ابوبکر بغدادی

ابوبکر بغدادی با نام اصلیِ ابراهیم عواد ابراهیم البدری القریشی[4][5][6] یا ابراهیم عواد ابراهیم علی محمد البدری السامرائی[6][7] (زادهٔ ۲۸ ژوئن ۱۹۷۱ – درگذشتهٔ ۲۶ اکتبر ۲۰۱۹)[8] رهبر[9][10][11] گروه شبه نظامیِ جهادگرای سلفی با نام دولت اسلامی عراق و شام (داعش)[12] طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ بود. بغدادی با رهبری گروه داعش و اعلام خلافتی خودخوانده، مناطقی را در عراق، سوریه، لیبی و افغانستان تصرف کرد.[13] او که به دلیل قتل‌های وحشیانه توسط پیروانش به شهرت رسید، مسئول ده‌ها حمله تروریستی و کشتار دسته‌جمعی انجام شده در مناطق مختلف جهان به شمار می‌رفت.[14]

ابوبکر البغدادی
تصویر منتسب به ابوبکر بغدادی در سال ۲۰۰۴
خلیفه دولت اسلامی عراق
مشغول به کار
۱۶ مه ۲۰۱۰  ۲۷ اکتبر ۲۰۱۹
پیش ازابو ابراهیم الهاشمی القریشی[1]
دومین امیر دولت اسلامی عراق
مشغول به کار
۱۸ آوریل ۲۰۱۰  ۷ آوریل ۲۰۱۳
پیش ازابوعمر بغدادی
اطلاعات شخصی
زاده۲۸ ژوئن ۱۹۷۱[2]
سامرا، عراق[2]
درگذشته۲۷ اکتبر ۲۰۱۹ (۴۸ سال)
باریشا، سوریه
دینمسلمان سنی
خدمات نظامی
وفاداریالقاعده (پیشین)
طالبان (پیشین)
فرماندهامیر القاعده در عراق (۲۰۰۶–۲۰۰۳)[3]
رهبر داعش (۲۰۱۹–۲۰۰۶)
جنگ‌ها/عملیات‌هاجنگ عراق
جنگ داخلی سوریه
حمله به شمال عراق (۲۰۱۴)
نبرد سنجار (۲۰۱۴)
شورش در صحرای سینا
حملات نوامبر ۲۰۱۵ پاریس
نبرد موصل
نبرد رقه (۲۰۱۶)

او پیش‌تر با نام‌های ابراهیم و ابودعاء شناخته می‌شد و بعداً با نام ابوبکر بغدادی و عنوان امیرالمؤمنین الخلیفه ابراهیم[6][7] شهرت یافت. وزارت امور خارجه آمریکا در ازای جاسوسی یا اطلاعاتی که منجر به دستگیری یا مرگ او شود، «۲۵ میلیون دلار» جایزه تعیین کرده بود.[15]

بغدادی در ابتدا از اعضای القاعدهٔ عراق بود سپس از آن گروه جدا شد و داعش را بنا نهاد. داعش اقدامات مسلحانه گسترده‌ای در عراق و سوریه انجام داد که حمله به شهر سامرا جهت تصرف این شهر و همین‌طور حمله به شهر موصل در خرداد ۱۳۹۳ از آن جمله‌اند.[16] رهبر گروه داعش هنگام خطاب قرار دادن فرماندهانش نقاب می‌زد که باعث شده بود به او لقب «شیخ نامرئی» بدهند.[17] نام او در لیست ده رهبر خطرناک‌ترین گروه‌های تروریستی قرار داشت.[18] بغدادی در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۹ طی عملیات نیروهای ویژهٔ آمریکایی در استان ادلب سوریه، پس از محاصره شدن خود را منفجر کرد و کشته شد.

پیش‌زمینه

بغدادی در سال ۱۹۷۱ در سامرا به دنیا آمد و در خانواده‌ای متدین و متوسط رو به پایین رشد کرد که مدعی بود نسب‌شان به پیامبر مسلمانان می‌رسد.[19] نام اصلی او ابراهیم عواد ابراهیم علی بدری سامرایی ذکر شده‌است. پدرش شخصی پرهیزکار از خاندان آل سامرا بود و مادرش آلیا حسین علی نام داشت.[20] در جوانی به عنوان شخصی معتقد شناخته می‌شد که بیشتر وقتش را در مسجد محل می‌گذراند.[21] به گفتهٔ واشینگتن پست، بغدادی فارغ‌التحصیل دوره دکترای علوم اسلامی دانشگاه اسلامی بغداد بوده‌است.[22] ضعف بینایی او باعث شد از حضور در ارتش عراق باز بماند.[23] گفته می‌شود که بغدادی تا سال ۲۰۰۳ و پیش از حمله آمریکا به عراق، به کار «وعظ و موعظه» مشغول بوده‌است.[5][24]

حضور در طالبان

در دههٔ ۹۰ میلادی، بغدادی چند سال در افغانستان حضور داشت و در آنجا با گروه‌های افراط‌گرا و طالبان همکاری کرد. آن گونه که از شواهد برمی‌آید، بغدادی در اوایل دههٔ ۱۹۹۰ به همراه ابومصعب الزرقاوی (بنیان‌گذارالقاعدهعراق درسال۲۰۰۳)، به افغانستان رفته بود. هستهٔ اصلی گروهی که بعداً با نام داعش و بعدتر با نام «دولت اسلامی» شناخته شد، همان گروهی بود که آن روزها در اطراف زرقاوی بودند.

زرقاوی فردی مجرم بود که به خشونت و بی‌رحمی شهره بود. او در سال ۱۹۶۶ در اردن متولد شد و سال‌های فراوانی را در زادگاهش در زندان گذراند. در دههٔ ۱۹۸۰ و در همان سال‌های زندان بود که به ایده‌های افراط‌گرایانه گرایش پیدا کرد. زرقاوی پس از آزادی، در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲ به همراه مجاهدین افغان علیه دولت کمونیست افغانستان که مورد حمایت شوروی بود، به مبارزه پرداخت. گفته‌شده اردنی‌ها بار دیگر در سال ۱۹۹۴ به اتهام توطئه‌چینی علیه معاهدهٔ صلح ملک حسین، زرقاوی را دستگیر کردند. دادگاهی کردن زرقاوی به اتهام فعالیت‌های ضد رژیم و خرابکارانه، سبب شهرت او شد. در فوریه ۱۹۹۹ زرقاوی با فرمان عفو عمومی ملک عبدالله از زندان آزاد شد، به افغانستان بازگشت و همکاری با بغدادی را آغاز کرد.

