سرسره ناصرالدین شاه

نحوه استفاده از سرسره بدین صورت بود که شاه و تمامی همسران برهنه می‌شدند. شاه در پایین سرسره و در مکانی که بدن وی را ثابت و با حالت مناسب نگاه می‌داشت، مستقر می‌شد و همسران یکی یکی از بالای سرسره به پایین سرازیر می‌شدند و بعد از تماسی مختصر از شاه جدا می‌شدند تا نفر بعدی به پایین سرازیر شود.[1] در مورد موقعیت شاه دو روایت هست (طاق‌واز خوابیده زیر سرسره و یا قرار گرفته در روبروی آن).

جان والتر می‌نویسد:[2]

فتح‌علی‌شاه ساعاتی را به خوشی صرف آن می‌کرد که زیبارویان حرم لخت و عریان، یک به یک از سرسره (ای که به همین منظور ساخته شده بود) پایین بلغزند و در میان بازوهای آقایشان قرار گیرند و سپس بازی‌کنان در حوض غوطه‌ور شوند.

علی اکبر دهخدا می‌نویسد:[3]

الان درست پنجاه پنج روز و پنج ساعت و پنج دقیقه بود که من به بعضی ملاحظات چرند و پرند ننوشته بودم، یعنی عادت یک سال و نیمه خودم را ترک کرده بودم و چنان‌که همه ایرانی‌ها می‌دانند ترک عادت موجب مرض است. یعنی ... و همان‌طور که خاقان مغفور فتحعلی‌شاه قاجار اگر روزی دو ساعت زیر سرسره عمارت نگارستان طاق‌واز نمی‌خوابید ناخوش می‌شد و ...

یرواند آبراهامیان نیر می‌گوید:[4]

بنا بر یک داستان، فتح‌علی‌شاه هر روز به عریان پشت دراز می‌کشید تا زنانش لخت و عریان از روی او سر بخورند.

هر چند این سرسره به نام سرسره ناصرالدین شاه مشهور است، تاریخ‌دانان شاهان پیش از او را ابداع‌کننده و استفاده‌کننده از این وسیله می‌دانند. داریوش شهبازی می‌نویسد: فتحعلی‌شاه، پدر پدربزرگ ناصرالدین شاه که به قولی بیش از هزار همسر داشت، چندین سرسره برای خود در نقاط مختلف ایران بنا کرده بود که از جمله می‌توان به سرسره باغ نگارستان، سرسره کاخ سلطنت‌آباد، واقع در محوطه‌ای که امروز پادگان نظامی چهارراه پاسداران در آن واقع است، و سرسره ری، در دل کوه، اشاره کرد. این سرسره‌ها توسط رضاشاه تخریب گردیدند.[5]

سرسره ناصرالدین شاه تاکنون در دو فیلم سینمایی به تصویر کشیده شده‌است: ناصر الدین شاه آکتور سینما و ناصرالدین‌شاه و ۸۴ همسرش.

• ناصرالدین‌شاه و ۸۴ همسرش