دین محمد زنگشاهی
دین محمد زنگشاهی (زمک زهی) (درگذشته ۴ امرداد ۱۳۹۷) یکی از معتبرترین نوازنده‌های قیچک (سرود) و موسیقدانان مطرح منطقه ی سرحد بلوچستان، و فرزند موسی زنگشاهی از موسیقیدانان باسابقه ی بلوچ است.
او نوای سازش را تا قاره ی آمریکا نیز به گوش هنردوستان رساند .
| دین محمد زنگشاهی (زمک زهی) | |
|---|---|
| درگذشته | ۴ امرداد ۱۳۹۷ |
| علت مرگ | بیماری کبد |
| پیشه | نوازنده |
| ساز(ها) | قیچک (سرود) |
| استاد(ها) | موسیٰ زنگشاهی |
| شاگرد(ان) | مهرداد بامری ، مهبد مکٌی (موسیقی پژوه) |
| آلبوم پرآوازه | کپوتان |
زندگی هنری
او یکی از منابع موسیقایی منطقه سرحد و از معدود هنرمندان موسیقی اقوام ایران است که با پیگیری و تلاشش توانست در حوزه موسیقی بلوچستان کتاب تألیف کند و بخش‌هایی از کارگان موسیقی خودش و اشعار مرتبط با صوت‌ها و ترانه‌های بلوچی را ثبت و ضبط کند. به گفته ی هم استانی هایشـ متأسفانه کتاب او چاپ و پخش مناسبی نداشت و کمتر کسی در جریان آن است.[1]
این نوازنده ، خواننده و آهنگساز سرشناس موسیقی بلوچی در بیش از ۲۰ کشور جهان و ۱۵ جشنواره بین‌المللی اجرا کرده و بیش از صدها قطعه موسیقی بلوچی از استاد دین‌محمد زمک‌زهی در آرشیو رادیو و تلویزیون استان وجود دارد.[2] او علاوه بر خواندن، سازهای قیچک و رباب را استادانه و با شیوه‌ای خاص می‌نواخت. نوازندگی و خوانندگی زنگشاهی در زمان حیاتش در مراسم اختتامیه ی نخستین فستیوال آینه‌دار محمدرضا شجریان را به شدت شیفته ساخت که به همین خاطر مورد تجلیل او قرار گرفت. استاد زنگشاهی کسی بود که نمایندگی قیچکـ (به بلوچی=سازسرود) منطقه سرحد بلوچستان (شمال بلوچستان) را بر عهده داشت و می‌توانست این ساز را در حد کمال اجرا کندساز و سرود در بلوچستان کیفیت‌های متفاوتی دارد از جمله اینکه شیوه نواختن موسیقی «سرحد» با شیوه نوازندگی منطقه «مکران» در جنوب بلوچستان متفاوت است و حتی یکی از سیم‌های ساز «قیچک» در منطقه «مکران» بیشتر از سازهای «قیچک» در منطقه سرحد است.[3]
دین محمد یکی از بهترین میراث داران موسیقی بلوچستان بود و بنیانگذار گروه های موسیقی مکران و شهباز قلندر بود. آشنایی استاد زمک زهی به دستگاه‌ها و گوشه‌های موسیقی بلوچستان و معادل ایرانی آن منجر به انتشار کتاب موسیقی بلوچستان شد؛ و همچنین یکی از مهمترین منابع برای محققان و موسیقی شناسان بود، وی شیوهٔ قیچک نوازی را به گونه ایی استادانه و دلنشین به اوج رسانده بود.[4]
یکی از زیباترین اهنگ‌های زنگشاهی، بهارگاه و در توصیف بهار است) هلوهالو که هم خود مینوازدو می‌خواند[5]
همچنین قطعه «شوشکو جان» در مراسم عروسی مناطق سرحد، خاش و میرجاوه اجرا می‌شود، در فستیوال آینه‌دار سال ۱۳۹۲ در خانه هنرمندان اجرا شده‌است.[1]
اهنگ‌های بیای آیت شما پت و براتان-، تو ازاب و من ازاب، سراوان زانگه نام و توار انت-، کایه شه دورا را نیز می‌توان از اجراهای او نام برد
درگذشت
دین محمد زنگشاهی روز پنجشنبه ، چهارم امرداد ۱۳۹۷ در اثر بیماری چندساله ی کبدی در بیمارستان میرجاوه در ۶۴ سالگی درگذشت[6].
منابع
- «صدایی از دین محمد زنگشاهی، هنرمندی که دیگر نیست». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۷-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۶.
- ««دین محمد زنگشاهی» خالقِ میراثِ جاودانه‌ای از موسیقی بلوچستان بود». Musicema.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۶.
- «استاد «زنگشاهی» هنرمند تکرار نشدنی موسیقی بلوچستان». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۸-۰۷-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۶.
- «خبرگزاری فارس - استاد دین محمد زنگشاهی، نوازنده وخواننده سیستان وبلوچستان به دیار حق شتافت». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۸-۰۷-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۶.
- «بهارگاه | موسیقی فولکلور | بلوچی | دین محمد زنگشاهی». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۶.
- «دین‌محمد زنگشاهی از معدود بازماندگان موسیقی بلوچستان درگذشت». کیهان لند. ۵ مرداد ۱۳۹۷.