به گفتهٔ منابع سازمان اطلاعات و امنیت افغانستان آن دو، شرکایی نزدیک به‌شمار می‌رفتند و در سایهٔ همکاری آن‌ها گروهی به نام «جند الشام» تأسیس شد و توانست حمایت قابل توجهی را از اسامه بن لادن، رهبر وقت القاعده به دست آورد. محل فعالیت‌های این گروه شهرهای کابل و هرات بود. افراد این گروه‌ها در قالب نیروهای ویژه در خطوط نبرد پنجشیر، سمنگان و تخار ضد جبهه متحد دولت اسلامی افغانستان تحت فرماندهی احمد شاه مسعود می‌جنگیدند. بغدادی و زرقاوی در سال‌های حضور خود در افغانستان، ارتباط نزدیکی با طالبان داشتند. بغدادی به ویژه توانسته بود با وزیر آموزش دولت طالبان، ارتباط نزدیکی برقرار کند. به گفتهٔ این منابع، افراد گروه زرقاوی و ابوبکر بغدادی تنها دو روز پیش از ترور احمد شاه مسعود و حوادث یازده سپتامبر در شمال افغانستان توسط سربازان جبهه متحد دستگیر شدند اما زرقاوی و بغدادی توانستند از حلقهٔ محاصرهٔ نیروهای دولت اسلامی افغانستان فرار کنند.

احتمالاً پس از جنگ افغانستان، بغدادی از افغانستان به خارج گریخت و زرقاوی هم در همان زمان به عراق رفت و شروع به ایجاد زیرساخت‌هایی کرد که قرار بود به القاعده عراق و سپس (پس از مرگ وی در سال ۲۰۰۶) به داعش تبدیل شود.

تشکیل دولت اسلامی

در سال ۲۰۰۳ پس از اشغال عراق توسط آمریکا، بغدادی رهبری چند گروهک نظامی را بر عهده داشت. پس از آن، منصبی را در مجلس شورای مجاهدین عراق و انجمن قضایی دولت اسلامی عراق کسب کرد.[25] دِرک هاروی مشاور اطلاعاتی ویژهٔ ژنرال پترائوس فرماندهٔ سابق نیروهای مرکزی آمریکا، بغدادی را از ابومصعب الزرقاوی سازندهٔ سازمان القاعده در عراق برتر می‌داند و در برخی زمینه‌ها او را از اسامه بن لادن هم برتر می‌شمارد. به گفتهٔ هاروی نیروهای آمریکایی اولین بار در فوریهٔ ۲۰۰۴، بغدادی را بازداشت کرده بودند اما در دسامبر همان سال به اشتباه او را آزاد کردند. پس از چند ماه و با پیشرفت روند عملیات اطلاعاتی در عراق آمریکایی‌ها متوجه شده بودند که بغدادی یکی از بانفوذترین عناصر گروه الزرقاوی است.[26] در سال ۲۰۰۵، نیروهای آمریکایی یک منزل را در شمال عراق با موشک هدف قرار دادند و در بیانیه‌ای اعلام کردند که به نظر می‌رسد در این حمله، بغدادی کشته شده‌است، اما یک هفته بعد، متوجه شدند که او همچنان زنده است. این مسئله، دو بار تکرار شد و منازلی که به‌طور قطع گمان می‌کردند مخفیگاه بغدادی‌ست را مورد حمله قرار می‌دادند اما او در آن خانه‌ها نبود.[26] در سال ۲۰۰۵ بغدادی برای بار دوم توسط نیروهای آمریکایی دستگیر شد و در اردوگاه بوکا که تحت کنترل نظامیان آمریکایی بود زندانی شد. در سال ۲۰۰۹ این اردوگاه تحت فرمان عراقی‌ها درآمد و او آزاد شد.[27][28] در ۱۶ مه ۲۰۱۰ و پس از کشته شدن ابوعمر بغدادی در یک شبیخون، بغدادی خود را رهبر دولت اسلامی عراق (ISI) خواند.[29] بین ماه‌های مارس تا آوریل ۲۰۱۱، دولت اسلامی ادعای ۲۳ حمله به جنوب عراق را کرد که همگی آن‌ها تحت فرمان بغدادی انجام شده بودند.[30] پس از کشته شدن اسامه بن لادن در ۲ می ۲۰۱۱، بغدادی بیانیه‌ای منتشر کرد و با ستایش بن لادن، تهدید کرد که مرگ او را تلافی می‌کند.[30] در ۵ می ۲۰۱۱، او مسئولیت حمله‌ای به حله را که به مرگ ۲۴ پلیس و زخمی شدن ۷۲ نفر انجامید بر عهده گرفت.[30] در ۱۵ اوت ۲۰۱۱، موجی از حملات انتحاری ISI در موصل شروع شد که باعث کشته شدن ۷۰ نفر شد.[30] کمی بعد، ISI در وب‌گاهش، اطلاع داد که به خون‌خواهی مرگ بن لادن، ۱۰۰ حملهٔ دیگر را در عراق انجام خواهد داد.[30] ISI در نهایت نام خود را به دولت اسلامی عراق و شام (ISIS یا ISIL) تغییر داد. بغدادی مسئول تمامی فعالیت‌های دولت اسلامی (داعش سابق) در عراق مانند حمله به مسجد ام‌القری در ۲۸ اوت ۲۰۱۱ در بغداد است که باعث شد خالد الفهداوی (نمایندهٔ معروف سنی) کشته شود.[30]

در ۲ دسامبر ۲۰۱۲، مقامات عراقی گفتند که پس از یک مأموریت دوماهه، بغدادی را در شهر بغداد دستگیر کرده‌اند. آن‌ها ادعا کردند که فهرستی از اسامی و محل اقامت دیگر اعضای القاعده هم به دست آورده‌اند.[31][32]این ادعا از سوی دولت اسلامی رد شد[33] و در ۷ دسامبر ۲۰۱۲ وزیر کشور عراق گفت که شخص دستگیرشده بغدادی نبوده، بلکه فرماندهٔ جوخه‌ای بوده که مسئولیت ناحیه‌ای از گوشه و کناره‌های شمالی بغداد تا التاجی را بر عهده داشته‌است.[34]

طی پیشروی‌های گروه در سوریه در ۸ آوریل ۲۰۱۳، او هم‌چنان رهبر گروه بود.[35]

