سید حسن عدل‌الملک

حاج سید حسن عدل‌الملک[پانویس 1] پسر حاج سید حسین شنب‌غازانی[1]، از بزرگان تبریز در عهد قاجار و نیای خانواده عدل بود.

حاج سید حسن عدل‌الملک تبریزی. عکس از آقایانس؛ دهه ۱۳۰۰ قمری؛ مجموعه خصوصی

حاج سید حسن به سال ۱۲۵۷ هجری قمری در تبریز متولد شد و به سال ۱۳۳۶ قمری در همان شهر درگذشت و در مقبره سید حمزه به خاک سپرده شد.[2] عدل‌الملک به سنت اجدادی، تحصیلات مذهبی داشت و در لباس علما بود و در عین حال تجارت می‌کرد. او در دوران مشروطه شیفته عقاید نوین و پیشرفت‌های کشورهای اروپایی شد و پسران خود را برای تحصیل به اروپا فرستاد. از آن پس، اعضای خانواده عدل که اغلب در فرانسه تحصیل کرده بودند، پیشگام تأسیس مؤسسات نوین، وضع قوانین مدرن و پایه‌ریزی علوم جدید در ایران شدند.[3]

پس از فوت حاج سید حسن لقب عدل‌الملک به فرزند ارشد او، میرزا مسعودخان منتقل شد.[4] حاج سید حسن صاحب چهار دختر بود که همگی در فضل و آداب و هنر شهره بودند، شعر می‌خواندند و با اوضاع دنیا آشنایی داشتند.[5] نام فرزندان او عبارت است از:

  1. میرزا مسعود عدل‌الملک، پدر مهدی‌خان معاضدالدوله،[پانویس 2] احمدحسین عدل و مجید عدل
  2. میرزا یوسف قائم‌مقام (۱۲۶۰–۱۳۱۲) نایب‌الایاله آذربایجان، حاکم کردستان، نماینده تبریز در دوره‌های پنجم، ششم و هفتم مجلس شورای ملی، پدر غلامرضا عدل (۱۲۸۵–۱۳۸۴) و یحیی عدل (۱۲۸۷–۱۳۸۱)
  3. حبیب‌الله عدل، نخستین وارده کننده دستگاه رادیوگرافی به ایران
  4. فضل‌الله عدل، پدر پرویز عدل (سفیر ایران در کانادا)
  5. سعید عدل
  6. قمرتاج خانم، همسر حاج میرزا عبدالله معین‌الرعایا (نماینده تبریز در دوره دوم مجلس شورای ملی)، مادر ابوالحسن صادقی[6]
  7. بالاجان خانم
  8. بی‌بی خانم، همسر تاجرباشی تبریز و پس از فوت او همسر حسن پناهی[6]
  9. زرین‌کلاه‌ خانم مشرف‌السلطنه، همسر سردار همایون والی

یادداشت
  1. نام عدل‌الملک در بعضی از منابع، از جمله در کتاب «دانشمندان آذربایجان» تالیف محمدعلی تربیت، به اشتباه «حاج سید حسین» ضبط شده است.
  2. نماینده دوره چهاردهم مجلس شورای ملی، پدر محمود عدل و فیروز عدل (نماینده دوره‌های بیست و یکم، بیست و دوم و بیست سوم مجلس شورای ملی)

پانویس
  1. عدل، من ... سید اولاد پغمبر، نواده ... وزیر جنگ آمریکا، ۹.
  2. دولت‌آبادی، سخنوران آذربایجان، ۵۴۲.
  3. فامیلی، «زندگی نامه پنج هنرمند نامدار - شهریار عدل»؛ موسوی، «گفتگو با کامران عدل»، انجمن پژوهشی ایرانشهر.
  4. مجتهدی، «رجال آذربایجان در عصر مشروطیت»، انجمن پژوهشی ایرانشهر.
  5. عدل، من ... سید اولاد پغمبر، نواده ... وزیر جنگ آمریکا، ۸.
  6. عدل، مرا بشناسید، ۲۲ و ۲۴.

منابع
  • دولت‌آبادی، عزیز (۱۳۷۷). سخنوران آذربایجان. تبریز: ستوده.
  • عدل، پرویز (۱۹۹۹). من ... سید اولاد پغمبر، نواده ... وزیر جنگ آمریکا. لس آنجلس: شرکت کتاب.
  • عدل، عظمی. مرا بشناسید. بی‌نا.
  • فامیلی، مژده. زندگی نامه پنج هنرمند نامدار - شهریار عدل (فیلم). پاریس. روی داده در ۲۰ دقیقه.
  • مجتهدی، مهدی (۱۳۸۱). رجال آذربایجان در عصر مشروطیت. تهران: زرین.
  • موسوی، پژمان (۱۳۸۹). «گفتگو با کامران عدل». انجمن پژوهشی ایرانشهر. تهران.
  • میربغدادآبادی، فرشیده. صحبت‌های عظمی عدل (فایل صوتی). تهران. روی داده در ۱۴ دقیقه.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.