درخواست وقفه

درخواست وقفه، وقفهٔ سخت‌افزاری یا در معنای دقیق‌تر درخواست تعلیق (به انگلیسی: interrupt request) (به اختصار آی‌آرکیو (IRQ)) پیغامی است که از طریق خط ورودی/خروجی سخت‌افزارهایی مانند مودم یا صفحه‌کلید به ریزپردازنده یا ریزکنترل‌گر*[1] فرستاده می‌شود تا ریزپردازنده، وظیفهٔ در حال انجام خود را به حالت تعلیق گذاشته و به دستور سخت‌افزار پاسخ دهد.[2] با این رویه، هرگونه تعارض در کار دستگاه‌های جانبی متصل به یک درگاه؛ و زمان انتظار برای اجرای برنامه‌ها به حداقل می‌رسد.

این اصطلاح رایانه‌ای برای اشاره به پیغام‌هایی به‌کار می‌رود که برای قطع و تعلیق خطوط در گذرگاه‌ها یا بازرسی خط ورودی وقفه از طرف کنترل‌کننده‌های قابل برنامه‌ریزی وقفه*[3] (PIC) ارسال می‌شود. سطح درخواست وقفه (IRQL)*[4] اصطلاحی برای اولویت‌بندی درخواست‌های وقفه است. خطوط وقفه معمولاً توسط شاخصی با قالب IRQ در کنار یک عدد شناسایی می‌شوند. برای مثال در کنترل‌کننده‌های خانوادهٔ ۸۲۵۹ اینتل، هشت ورودی وقفه وجود دارد که معمولاً IRQ0 تا IRQ7 نامیده می‌شوند و در سیستم‌های رایانه‌ای مبتنی بر ‎ x۸۶ ‏ که از دو کنترل‌کننده از این نوع استفاده می‌کنند، نامگذاری این مجموعه از خطوط، از IRQ0 شروع شده و با IRQ15 پایان می‌یابد.

ورودی‌های ۰ تا ۷ «کنترل‌گر مسلط» یا مَستِر پیک (به انگلیسی: Master PIC) و ورودی‌های ۸ تا ۱۵ «کنترل‌گر پیرو» (به انگلیسی: Slave PIC) نامیده می‌شوند.

شرح عملکرد

مجموعهٔ بسیاری از مدارهای الکترونیکی تخصصی در رایانه‌ها، برای یک وظیفهٔ خاص و جداگانه گمارده شده‌اند. مانند مدیریت نمایش بر روی صفحه نمایش یا فعالیت دیسک یا یک رابط شبکه. دلیل ویژه خواندن آن‌ها این است که به انجام هرگونه وظایفی غیر از آن‌هایی که بهشان محول شده قادر نیستند و پردازنده مرکزی هادی و مرکز ارتباطات آنهاست.

جدول پیکربندی
پیکربندی اصلی و استاندارد درگاه‌های موازی در رایانه‌های برپایه آی‌بی‌ام[5]
درگاهکام۱ (COM1)کام۲ (COM2)کام۳ (COM3)کام۴ (COM4)
آدرس بلوک3f8(h)2f8(h)3e8(h)2e8(h)
شمارهٔ آی‌آرکیو۴۳۴۳
پیکربندی فرعی [5]
درگاهآدرسشمارهٔ آی‌آرکیو
کام۱3F8h۴
کام۲2F8h۳
کام۳3E8h۵
کام۴2E8h۲
موارد استفاده شده در پیکربندی استاندارد آی‌آرکیو
آی‌آرکیو۰ساعت سیستم
آی‌آرکیو۱صفحه‌کلید
آی‌آرکیو۲کانال ورودی خروجی
آی‌آرکیو۳کام۲/کام۴
آی‌آرکیو۴کام۱/کام۳
آی‌آرکیو۵ال‌پی‌تی۲، کارت شبکه، کارت صدا
آی‌آرکیو۶بازرس دیسکت
آی‌آرکیو۷ال‌پی‌تی۱، کارت شبکه، کارت صدا
آی‌آرکیو۸زمان‌سنج بلادرنگ
آی‌آرکیو۹نرم‌افزارهای تغییرمسیر داده شده به آی‌آرکیو۲
آی‌آرکیو۱۰ذخیره
آی‌آرکیو۱۱ذخیره
آی‌آرکیو۱۲ذخیره
آی‌آرکیو۱۳کمک پردازنده در اعمال ریاضی و حسابگری
آی‌آرکیو۱۴درگاه دیسک سخت اصلی
آی‌آرکیو۱۵درگاه دیسک سخت فرعی

جستارهای وابسته
  • کنترل‌کننده قابل برنامه‌ریزی وقفه پیشرفته (به انگلیسی: Advanced Programmable Interrupt Controller) یا APIC
  • برنامه کنترل وقفه
  • آدرس پایگاه ورودی/خروجی
  • اتصال و اجرا (Plug and play)
  • سرشماری در علوم رایانه‌ای
  • تعارض تعلیقی (IRQ conflict)

پانویس
  1. میکروکنترلر
  2. «Interrupt Request». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۵ آوریل ۲۰۱۱.
  3. از عبارت انگلیسیProgrammable Interrupt Controller
  4. Interrupt request Level
  5. وبگاه اینتل، Detect and Correct I/O Address and IRQ Conflicts

منابع
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Interrupt request»، ویکی‌پدیای انگلیسی.
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Interruption matérielle»، ویکی‌پدیای فرانسوی.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.