اختلاف با القاعده

ایمن الظواهری، جانشین بن لادن در القاعده، اوایل سال ۲۰۱۴ میلادی، بغدادی را بر سر آنچه یک ماجرای جنگ قدرت گفته‌شده از القاعده اخراج کرد، بغدادی خود را خلیفه خواند و داعیه حکومت بر همه مسلمانان را مطرح کرد، این در حالی بود که ملا عمر رهبر طالبان افغانستان نیز به نوبه خود، ادعای خلافت بر مسلمانان را داشت. این ادعای ملا عمر به دههٔ ۱۹۹۰ بازمی‌گشت و در آن زمان، بن لادن در این زمینه از وی حمایت کرده‌بود. تصمیم بغدادی برای خلیفه خواندن خود، به معنای به چالش کشیدن مستقیمِ ملاعمر رهبر طالبان افغانستان، بود.[36]

در آوریل ۲۰۱۳ که شکل‌گیری داعش اعلام شد، بغدادی گفت که فرقهٔ جهادگرای جبهه النصره، ضمیمهٔ دولت اسلامی عراق در سوریه شده و با داعش ادغام شده‌است.[35][37] ابومحمد الجولانی (رهبر جبههٔ النصره) این ادغام را تکذیب کرد و خود را وفادار به ایمن الظواهری، رهبر القاعده اعلام کرد که گفته‌بود داعش می‌بایست برانداخته شود و البغدادی می‌بایست فعالیت‌های گروهش را به مرزهای عراق محدود کند.[38] با این وجود، بغدادی حکم الظواهری را مردود شمرد و کنترل حدود ۸۰ درصد از مبارزان خارجی جبههٔ النصره را به دست گرفت.[39] در ژانویهٔ ۲۰۱۴، داعش جبههٔ النصره را از شهر سوریه‌ای رقه بیرون راند و در همان ماه، در جنگی بین این دو در استان دیرالزور سوریه، صدها تن از آن‌ها کشته شدند و هزاران شهروند بی‌خانمان شدند.[40] در فوریهٔ ۲۰۱۴، القاعده هر گونه رابطه با داعش را انکار کرد.[41]

با تشدید اختلافات میان دو گروه، ایمن الظواهری، همزمان با سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر با حمله به بغدادی گفت: «ما او را فردی شایسته برای خلافت نمی‌دانیم. البغدادی با حمایت برخی افراد ناشناس و از طریق زور و انفجار خودروهای بمب‌گذاری شده به جای ترغیب مردم و دادن حق انتخاب به آن‌ها، خود را خلیفه معرفی می‌کند و اقدام به تشکیل چیزی کرده که آن را دولت اسلامی می‌داند. در حالی که غزه به وسیله بمب‌های اسراییلی به آتش کشیده می‌شود و می‌سوزد، ابوبکر البغدادی هیچ گونه حمایتی از مردم فلسطین (حتی به صورت لفظی) نکرده‌است، تمام هم و غم و فکر و ذکر او در این روزها این است که همه نسبت به او ابراز وفاداری کنند و او را خلیفه بخوانند، بدون اینکه نظر آن‌ها را جویا شود».[42]

اعلام خلافت

در ۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۴، در یک پیام صوتی ۱۹ دقیقه‌ای بغدادی برای اولین بار خود را «خلیفه» خواند و از مسلمانان جهان خواست تا به مناطق تسخیر شده توسط داعش مهاجرت کنند و در تشکیل یک «دولت اسلامی» او را یاری کنند. او در این پیام، صلح، آزادی، دموکراسی و سکولاریسم را شعارهای گمراه‌کنندهٔ بی‌دینان خواند و با اشاره به آنچه که بر مسلمانان مظلوم رفته‌است، گفت که «حتی اگر مدتی هم طول بکشد، ما انتقام خود را خواهیم گرفت». در ۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۴، بغدادی اعلام کرد که داعش در تلاش برای برقراری یک خلافت اسلامی در خاورمیانه و اروپا، تا رم پیشروی خواهد کرد و او هم شهر رم و هم اسپانیا را فتح خواهد کرد.[43]

در ۲۹ ژوئن، داعش بغدادی را به عنوان خلیفه معرفی کرد و هم‌زمان بیانیه‌ای به چند زبان از جمله عربی، انگلیسی، روسی، فرانسوی و آلمانی منتشر شد.[44]

اعلام خلافت توسط داعش و بغدادی، به شکل گسترده‌ای توسط دولت‌های کشورهای خاور میانه، دیگر گروه‌های جهادی[45] و الهی‌دانان سنی مذهب مورد انتقاد قرار گرفت. یوسف قرضاوی محقق قطری گفت که اعلام خلافت اسلامی از نظر شرع مردود است و پیامدهای خطرناکی برای سنی‌های عراق و شورشیان سوری دارد. او اضافه کرد که عنوان خلیفه تنها می‌تواند به کل امت مسلمان اطلاق شود، نه یک گروه منحصر به فرد.[46]

انتشار یک ویدئو از سخنرانی

در پنجم ژوئیهٔ ۲۰۱۴ ویدئویی از ابوبکر بغدادی منتشر شد که او را در حال سخنرانی در مسجد نور موصل برای عده‌ای نمازگزار نشان می‌داد.[47] او در این ویدئو، طی خطبه‌ای به مسلمانان حکم کرد که از وی اطاعت کنند و گفت: «من ولی امر شما هستم؛ هر چند بهترین شما نیستم اما اگر مرا برحق می‌دانید به من یاری دهید». او در بخش دیگری از این خطبه گفت: «اگر مرا برحق نمی‌دانید به راه حق برگردانید و تا زمانی که من تابع پروردگار هستم، از من پیروی کنید».

بغدادی در این ویدئو چهره‌ای متفاوت تر از ایمن الظواهری رهبر القاعده نشان می‌داد و یک ردا و دستار سیاه پوشیده و ریشی انبوه داشت. خبرگزاری رویترز با اشاره به ظاهر او نوشت که بغدادی احتمالاً با این چهره در صدد جلب جهادگران خارجی است که تعدادشان به هزاران نفر بالغ می‌شود. دیلی تلگراف هم در مقاله‌ای حضور بغدادی با ردا و عمامهٔ سیاه را تلاش او برای تأثیرگذاری بر مخاطبانش از طریق یادآوری خلفای قدیم بغداد دانست اما ساعت مچی رولکس یا اُمگای چند هزار دلاری او را در تضاد با این هدف ارزیابی کرد.[48]

دولت عراق این ویدئو را جعلی خواند و سعد معان، سخنگوی وزارت کشور عراق به خبرگزاری رویترز گفت: «ما فیلم را تحلیل کردیم و دریافتیم ساختگی است.» سعد معان توضیح بیشتری در اثبات جعلی بودن ویدئو نداد.[49]

