سردرود

عمده‌ترین مرکز آموزشی و علمی این شهر دانشگاه آزاد سردرود می‌باشد؛ که در حال حاضر بخش ادارای آن در یک ساختمان استیجاری و بخش آموزشی آن در یک مدرسه اداره می‌شود و با احداث محل جدید به آن محل نقل مکان خواهد نمود. این دانشگاه به عنوان مرکز برتر منطقه ۱۳ معرفی شده‌است.[4]

این شهر دارای باغ‌های زیبا و پرمحصول می‌باشد. از جمله محصولات کشاورزی این شهر می‌توان به گوجه سبز، انگور، زرد آلو، گردو، سیب، هلو و گلابی اشاره نمود.

اصلی‌ترین مرکز تفریحی و گردشگری این شهر پارک جنگلی مره خونی است که در قسمتی از باغ‌های سنتی این شهر واقع شده‌است.

با توجه به نزدیکی به کلانشهر تبریز و شهرت بواسطه ی باغ های سرسبز، لبنیات و گوشت و میوه، و مدیریت و بهره برداری از این فرصت ها شاهد ظهور و توسعه ی رستوران هایی مطرح در این منطقه بوده اییم. به طوریکه به راحتی میشود اذعان کرد که طی سال های اخیر رستوران های سردرود جایگاه اول را در تبریز و .. به خود اختصاص داده اند و شهرتی منطقه ای و حتی در سطح کشوری رقم زده اند.

قلعه باستانی «نارین قلعه» یا همان سردرود قدیم مهم‌ترین و در عین حال ارزشمندترین اثر تاریخی سردرود محسوب می‌شود. این اثر تاریخی با نام‌های «نارین قلعه»، «قلعه سلاسل»، «قلعه سلسائیل» و «قلعه ساردور» متعلق به هزاره اول قبل از میلاد و دوره پادشاهان اورارتو، ساردور دوم، پسر آرگیشتی اول (۷۳۳–۷۵۳ ق. م) بوده‌است. قلعه کاربردی امنیتی – حفاظتی داشته و به منظور حفاظت از تبریز آن زمان که «تارماکیس» نامیده می‌شد بنا گردیده‌است. این قلعه در بالای تپه‌ای کم ارتفاع از دامنه‌های سهند واقع شده و دارای ابعادی حدود ۷۰۰ متر در ۵۰۰ متر است. در بخش مرکزی آن تعداد زیادی قلوه سنگ پراکنده شده که به احتمال قوی مربوط به یکی از تأسیسات اورارتوها بوده که احتمالاً بر اثر زلزله یا سوانح دیگر فرو ریخته و از بین رفته‌است. با توجه با وجود سفالینه‌های متعدد پراکنده شده در سطح قلعه و برج و باروها و دیوارهای چینه‌ای با قطر ۲ متر و ارتفاع بیش از ۶ متر می‌توان حدس زد که قلعه بعد از ویرانی به دلیل موقعیت ممتاز در دوران اسلامی نیز مجدداً مورد استفاده قرار گرفته‌است. وجود تکه سفالینه‌های خاکستری مربوط به اواخر سده دوم و اوایل سده اول قبل از میلاد و سفالینه‌های کرم رنگ و نخودی ساده و پرداخته شده متعلق به دوره اشکانی، و نیز سفال‌های لعابدار منقوش اسلامی علی‌الخصوص قرون ۷ و ۸ هجری موید وجود تمدن و حیات انسانی در ادوار مختلف در این قلعه بوده‌است. مستندات تاریخی نشان می‌دهد تداوم حیات اجتماعی تا قبل از زلزله مهیب سال ۱۱۹۳ هجری وجود داشته و قلعه همان سردرود امروزی بوده‌است. نارین قلعه در تاریخ ۷/۷/۱۳۸۱ به شماره ۶۱۷۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و به عنوان اولین اثر ثبتی سردرود در فهرست آثار ملی محسوب می‌شود.

