انجمن عیسی

ایگناتیوس لویولا سرباز اسپانیایی بود که در سده ۱۶ میلادی می‌زیست. وی پس از ورود به کلیسا و قرائت انجیل، ادعا کرد دچار یک انقلاب روحی گردیده و دریچه‌ای از عالم معنی به رویش بازگردیده‌است. وی شدیداً تحت تأثیر پاپ و کلیسا قرار گرفته بود. به‌طوری‌که تصمیم گرفت سربازی در سپاه دیانت شود و برای پاپ و قطب روحانی شمشیر زند. قبل از اینکه هنوز دنیای کاتولیک دچار شکاف شود و نهضت پروتستان بوقوع پیوسته باشد، حتی قبل از آنکه لویولا نام مارتین لوتر را شنیده باشد تصمیم به این کار گرفت. بر این اصل و اساس در حدود سال ۱۵۲۱ وی تصمیم به تشکیل «جمعیت عیسیٰ‌خواهان» یا انجمن عیسیٰ، یا یسوعی‌ها را گرفت. اما هنوز پاپ با این تصمیم موافقت نکرده بود.

با گسترش نهضت پروتستان و اوج‌گیری اعتراضات نسبت به پاپ و کلیسا در اروپا و با توجه به اینکه کلیسا در شرایط وخیم سیاسی و مذهبی به سر می‌برد و برای جلوگیری از قدرت گرفتن نهضت پروتستان در اروپا باید اقدامی می‌کرد، سر انجام پاپ پل سوم رهبر کاتولیک‌های اروپا در سال ۱۵۴۱ موافقت خود را با تأسیس فرقه یسوعی‌ها اعلام نمود. لویولا نیز جوانان و سربازان وفادار به پاپ و کلیسا را جمع‌آوری نمود تا آن‌ها را برای فداکاری و خدمت بی چون و چرا در راه اهداف کلیسا تربیت نماید. یسوعیان سه اصل فقر، تقوا و اطاعت از پاپ، به عنوان نمایندهٔ خدا را بر خود واجب می‌دانستند.

دویست سال تمام یسوعی‌ها مربیان عمدهٔ فرهنگ اروپای کاتولیک‌مذهب به‌شمار می‌آمدند. کار به جایی رسید که در حدود پانصد مدرسه برای کودکان طبقات بالا و متوسط اداره می‌کردند. که در این مدارس علاوه بر دیانت، اصول اخلاقی، طرز رفتار و آداب معاشرت را که خاص یک نفر آدم شریف به کودکان می‌آموختند. از مهم‌ترین اقدام یسوعی‌ها این بود که از همه سرزمین‌هایی که در آنجا حکومت‌ها به مذهب پروتستان گرویده بودند، عضو انتخاب کنند مثلاً کاتولیک‌های انگلیس که در اروپا تربیت یسوعی یافته بودند به انگلستان برگشتند تا اساس سلطنت الیزابت اول را که خود را پروتستان معرفی کرده بود و کلیسا او را ملحد می‌شمرد واژگون سازند. هم چنین یسوعی‌ها برای پاسداری از مقام پاپ، در برابر تمام اسقفان کشورهای گوناگون سرسختانه مقاومت می‌کردند.

گرچه به نظر می‌رسد که رسماً انجمن عیسی توسط پاپ کلمنت چهاردهم در سال ۱۷۷۳ منحل شد، اما عوامل سیاسی بسیاری در انحلال این فرقه مؤثر بود. در واقع بعضی از پادشاهی‌های اروپا که از گسترش بین‌المللی این گروه و افزایش قدرت آن‌ها که وابسته به پاپ و فارغ از دودمان از سلطنتی بود واهمه داشتند، سعی در مرکزی‌سازی و سکولار کردن سرزمین‌های خود کردند.[1] برخی کشورها مانند آمریکا از انحلال جلوگیری کردند، اما واقعیت آن است که قدرت مرکزی و سلطه آن‌ها به همان قرن هجدهم منحصر شد و نتوانستند پس از آن قدرت قبلی خود را به دست بیاورند.

یسوعی‌ها در دربار اکبر در هند

فرقه یسوعی بیشترین تعداد اعضا را به عنوان شاخه‌ای مخصوص مردان از کلیسای کاتولیک در جهان داراست. در ژانویه ۲۰۰۷ تعداد اعضای این فرقه ۱۹٬۲۱۶ نفر شامل ۱۳٬۴۹۱ نفر کشیش، ۳٬۰۴۹ نفر دانشجوی دینی، ۱٬۸۱۰ نفر راهب و ۸۶۶ نفر نوآموز است.[2] همچنین در همان تاریخ متوسط سن اعضای این فرقه ۵۷٫۳ سال برآورد شده‌است.[3]

• تاریخ ایران و جهان (۲)، رشتهٔ ادبیات و علوم انسانی.