آسیب‌دیدگی نخاعی

در اردیبهشت سال ۱۳۹۴ گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد بغدادی در جریان حملهٔ هوایی ۲۸ اسفند ۱۳۹۳ در غرب عراق به شدت زخمی و دچار آسیب دیدگی نخاعی شده‌است. در نتیجهٔ بمباران جنگنده‌های ائتلاف بین‌المللی علیه مواضع داعش در شهرستان البعاج در استان نینوای عراق و در ۱۲۸ کیلومتری غرب موصل، بغدادی از ناحیهٔ مهره‌های کمر به شدت مجروح، ناتوان و از هدایت عملیات روزانهٔ داعش عاجز شده بود. او در مخفیگاهش تحت درمان دو پزشک قرار داشت؛ یک زن رادیولوژیست از بیمارستان اصلی موصل و یک جراح مرد بغدادی. در آن زمان سه منبع نزدیک به داعش گفتند که زخمی شدن بغدادی می‌تواند به این معنا باشد که وی هرگز این گروه را مجدداً هدایت نخواهد کرد.[50][51][52]

در روز ۱۱ اکتبر ۲۰۱۵ نیز حمله جنگنده‌های عراقی به یک کاروان داعش و محل نشست سران این گروه در استان الانبار عراق، تعدادی کشته و زخمی برجا گذاشت که به گفته منابع، علاوه بر زخمی شدن ابوبکر بغدادی، تعدادی از سران این گروه از جمله ابوعمر شیشانی و الکربولی کشته شدند.[53]

جانشین

در سال ۲۰۱۵ پس از کشته شدن معاون البغدادی در جریان حملهٔ هوایی و پیرو نگرانی‌هایی که دربارهٔ سلامتی بغدادی وجود داشت، سرکردگان داعش نشستی فوری تشکیل دادند تا راه‌کاری برای حفظ این گروه و تعیین جانشین او اتخاذ کنند. در این نشست فردی به‌نام ابوعلاء العفری به‌عنوان جایگزین البغدادی تعیین شد.[50][51][52]دولت آمریکا برای کسی که اطلاعاتش منجر به دستگیری یا کشتن العفری شود، ۷ میلیون دلار پاداش تعیین کرد.[54] در نهایت پس از مرگ ابوبکر بغدادی در سال ۲۰۱۹، ابوابراهیم القرشی به عنوان رهبر جدید داعش معرفی‌شد.[55]

ادعای کشته‌شدن

وزارت دفاع روسیه در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۷ اعلام کرد در بمبارانی که در حومهٔ رقه انجام داده‌است، احتمالاً ابوبکر بغدادی کشته شده‌است. آن بیانیه افزوده بود: «در حملهٔ جنگنده‌های روسیه به یک گردهمایی رهبران داعش که روز ۲۸ مه در حومهٔ جنوبی رقه در سوریه تشکیل شده بود، ۳۰ تن از رهبران رده میانی داعش و ۳۰۰ تن از نفرات آن کشته شده‌اند.» وزارت دفاع روسیه گفته بود براساس اطلاعاتی که از مجاری مختلف بررسی شده، احتمالاً ابوبکر بغدادی در این گردهمایی حضور داشته و کشته شده‌است. افزون بر این رئیس کمیته دفاعی و امنیتی مجلس علیا روسیه روز جمعه ۲۳ ژوئن ۲۰۱۷ احتمال کشته شدن ابوبکر البغدادی را نزدیک به ۱۰۰ درصد دانسته بود.[56]

انتشار ویدئو در سال ۲۰۱۹

در سال ۲۰۱۹، پس از ۵ سال ویدئویی ۱۸ دقیقه‌ای از طریق کانال تلگرامی «الفرقان» از ارگان‌های خبری داعش منتشر شد که نشان می‌داد بغدادی در قید حیات است. ویدئوی قبلی در سال ۲۰۱۴ منتشر شده بود و بغدادی را در حال سخنرانی در مسجد نور موصل نشان می‌داد. در ویدئوی جدید که تاریخ دقیق ضبط آن مشخص نیست بغدادی گفت که داعش در ۸ هشت کشور مختلف ۹۲ عملیات انجام داده‌است و تأکید کرد که این گروه به انتقام خود ادامه می‌دهد و نبرد طولانی با غرب در راه است.[57] او حملات سریلانکا در روز عید پاک را انتقام شکست در باغوز عنوان کرد و ادعا کرد که نیروهای داعش مشغول جنگی فرسایشی هستند تا به این ترتیب انتقام همرزمان کشته یا زندانی شدهٔ خود را بگیرند. او از آن دسته از ستیزه‌جویان که در غرب آفریقا حضور دارند خواست که حملات خود را علیه «جنگ صلیبی فرانسه و متحدانش» چند برابر کنند.

در این ویدئو تعدادی از اعضای داعش که صورتشان مشخص نبود مخاطب بغدادی بودند و در دستانش دفترچه‌هایی داشت که نام برخی از کشورها از جمله سومالی و ترکیه روی آن‌ها دیده می‌شد. به نظر می‌رسد این دفترچه‌ها، گزارش‌هایی از حملات اعضای داعش در این کشورها باشند.

مرگ

دونالد ترامپ همراه با شخصیتهای نظامی در اتاق وضعیت کاخ سفید در حال تماشای عملیات باریشا (حمله به البغدادی)

بامداد ۵ آبان ۹۸ مصادف با ۲۷ اکتبر ۲۰۱۹، دونالد ترامپ در توئیتر خود نوشت: «هم‌اینک اتفاق مهمی رخ داد».[58] ساعتی بعد، یکی از مقامات نظامی آمریکا خبر داد با کمک سازمان سیا مکان اختفای ابوبکر بغدادی در ادلب سوریه را کشف کرده و نیروهای دلتای فرماندهی مشترک عملیات ویژه ایالات متحده آمریکا به آن محل حمله کرده‌اند. محل اختفای او در منطقه‌ای قرار داشت که در نفوذ نیروهای روسیه و ترکیه بود. این حمله با حضور ۸ بالگرد آمریکایی همراهی شده و در نهایت پس از محاصرهٔ البغدادی، او جلیقهٔ انتحاری خود را منفجر کرده و کشته شده‌است.[59][60][61]