سردرود با سابقه طولانی و حجم عمده تولیدات این هنر، سال‌هاست که در بسیاری از جوامع با عنوان پایتخت تابلو فرش ایران و جهان شناخته می‌شود. تابلو فرش‌های دستباف سردرود به دلیل وفور طیف رنگ و ظرافت به کار رفته در آن‌ها از ارزش و مقبولیت بسیاری در سطح جهانی برخوردار است. این تابلو فرش‌ها اغلب در قالب پرتره بافته می‌شوند، نقش‌های هنری، نقاشی، منظره و آیات قرآن دیگر طرح‌های مرسوم به کار رفته در این تابلو فرش‌ها هستند. هنر بافت تابلو فرش در شهرستان سردرود قدمت ۸۰ ساله دارد به‌طوری‌که ۸۰ درصد از مردم این شهرستان به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از این هنر کسب درآمد می‌کنند. تابلو فرش در فهرست آثار معنوی میراث فرهنگی کشور ثبت ملی شده‌است. اولین و تنهاترین اتحادیه صنف تولیدکنندگان تابلو فرش کشور در سال ۹۰ در این شهر ایجاد شد. با توجه به شغلهای جانبی این صنف و گستره فعالیت تولیدکنندگان تابلو فرش این سردرود در این شهر نرخ بی‌کاری در حد صفر می‌باشد و در ۱۸ استان کشور برای ۲۶۰ هزار نفر شغل ایجاد کرده‌است. روزانه بیش از ۵۰۰ قطعه تابلو فرش در طرح و سایزهای مختلف به مدیریت کارگاه‌های متمرکز و غیر متمرکز تولید می‌شود.

شهر سردرود تاریخ را به گواه گرفته و کارنامه مردم نگاری اهالی آن نیز مملو از هویت فرهنگی و نگاره‌های هویتی است. موزه تاریخ و مردم‌شناسی ساردور در سال۱۳۹۴ هجری شمسی در محل فرهنگسرای شهرداری سردرود تأسیس شد و اشیا و مدارک آن شامل ابزارآلات، وسایل کشاورزی، آثار مکتوب و انواع سنگ نگاره‌ها می‌باشد.[5]

عکس از آلبوم باقلوا شارین سردرود

باقلوا بی اغراق یکی از شیرینی های خوشمزه دنیاست و در بین ایرانی ها طرفداران زیادی دارد، باقلواهای ترکی هم طعمی باورنکردنی دارند و می توانند به عنوان سوغاتی خوب محسوب شوند . واژه باقلوای سردرود شهرت کشوری دارد و با نام محلی سردری باقلواسی مشهوراست و همچنین باقلوای سردرود به سلطان باقلواها معروف است و از مهم‌ترین سوغاتی‌های استان اذربایجان شرقی به شمار میرود ، که در انواع مدل و در طعم‌های متفاوت پخت و فراوری می‌شود همچنین شیره مورد استفاده شده در انواع باقلواها خیلی سبک و بدون شیرینی زیاد میباشد چنانکه از شیر عسل کاملا طبیعی در شیره باقلواها استفاده شده‌ و لذت بخش‌ترین طعم باقلوای ترک را می‌توان در این شهر تجربه کرد ..

چنانچه قصد تهیه سوغاتی برای اقوام خود چه در داخل ایران و چه خارج از آن را دارید باقلوای سردرود بهترین گزینه می باشد و مطمئناً استقبال ویژه ای از آن خواهد شد.

با توجه به قرار گرفتن شهرک صنعتی شهید رجایی، پالایشگاه، پتروشیمی، تراکتورسازی، ماشین‌سازی، ایدم و… در مجاورت این شهر صنایع و کارگاه‌های کوچک و بزرگ فراوانی در این شهر مشغول بکار می‌باشند.

این شهر سابقاً در جنوب غربی تبریز واقع بود که با گسترش شهر به آن متصل گردید.[6]

• جمعیت شهرهای استان آذربایجان شرقی