اسباب مملک
اسباب مملک به اسبابی می‌گویند برای شخص ایجاد مالکیت می‌کند.
قانون مدنی
مطابق ماده ۱۴۰ قانون مدنی، تملک به وسیله یک مورد از چهار مورد زیر پدید می‌آید:
- به احیاء اراضی موات و حیازت اشیاء مباحه.
- به وسیله عقود و تعهدات.
- به وسیله اخذ به شفعه.
- به ارث.[1]
ماهیت‌ها
احیاء اراضی موات
در این نوع سبب ملکیت، شخص با احیاء و آباد کردن اراضی موات و مباحه (یعنی زمین‌هایی که مالک ندارد و از آن‌ها انتفاع برده نمی‌شود)
حیازت اشیاء مباحه
در این نوع سبب ملکیت، شخص مقدمات احیاء اشیاء مباحه را فراهم می‌کند. مثلاً شخص برای حیازت ماهی که در رودخانه است و جزو اشیای مباحه محسوب می‌شود، آن را صید می‌کند و مالک آن می‌شود.
عفود و تعهدات
در این نوع سبب ملکیت که شایع‌ترین روش در بین مردم هست، شخص با انعقاد قرارداد مثل عقد بیع مالک کالایی می‌شود.
حق شفعه
این نوع سبب ملکیت به این معناست که یکی از دو شریک سهم خود را به ثالثی بفروشد. سپس شریک دیگر به حقش رجوع کند و عقد را فسخ و خودش مبیع را از فروشنده بخرد.
ارث
در این نوع سبب ملکیت، شخص به واسطه مرگ شخص دیگری (در صورتی که از او ارث ببرد و برایش سهام وجود داشته باشد) مالک چیزی می‌شود.[2]
منابع
- «مرکز پژوهشها - قانون مدنی». rc.majlis.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۶.
- «راه‌های انتقال مالکیت در قانون مدنی/ اسباب تملک چیست؟». www.yjc.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۶.