عصر همان‌روز دونالد ترامپ در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید رسماً مرگ ابوبکر بغدادی را اعلام کرد. او در تشریح نحوهٔ مرگ بغدادی گفت با حملهٔ نیروهای آمریکایی به مخفیگاه بغدادی در باریشای سوریه، او همراه ۳ کودک به تونلی که زیر آن مخفیگاه قرار داشت گریخت و در انتهای آن تونل جلیقهٔ انفجاری خود را منفجر کرد.[62] او با اشاره به این‌که عملیات را به‌صورت مستقیم مشاهده می‌کرده گفت: «بغدادی در پایان یک تونل، در حال گریه و زاری، مثل یک سگ و یک بزدل مُرد».[63] به گفتهٔ ترامپ جنازهٔ بغدادی بر اثر انفجار کاملاً متلاشی شده اما آزمایش دی‌ان‌ای از بقایای جسد، هویت او را تأیید کرده‌است.[64] او تصریح کرد که هیچ نیروی آمریکایی در این عملیات کشته نشده[65] و فقط یکی از سگ‌های تربیت‌شدهٔ آمریکایی که در عملیات شرکت داشته زخمی شده‌است.[66] طی عملیات شماری از همراهان بغدادی کشته شدند و تعدادی از جمله ۱۱ کودک، خود را تسلیم نیروهای آمریکایی کردند.[67] این عملیات مدتی قبل شروع شده بود اما به دلیل تغییر محل اختفای بغدادی دو هفته به طول انجامید.[68] در این عملیات نیروهای آمریکایی از حریم هوایی ترکیه استفاده کردند و از کمک اطلاعاتی کردهای سوریه بهره گرفتند.[62] رهبران ارتش دموکراتیک سوریه در یک نشست خبری گفتند که محل اختفای بغدادی را اعضای این گروه شناسایی کرده بودند.[68] آن‌ها حملهٔ نظامی ترکیه به مناطق کردنشین را عامل تأخیر یک‌ماههٔ عملیات عنوان کردند که مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا این ادعا را رد کرد.[68] مصطفی بالی، سخنگوی اس‌دی‌اف گفت که مدتی قبل یکی از نیروهای آن‌ها در حلقهٔ اطرافیان بغدادی نفوذ کرده و موفق شده نمونهٔ خون و شورت او را به‌دست بیاورد که از آن‌ها برای آزمایش دی‌ان‌ای و تشخیص هویت استفاده شده‌است.[69] به گفتهٔ یک مقام کرد، جاسوس آن‌ها حدود ۳ ماه پیش لباس زیر را دزدیده و نمونهٔ خون هم حدود ۱ ماه قبل گرفته شده‌است.[70] روزنامه واشینگتن پست هم از وجود خبرچینی خبر داده که جزو محفل داخلی سران داعش بوده و حتی موقعیت اتاق‌های ساختمان محل اختفای بغدادی را در اختیار آمریکایی‌ها گذاشته بود.[71] این فرد در جریان عملیات باریشا در محل حضور داشت و دو روز بعد به همراه خانواده‌اش از منطقه خارج شده‌است.[71]

یک روز پس از کشته‌شدن بغدادی یکی از مقامات پنتاگون به خبرگزاری فرانسه گفت که بقایای جسد او به دریا انداخته شده‌است.[72] به گفتهٔ این شخص، بقایای جسد، مطابق با آداب و رسوم مسلمان در دریا دفن شده‌است.[73]

در ۹ آبان ۱۳۹۸ کانال رسمی تلگرام گروه حکومت اسلامی، مرگ بغدادی را تأیید کرد.[74] داعش در یک بیانیهٔ صوتی ۷ دقیقه‌ای ابو ابراهیم الهاشمی القریشی را به‌عنوان خلیفهٔ جدیدشان معرفی کردند.[75] آن‌ها همچنین مرگ ابو حسن مهاجر به‌همراه بغدادی را تأیید کردند و ابو حمزه القریشی را به عنوان سخنگوی جدید گروه معرفی کردند.[76] در این بیانیه از مسلمانان خواسته شده با خلیفهٔ جدید بیعت کنند.[77]

واکنش‌ها

مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری ایالات متحده، در یک مصاحبه تلویزیونی گفت، ترامپ دستور خروج نظامیان آمریکایی از سوریه را داد، اما شب گذشته به دنیا ثابت کرد که در جنگ ما علیه داعش نرمش و رحم معنا ندارد.

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در بیانیه‌ای گفت، ترامپ و ایالات متحده از تعقیب شیطان و بردن آن به پیشگاه عدالت و عمل به وعده‌مان که هر آنچه در توان داریم را انجام می‌دهیم تا آمریکا امن باقی بماند، دست برنخواهند داشت. ابوبکر البغدادی با سرنوشتی که از مدت‌ها پیش لیاقت آن را داشت روبرو و توسط نیروهای ویژه آمریکایی کشته شد. این برای ایالات متحده، ائتلاف ضد داعش، و همه آنهایی که از قساوت تروریسم رنج دیده‌اند، روز بزرگی است.

مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا، نیز گفت، البغدادی علاوه بر این که یک قاتل و یک اوباش بود، یک رهبر تأثیرگذار برای حامیانش بود، و از این رو مرگ او تأثیر عمده‌ای بر داعش خواهد گذاشت.

میراث

دولت اسلامی یا خلافتی که بغدادی در ژوئیهٔ ۲۰۱۴ بر پا کرد در دوران اوجش بیش از یک چهارم عراق و سوریه را تحت تسلط خود داشت.[78] آن‌ها احکام اسلام را با قرائت خشن خودشان، در سرزمین‌های تحت تصرف‌شان اجرا می‌کردند.[79] قطع دست سارقین، سنگسار افراد متهم به زنا، پرتاب از بلندی لواطکاران و سر بریدن اسیرها، جاسوس‌ها یا افرادی که از دستورها سرپیچی می‌کردند از جملهٔ این حکم‌ها بودند.[79][80] دسته‌ای دیگر از مجازات‌ها ابداع خود داعشی‌ها بود و در احکام دینی وجود نداشت.[79] در ژانویهٔ ۲۰۱۵ معاذ الکساسبه، خلبان اردنی در یک قفس انداخته شد و زنده در آتش سوزانده شد.[81] در اکتبر ۲۰۱۵ یک جوان ۱۹ سالهٔ سوری به شیوهٔ له کردن زیر چرخ‌های یک تانک تی-۵۵ اعدام شد.[82] در مه ۲۰۱۶ بیست و پنج نفر از اهالی موصل را به جرم جاسوسی در یک حوض پُر از اسید نیتریک غرق کردند.[83] در عید قربان همان سال تعدادی از شهروندان سوریه را به جرم جاسوسی، با خواباندن روی زمین و آویزان کردن از چنگک‌های سقف یک کشتارگاه ذبح کردند.[84] تصاویر این کشتارها در ویدئوهایی با کیفیت بالا به صورت گسترده در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شد[80] و این ویدئوها جهان را شوکه کرده بود.[79] بغدادی عصارهٔ همهٔ ترس‌ها بود؛ مردی که به نظر می‌رسید مستقیماً از جنگ‌های وحشیانهٔ صدر اسلام به جبهه‌های جنگ مدرن منطقه در ۱۵۰۰ سال بعد پرتاب شده‌است.[20]

