ال‌ان‌بی

اِل‌اِن‌بی (LNB, Low noise block : بخش کم‌نویز)، وسیله‌ای است که امواج ماهواره‌ای هم‌گراشده از سوی دیش ماهواره را به سیگنال الکتریکی تبدیل کرده و پس از تقویت دامنه و تبدیل فرکانس رادیویی (RF) به فرکانس میانی (IF)، آن را به رِسیور (گیرنده) می‌دهد.[1]

برای رسیدن به بهترین حالت دریافت سیگنال، ال‌ان‌بی می‌بایست در کانون دیش قرار گیرد.

اجزای ال‌ان‌بی

ال‌ان‌بی چهار بخش اصلی دارد؛

  • موج‌بَر شیپوری (Horn waveguide) که امواج کانونی‌شده را از دیش تحویل می‌گیرد.
  • دو آنتن کوچک سوزنی‌شکل عمودبرهم در انتهای موج‌بر که امواج را از موج‌بر گرفته و به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کنند. یکی از آنتن‌ها برای امواج با پلاریزاسیون عمودی، و دیگری برای پلاریزاسیون افقی است.
  • تقویت‌کنندۀ کم‌نویز سیگنال (LNA, Low noise amplifier).
  • تبدیل‌کنندۀ کم‌نویز فرکانس رادیویی (RF) به فرکانس میانی (IF).
برش مقطعی یک ال‌ان‌بی با قابلیت دریافت تنها یک پلاریزاسیون و در دو باند فرکانسی.


عملکرد ال‌ان‌بی

امواج ماهواره‌ای از نوع تلویزیونی در دو باند C و Ku پخش می‌شوند:

  • باند C به امواج با فرکانس حامل (کاریِر) ۲ الی ۶ گیگاهرتز گفته می‌شود.
  • باند Ku امواج با فرکانس حامل ۸ الی ۱۴ گیگاهرتز را شامل می‌شود.

در انتهای قسمت شیپوری ال‌ان‌بی، دو آنتن کوچک میله‌ای به‌صورت عمود بر هم قرارگرفته‌اند که یکی برای دریافت امواج با پلاریزاسیون عمودی (وِرتیکال)، و دیگری برای دریافت امواج با پلاریزاسیون افقی (هُوریزُونتال) است.

انتهای هر آنتن به یک تقویت‌کنندۀ ترانزیستوری (معمولاً ماس‌فت) وصل می‌شود که سیگنال دریافت‌شده را تقویت کرده و به میکسر می‌دهد. یک نوسان‌ساز محلی (LO) نیز فرکانسی حدود ۱۰ گیگاهرتز را تولید کرده و به میکسر می‌دهد. در میکسر، این دو سیگنال (دریافت‌شده از آنتن و نوسان‌ساز محلی) باهم مخلوط شده و پس از فیلترشدن، سیگنالِ فرکانس میانی (IF) را می‌سازند (۹۵۰-۲۰۰۰ مگاهرتز). این سیگنال هم تقویت شده و با کابل کواکسیال ۷۵ اهمی به رسیور فرستاده می‌شود.

انتخاب آنتن پلاریزاسیون عمودی و افقی با تغییر ولتاژ ورودی به ال‌ان‌بی (۱۳ و ۱۸ولت) صورت می‌گیرد.

انواع ال‌ان‌بی از نظر فرکانس اسیلاتور (LO)

ال‌ان‌بی‌ها با توجه به قابلیت دریافت فرکانس‌های مختلف به چند نوع تقسیم می‌شوند؛

  • Standard LNB 10.0 GHz LO: این نوع اغلب ال‌ان‌بی سوئیچینگ مارکونی نامیده می‌شود و در یک باند فرکانسی کار می‌کند. «عدد نویز» (Noise figure) آن ۱ دسی‌بل یا کمتر است و انتخاب پلاریزاسیون‌ها توسط ولتاژ ۱۴ و ۱۸ ولت از رسیور تغذیه می‌شود. عدد نویز، عبارت است از تفاوت (بر حسب دسی‌بل) مقدار سیگنال-به-نویز ورودی و خروجی ال‌ان‌بی.
  • Enhanced LNB 9.75 GHz LO: در فرکانس ۱۰۷۰۰ تا ۱۱۷۰۰ مگاهرتزی کار می‌کند و عدد نویز آن، ۱ دسی‌بل یا کمتر است.
  • Universal LNB 9.75 and 10.60 GHz LO: در دو باند ۱۰۷۰۰ -۱۱۸۰۰ و ۱۱۶۰۰ -۱۲۷۰۰ مگاهرتزی کار می‌کند. این ال‌ان‌بی احتیاج به یک سیگنال با فرکانس ۲۲ کیلوهرتز با دامنه پیک تو پیک ۵/۰ ولت برای انتخاب اسیلاتور محلی ۱۰۶۰۰ مگاهرتز خود دارد (باند بالا) در غیر این صورت، از اسیلاتور ۹۷۵۰ مگاهرتز خود استفاده خواهد کرد. این نوع ال‌ان‌بی در حال حاضر در ماهواره‌های خانگی دیجیتال و آنالوگ استفاده می‌شود.
  • Twin output LNB: در حال حاضر به شکل‌های Enhanced و Standard وجود دارند. دو خروجی ال‌ان‌بی برای تغذیه‌کردن دو رسیور استفاده می‌شوند. پلاریزاسیون هر خروجی می‌تواند به‌وسیله ولتاژهای ۱۴و ۱۸ ولت توسط رسیور تغییر کند. در حال حاضر، ال‌ان‌بی‌هایی با ۴ و ۸ و حتی ۱۶ خروجی نیز هستند و در آنتن‌های مرکزی کاربرد دارند.

انواع ال‌ان‌بی از نظر باند فرکانسی

تقسیم‌بندی ال‌ان‌بی‌ها بر اساس باند فرکانسی چنین است

  • ۸۰۰ مگاهرتز تا ۲ گیگاهرتز (باند L)
  • ۲ تا ۳ گیگاهرتز (باند S)
  • ۳ تا ۶ گیگاهرتز (باند C)
  • ۷ تا ۹ گیگاهرتز (باند X)
  • ۱۰ تا ۱۷ گیگاهرتز (باند KU)
  • ۱۸ تا ۲۲ گیگاهرتز (باند Ka)

تنظیم جهت ال‌ان‌بی برای ماهوارۀ هات‌بِرد

از چالش‌های تنظیم‌کردن دیش، تنظیم جهت (زاویه) ال‌ان‌بی نسبت به سطح افق است. برای دریافت فرکانس‌های عمودی و افقی ماهوارۀ هات‌بِرد با کیفیت مناسب، زاویه ال‌ان‌بی حول محور دیش می‌بایست به درستی تنظیم شود. به این منظور، راستای محل اتصال کابل به ال‌ان‌بی باید حدوداً در موقعیت عقربه‌ کوچک ساعت در ساعت چهار و نیم قرار گیرد.

منابع
  1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Low-noise block converter». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۷ دسامبر.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.