خوداکسایش

خوداکسایش یا اتواکسیداسیون[1] (به انگلیسی: Autoxidation) گونه‌ای از سوختن بدون شعله مواد و ترکیب شدن آن‌ها با اکسیژن است که منجبر به تشکیل مشتقات اکسیژن دار از مواد شیمیایی مختلف می‌شود. سازوکاری این فرایند به صورت رادیکالی بوده و از سه مرحله تشکیل می‌شود:

آغاز زنجیره

${\displaystyle \mathrm {ROOH+RH\ {\xrightarrow {energy}}\ RO{\cdot }+{\cdot }OH+RH\ \longrightarrow {}\ RO{\cdot }+H_{2}O+R{\cdot }\quad } }$

${\displaystyle \mathrm {RO{\cdot }+RH\ {\xrightarrow {H-abstraction}}\ R{\cdot }+ROH\quad } }$

انتشار زنجیره[2]

${\displaystyle \mathrm {R{^{\cdot }}+O_{2}\ {\xrightarrow {fast}}\ ROO{^{\cdot }}} }$

${\displaystyle \mathrm {ROO{^{\cdot }}+RH\ {\xrightarrow {H-abstraction}}\ ROOH+{^{\cdot }}R} }$

پایان زنجیره

${\displaystyle \mathrm {2ROO{^{\cdot }}\ {\xrightarrow {}}\ 2RO{^{\cdot }}+O_{2}\ \longrightarrow {}\ ROH+QO+O_{2}} }$