نسل‌کشی یزیدیان، پیروان یکی از قدیمی‌ترین مذاهب خاورمیانه، نمادی دیگر از توحش حکومت او بود.[78] در اوت ۲۰۱۴ هزاران مرد ایزدی در سرزمین اجدادی‌شان در کوه‌های شنگال عراق قتل‌عام شدند و زنان‌شان یا کشته شدند یا به عنوان بردهٔ جنسی به اسیری برده شدند.[78] داعشی‌ها به بردگی بردن زنان و دختران اسیر شده را احیای سُنت و این افراد را «غنائمی از مشرکان شکست‌خورده در جنگ» به‌شمار می‌آوردند.[85] در سال ۲۰۱۸ در مناطق سابقاً تحت کنترل نیروهای بغدادی در استان‌های نینوا، کرکوک، صلاح‌الدین و انبار عراق بیش از ۲۰۰ گور دسته جمعی کشف شد.[86] محققان تخمین زدند که بین شش تا دوازده هزار قربانی در این قبرها دفن شده باشند، از جمله زنان، کودکان، سالخوردگان، افراد معلول، کارگران خارجی و نیروهای امنیتی عراق.[86]

این گروه در دوران ۵ سالهٔ خلافت بغدادی، هزاران نیرو از ۱۰۰ کشور را به خود جلب کرد و مشوق اقدامات تروریستی متعدد در نقاط مختلف دنیا بود.[87] آن‌ها مسئولیت حمله‌های مرگبار مختلفی را بر عهده گرفتند، از جمله حملات انتحاری بمبئی با ۱۹۵ قربانی، حمله‌های ۲۰۱۵ پاریس با ۱۳۰ کشته و حملهٔ تروریستی اورلاندو که به مرگ ۴۹ نفر انجامید.[87]

تخریب آثار باستانی سوریه و عراق از دیگر جنایت‌های داعش در دوران زمامداری ابوبکر بغدادی بود. در فوریهٔ ۲۰۱۵ تصاویری منتشر شد که نشان می‌داد افراد گروه حکومت اسلامی در موزهٔ شهر موصل با پتک و ادوات دیگر در حال شکستن تندیس‌های باستانی هستند.[88] پیش‌تر آن‌ها کتابخانهٔ موصل را با بیش از هشت هزار دست‌نوشتهٔ باستانی به آتش کشیده بودند.[88] یک ماه بعد افراد داعش پس از ورود به شهر تاریخی نمرود عراق و اقامهٔ نماز ظهر، با بولدوزر و دیگر ادوات سنگین، تخریب آن شهر را آغاز کردند.[89] آن‌ها پیش از نابود کردن بناها و مجسمه‌های شهر ۳۰۰۰ ساله، اشیای قیمتی را از آنجا خارج کرده بودند.[90] در سوریه نیروهای حکومت اسلامی در چند نوبت بخش‌های مختلف شهر ۲۰۰۰ سالهٔ پالمیرا را با مواد منفجره نابود کردند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به معبد بعل شمین،[91] معبد پالمیرا،[92] معبد بل[93] و ۶ مجسمهٔ باستانی از جمله تندیس معروف به شیر اللات[94] اشاره کرد. آن‌ها در بدو ورود به پالمیرا خالد اسعد باستان‌شناس و سرپرست آن شهر کهن را گردن زدند و جسدش را به یکی از ستون‌های شهر آویختند.[95] در دوران تسلط آن‌ها بر پالمیرا آمفی‌تئاتر آن شهر باستانی به محل کشتار تبدیل شد و ده‌ها نفر در آن‌جا اعدام شدند.[96] در ژوئیهٔ ۲۰۱۵ گروهی نوجوان ۱۳ تا ۱۴ سالهٔ داعشی بیش از ۲۵ نفر را در این محوطه تاریخی و در حضور تماشاچیان قتل‌عام کردند.[97] در اکتبر همان سال افراد حکومت اسلامی سه نفر را با بستن به ستون‌های خرابه‌های پالمیرا و منفجر کردن ستون‌ها کشتند.[97]

