ابوعبدالله محمد بن احمد جیهانی

در زمانی که امیر نصر بن احمد سامانی به حد بلوغ نرسیده بود، مسئول تعلیم و تربیت وی و همچنین متفکل وزارت بود. به محض آنکه وی به وزارت رسید به تمام کشورها نامه نوشت و از آنان درخواست کرد تا روشهای خود در اداره کشورشان را برایش بنویسند تا وی بهترین روش را برای اداره کشورش انتخاب کند. او در دوران وزارت خود و به کمک «حمویه بن علی» دستگاه سامانی را منظم کرد. او کسی است که باعث مسافرت ابودلف به هند شد.[1]

وی مؤلف چندین کتاب بوده است. مهمترین کتاب وی المسالک و الممالک نام دارد که دربارهٔ جغرافیای سرزمین‌های اسلامی می‌باشد. برخی این کتاب را با اشکال‌العالم ابوالقاسم جیهانی اشتباه گرفته‌اند.

• نیک بین، نصرالله (۱۳۷۵) «فرهنگ مکتشفین و جغرافی نویسان جهان»، تهران: انتشارات نبوی.
• ابوالقاسم بن احمد جیهانی (۱۳۶۸) «اشکال العالم»، ترجمه علی بن عبدالسلام کاتب، با مقدمه و تعلیقات فیروز منصوری، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
• سارتن، جورج (۱۳۸۳) «مقدمه بر تاریخ علم»، ترجمه غلامحسین صدری افشار، تهران: علمی و فرهنگی.

• شایق، هاشم، اشکال العالم یا مسالک ممالک، ماهنامه آریانا، کابل، حوت ۱۳۲۱، شماره ۲، صفحه ۲۷ تا ۳۲.