود اما بعداً فصل‌های جدید نیز برای آن تولید شد و طول هر قسمت نیز به ۲۵ دقیقه افزایش یافت.[14][15][16]

پخش این مجموعه از اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲ در شبکه سینمای خانگی آغاز شد[17] هرچند پیش از آن در آبان ۱۳۹۰ اعلام شده بود که این مجموعه در سینمای خانگی هم توزیع می‌گردد.[18] همچنین در سال ۱۳۹۰ اعلام شد که قسمت‌هایی از این مجموعه قرار بود که در امارات متحده نیز پخش شود[19] و گفته شد که قسمت‌هایی از این مجموعه قرار است به هم پیوسته و به زبان فرانسوی دوبله شود تا به صورت یک فیلم سینمایی در فرانسه نمایش یابد.[20]

قبل از تولید این مجموعه، برنامه تلویزیونی ایستگاه روی آنتن رفت که موجب توجه بسیاری از سازندگان به قالب پویانمایی های کوتاه و موشن گرافیک برای بزرگسالان شد.

پس از استقبالی که از مجموعهٔ شکرستان شد عروسک‌هایی به شکل شخصیت‌های این مجموعه با حمایت سازمان تبلیغات اسلامی و به همت مرکز نشر الکترونیک و با همکاری مرکز انیمیشن حوزه هنری، توسط دو شرکت «آیس تویز» و «پالیز» ساخته و در بازار ایران به فروش رفت؛ این عروسک‌ها هم مورد استقبال قرار گرفتند و بیشترین استقبال از عروسک‌های ننه قمر و اسکندر صورت گرفت.[21] همچنین در سال ۱۳۹۰ خبرهایی از تولید یک بازی رایانه‌ای بر اساس مجموعه شکرستان منتشر شد.[22]

همچنینی در سال ۱۳۹۴ مرکز مطالعات و تولیدات انیمیشن حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و انتشارات سوره مهر، ۳۰ جلد از مجموعه کتاب‌های شکرستان را منتشر کرد.

هر جلد از این کتاب‌ها قصه‌ای را در ۲۴ صفحه و چهار رنگ برای کودکان روایت می‌کنند. عنوان برخی از این قصه‌ها عبارتند از: نیم مشت نمک، وردهای دزدگیر، شیر آب، پر جادویی، عمونوروز و چهل دزد، برادر گمشده، صندوق گنج، خر برفت و خر برفت، آخر و عاقبت زرنگ بازی، کک بهلول، گوش سفید، دم سیاه و دیگران، عاقل و دیوانه، زرنگ و زرنگ تر، کوزه شکسته، بچه سرراهی، خواب پادشاه، دوست ناباب و ...[23]

همچنین بازی تلفن همراه صمد پرواز براساس تصاویر و شخصیت‌های انیمیشن شکرستان به وسیله حوزه هنری استان تهران تولید شد.[24]

فضای شهر شکرستان براساس ابنیه و ساختمان‌های باستانی و تاریخی ایران که از قدمت کهنی برخوردار هستند الهام گرفته شده‌است. البته اصل تغییر شکل تصویری برای انیمیشن نیز رعایت گردیده و همچنین در رنگ آمیزی محیط و اشخاص از رنگ‌ها و اسلوب اصیل ایرانی که در نقش و نگارهای گوناگونی از معماری تا مینیاتور و فرش و غیره می‌توان یافت بهره گرفته شده‌است.

کارگردان مجموعه شکرستان بابک نظری و تهیه کننده آن مرکز صبا صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران است. موسیقی های بکار رفته در این مجموعه برگرفته از آلبوم مستانه به آهنگسازی استاد جلال ذوالفنون هستند.[15]

جشنواره‌ها:

• International Animation Festival، Hiroshima
• Pusan International Film Festival
• Ottawa International Animation Festival
• Tokyo International film festival
• Kyiv International film festival
• Berlin International film festival
• ReAnimania” international animation film festival
• International Short Film Festival FILMINI
• International Animation Festival of Bimini
• International Festival of Animation - Animaevka
• Hong Kong Film Festival
• Tehran International Animation Festival
• Fajr International Film Festival
• CINANIMA International Animated Film Festival
• Filmfest Dresden - International Short Film Festival
• Palm Springs International Film Festival
• Central, Calcutta International Forum of New Cinema and Cine
• Seattle International Film Festival

جوایز:

1. بهترین انیمیشن کوتاه در دوازدهمین جشن سینمای ایران
2. تندیس طلایی بهترین تهیه کننده از دوازدهمین جشن سینمای ایران
3. بهترین فیلم انیمیشن در فستیوال IIDCYA
4. بهترین اثر و تندیس طلایی از جشنواره فیلم کودک و نوجوان - همدان

• شکرستان، مبین آینده درخشان پویانمایی ایران است - مصاحبه روزنامه همشری با عبدالله علیمراد
• عروسک اسکندر شکرستان - عروسک اسکندر شکرستان