جستارهای وابسته

منابع

  1. «IS declares new leader after death of al-Baghdadi». dw.com. دویچه وله. 31.10.2019. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۹۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  2. "Security council al-qaida sanctions committee adds ibrahim awwad ibrahim ali al-badri al-samarrai to its sanctions list". UN Security Council Department of Public Information. 5 October 2011. Retrieved 8 October 2011.
  3. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-28560449
  4. «مرگ ابوبکر بغدادی "تأیید شد" - 11.07.2017». DW.COM. ۲۰۱۷-۰۷-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۲.
  5. "BBC News - Profile: Abu Bakr al-Baghdadi". Bbc.co.uk. 2014-06-11. Retrieved 2014-06-15.
  6. "ISIS Spokesman Declares Caliphate, Rebrands Group as "Islamic State"". SITE Institute. 29 June 2014. Retrieved 29 June 2014.
  7. Rubin, Alissa J. (5 July 2014). "Militant Leader in Rare Appearance in Iraq". The New York Times. Retrieved 20 July 2014.
  8. https://nabd.com/s/65772653-77fd0a/من-هو-أبو-بكر-البغدادي-الذي-قتلته-قوات-أمريكية-بعد-خمس-سنوات-من-إعلانه-الخلافة-الإسلامية-؟
  9. Dov Lieber (9 November 2014). "Iraqi official confirms Islamic State leader Baghdadi injured in US airstrike". The Jerusalem Post. Reuters. Retrieved 16 March 2015.
  10. "Iran Asks for Worldwide Prosecution of ISIL Ringleader Abu Bakr Al-Baghdadi". FARS News agency. 12 July 2014. Archived from the original on 16 February 2015. Retrieved 16 March 2015.
  11. Iran Asks for Worldwide Prosecution of ISIL Ringleader Abu Bakr Al-Baghdadi بایگانی‌شده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  12. Rewards for Justice - Information that brings to justice… Abu Bakr al-Baghdadi Up to $25 Million Reward بایگانی‌شده در ۲۴ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine Retrieved 2017-01-25
  13. میور، جیم (۲۰۱۷-۱۱-۱۹). «گروه دولت اسلامی؛ ظهور و زوال داعش در عراق و سوریه». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۵.
  14. Callimachi، Rukmini؛ Hassan، Falih (۲۰۱۹-۱۰-۲۷). «Abu Bakr al-Baghdadi, ISIS Leader Known for His Brutality, Is Dead at 48» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۵.
  15. "Wanted for Terrorism". United States Department of State. Retrieved 27 April 2017.
  16. «ابراهیم عواد ابراهیم علی البدری». تابناک. دریافت‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۴.
  17. «گزارش‌های ضد و نقیض در مورد سرنوشت رهبر داعش». BBC Persian. ۲۰۱۵-۰۴-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۴-۲۲.
  18. Leaders of deadliest terrorist groups-cnn.
  19. Peled، Daniella (۲۷ اکتبر ۲۰۱۹). «Abu Bakr al-Baghdadi: Everything You Need to Know About the Leader of the Islamic State». haaretz.com. هاآرتص. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  20. martin، chulov (۲۷ اکتبر ۲۰۱۹). «Abu Bakr al-Baghdadi obituary». theguardian.com. گاردین. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  21. Orlando, Crowcroft (27 اکتبر 2019). "Abu Bakr al-Baghdadi: How an obscure Iraqi academic became the leader of the Islamic State". euronews.com. یورونیوز. Retrieved ۵ آبان ۱۳۹۸. Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help)
  22. CNN: ISIS: The first terror group to build an Islamic state?
  23. Michael، Safi (۲۷ اکتبر ۲۰۱۹). «Who was Abu Bakr al-Baghdadi and why is his death important?». theguardian.com. گاردین. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  24. «ابوبکر بغدادی، رهبر دولت اسلامی (داعش سابق) کیست؟». بخش فارسی دویچه‌وله. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۴.
  25. "Abu Bakr al-Baghdadi: The Isis chief with the ambition to overtake al-Qaida". The Guardian. 2014-06-12. Retrieved 2014-06-14.
  26. http://khordadnews.ir/news/75771
  27. Daly, Michael. "Journalist". The Daily Beast. Retrieved 15 June 2014.
  28. http://foxnewsinsider.com/2014/06/13/next-bin-laden-isis-leader-abu-bakr-al-baghdadi
  29. "Iraqi Insurgent Group Names New Leaders". Los Angeles Times. 16 May 2010. Retrieved 13 June 2014.
  30. "Terrorist Designation of Ibrahim Awwad Ibrahim Ali al-Badri". United States Department of State. 4 October 2011. Retrieved 8 October 2011.
  31. "Iraq's 'al-Qaeda chief' arrested". Al Jazeera. 2 December 2012. Retrieved 2 December 2012.
  32. "High-ranking al Qaeda in Iraq figure arrested, officials say". CNN. 2 December 2012. Retrieved 2 December 2012.
  33. Roggio, Bill (7 December 2012). "Islamic State of Iraq denies its emir captured". The Long War Journal. Retrieved 7 December 2012.
  34. "Detained man is not al-Qaeda in Iraq leader". Al Jazeera. 7 December 2012. Retrieved 13 December 2012.
  35. "ISI Confirms That Jabhat Al-Nusra Is Its Extension in Syria, Declares 'Islamic State of Iraq And Al-Sham' As New Name of Merged Group". Memri. 8 April 2013. Archived from the original on 6 October 2014. Retrieved 16 June 2014.
  36. http://www.tabnak.ir/fa/news/416632/خلیفه-خودخوانده-تکفیری‌های-عراق-کیست
  37. "Islamic State of Iraq and al-Shām "JIHADOLOGY". Jihadology.net. Retrieved 2013-12-08.
  38. "Syria And Iraq Al Qaeda Merger Annulment Announced By Ayman Al Zawahri". Huffingtonpost.com. 10 June 2013. Retrieved 2013-12-08.
  39. Ghaith Abdul-Ahad in Shadadi, eastern Syria (10 July 2013). "Syria's al-Nusra Front – ruthless, organised and taking control | World news". London: The Guardian. Retrieved 2013-12-08.
  40. "This disowned Al Qaeda branch is killing more Al Qaeda fighters in Syria than anyone else". Global Post. 12 May 2014. Retrieved 13 June 2014.
  41. Sly, Liz. "Al-Qaeda disavows any ties with radical Islamist ISIS group in Syria, Iraq". The Washington Post. Retrieved 2014-06-14.
  42. سرکرده القاعده: ابوبکر البغدادی شایسته خلافت نیست . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]
  43. Elgot, Jessica (2 July 2014). "ISIS Head Abu Bakr al-Baghdadi Warns 'We Will Conquer Rome'". The Huffington Post. Retrieved 3 July 2014.
  44. «"خلیفه دولت اسلامی" مسلمانان را به عراق و سوریه دعوت کرد». بخش فارسی دویچه‌وله. دریافت‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۴.
  45. ""They're delusional": Rivals ridicule ISIS declaration of Islamic state". CBS News. 30 June 2014. Retrieved 4 July 2014.
  46. Hannah Strange (5 July 2014). "Islamic State leader Abu Bakr al-Baghdadi addresses Muslims in Mosul". Daily Telegraph. Retrieved 6 July 2014.
  47. فیلم/ خطبه‌های نماز جمعه منتسب به ابوبکر البغدادی
  48. Duggan، Oliver (۶ ژوئیه ۲۰۱۴). «Abu Bakr al-Baghdadi ridiculed for flashy wristwatch». telegraph.co.uk. دیلی تلگراف. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  49. «ابوبکر بغدادی: من ولی امر مسلمانان هستم». بخش فارسی دویچه‌وله. دریافت‌شده در ۵ ژوئیه ۲۰۱۴.
  50. http://www.theguardian.com/world/2015/may/01/isis-abu-bakr-al-baghdadi-incapacitated-suspected-spinal-injuries-iraq
  51. http://fararu.com/fa/news/231952/آسیب-نخاعی-ابوبکر-بغدادی-خلیفه-داعش
  52. http://www.tabnak.ir/fa/news/496551/گاردین-البغدادی-دچار-آسیب-دیدگی-نخاعی-شده
  53. البغدادی زخمی و الشیشانی، الکربولی و السوری کشته شدند . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]
  54. اطلاعات تازه درباره ابوبکر بغدادی و جانشین احتمالی او دویچه وله فارسی
  55. «ابوابراهیم القرشی به عنوان رهبر جدید داعش معرفی شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۱.
  56. «سناتور ارشد روس: احتمال کشته شدن ابوبکر البغدادی نزدیک به ۱۰۰ درصد است». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۳ تیر ۱۳۹۶.
  57. «نخستین پیام ویدئویی ابوبکر البغدادی پس از ۵ سال: انتقام می‌گیریم». یورونیوز فارسی. دریافت‌شده در ۹ اردیبهشت ۱۳۹۸.
  58. «رسانه‌های آمریکایی: ابوبکر بغدادی، رهبر داعش کشته شده‌است». dw.com. دویچه وله. ۵ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  59. «کشته شدن ابوبکر بغدادی/ نحوه مرگ سرکرده داعش». rahbordemoaser.ir. ۵ آبان ۱۳۹۸.
  60. "Al-Baghdadi Killed in Idlib, a Hotbed of Terror Groups, Foreign Fighters". VOA News. 27 October 2019.
  61. "House Dems angered that Trump told Russia, Turkey of al-Baghdadi raid, but not Pelosi". Fox News. 27 October 2019.
  62. «دونالد ترامپ: ابوبکر بغدادی، رهبر داعش کشته شده‌است». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  63. «ترامپ: ابوبکر البغدادی مثل یک سگ مرد». radiofarda.com. رادیو فردا. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  64. «دونالد ترامپ، مرگ ابوبکر بغدادی، سرکرده داعش را تأیید کرد». rfi.fr. رادیو فرانسه. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  65. «ابوبکر البغدادی رهبر خودخوانده داعش در سوریه کشته شد». euronews.com. یورونیوز فارسی. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  66. «ISIS Leader al-Baghdadi Is Dead, Trump Says». nytimes.com. نیویورک تایمز. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  67. «دونالد ترامپ کشتن شدن ابوبکر بغدادی، رهبر داعش را تأیید کرد». dw.com. دویچه وله. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  68. «مرگ ابوبکر بغدادی؛ واکنش‌های بین‌المللی از تبریک تا تکذیب». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  69. Qiblawi، Tamara (اکتبر ۲۹, ۲۰۱۹). «A spy stole ISIS leader Baghdadi's underwear for DNA test, Kurds say». cnn.com. سی‌ان‌ان. دریافت‌شده در ۸ آبان ۱۳۹۸.
  70. Richard Engel؛ Daniel Arkin (Oct. 28, 2019). «Kurdish informant provided key intel in operation that killed ISIS leader Abu Bakr al-Baghdadi». nbcnews.com. ان‌بی‌سی نیوز. دریافت‌شده در ۸ آبان ۱۳۹۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  71. «آمریکا اولین تصاویر از عملیات علیه بغدادی را منتشر کرد». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۹ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۹ آبان ۱۳۹۸.
  72. «یک مقام پنتاگون: بقایای جسد ابوبکر بغدادی به دریا انداخته شد». euronews.com. یورونیوز فارسی. دریافت‌شده در ۷ آبان ۱۳۹۸.
  73. «بقایای جسد ابوبکر البغدادی «در دریا دفن شد»». radiofarda.com. رادیو فردا. دریافت‌شده در ۷ آبان ۱۳۹۸.
  74. Philp، Catherine (November 1 2019). «IS declares new leader after death of al-Baghdadi». thetimes.co.uk. تایمز. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۹۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  75. Dearden، Lizzie (31.10.2019). «Isis names new leader as Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi after death of Abu Bakr al-Baghdadi». independent.co.uk. ایندیپندنت. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۹۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  76. Eric Schmitt؛ Rukmini Callimachi (Oct. 31, 2019). «ISIS Names New Leader and Confirms al-Baghdadi's Death». nytimes.com. نیویورک تایمز. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۹۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  77. «داعش رهبر جدید این گروه را معرفی کرد». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۹ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۹۸.
  78. Ahmed Aboulenein؛ Ahmed Rasheed (۲۷ اکتبر ۲۰۱۹). «Islamic State's Baghdadi: a trail of horror and death». reuters.com. رویترز. دریافت‌شده در ۵ آبان ۱۳۹۸.
  79. Rukmini Callimachi; Falih Hassan (27 October 2019). "Abu Bakr al-Baghdadi, ISIS Leader Known for His Brutality, Is Dead at 48". nytimes.com. نیویورک تایمز.
  80. Peled, Daniella (17 نوامبر 2015). "ISIS Execution Videos: A Propaganda and Recruitment Tool". haaretz.com. هاآرتص. Retrieved ۶ آبان ۱۳۹۸. Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help)
  81. Greg Botelho; Dana Ford (4 فوریه 2015). "Jordan executes prisoners after ISIS hostage burned alive". cnn.com. سی‌ان‌ان. Retrieved ۵ آبان ۱۳۹۸. Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help)
  82. BROWN، LARISA (۲۸ اکتبر ۲۰۱۵). «'Terror threat is the highest I've ever seen,' says MI5 chief: Britain faces unprecedented risk from ISIS and Al Qaeda fanatics». dailymail.co.uk. دیلی میل. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  83. «داعش 25 عراقی را در یک حوض اسید اعدام کرد». alarabiya.net. العربیه. ۲۱ مه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  84. «قربانی‌های داعش در روز عید قربان+فیلم (16+)». mizanonline.com. خبرگزاری میزان. ۲۳ شهریور ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  85. «ISIS introduces 'price scheme' for selling enslaved women and girls». rt.com. راشا تودی. ۴ نوامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  86. «'کشف بیش از ۲۰۰ گور جمعی در نواحی تحت کنترل داعش در عراق'». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۱۵ آبان ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  87. Mee, Emily (27 اکتبر 2019). "What do we know about Abu Bakr al Baghdadi?". sky.com. اسکای نیوز. Retrieved ۶ آبان ۱۳۹۸. Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help)
  88. «گروه داعش 'آثار باستانی عراق در موزه موصل' را تخریب کرد». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۷ اسفند ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  89. «عراق: داعش عملیات تخریب شهر باستانی نمرود را آغاز کرد». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۱۵ اسفند ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  90. «یونسکو: تخریب شهر باستانی نمرود توسط داعش جنایت جنگی است». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۱۵ اسفند ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  91. «داعش معبدی ۲۰۰۰ ساله را در پالمیرا منفجر کرد». dw.com. دویچه وله. ۴ شهریور ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  92. «گروه «داعش یا خلافت اسلامی» معبدن باستانی «پالمیرا» در سوریه را کاملاً نابود کرد». radiofarda.com. رادیو فردا. ۱۳ مهر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  93. «داعش بنای تاریخی "طاق پیروزی" پالمیرا را تخریب کرد». dw.com. دویچه وله. ۱۵ مهر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  94. «تخریب مجسمه شیر «اللات» در تدمر سوریه به وسیله داعش». mehrnews.com. مهر نیوز. ۱۳ تیر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  95. «"دولت اسلامی" باستان‌شناس سرپرست شهر کهن پالمیرا را گردن زد». dw.com. دویچه وله. ۲۸ مرداد ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  96. «نیروهای دولت سوریه با عقب راندن داعش 'به دو کیلومتری شهر پالمیرا رسیدند'». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۴ فروردین ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.
  97. «داعش سه نفر را با 'منفجر کردن' ستون‌های پالمیرا کشت». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۵ آبان ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۸.

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ابوبکر بغدادی موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.